Tác giả: Phạm Văn Hòa

🌿 Bạn đã từng nghe về một lại cây vừa làm đẹp da, vừa tốt cho sức khỏe, lại dễ trồng ngay tại nhà?

Cây nha đam, với vẻ ngoài mọng nước và những chiếc lá dày dặn, không chỉ là một loại cây cảnh dễ trồng mà còn là một kho tàng các hoạt chất sinh học quý giá, được con người biết đến và sử dụng từ hàng ngàn năm nay. Từ thời Ai Cập cổ đại, nha đam đã được mệnh danh là “cây thuốc của sự bất tử”, minh chứng cho những lợi ích sức khỏe vượt trội mà nó mang lại.

Nội dung

Toggle

Bảng thành phần dinh dưỡng “vàng” của nha đam:

Nha đam chứa đựng một “bảng thành phần” vô cùng ấn tượng, bao gồm:

• Các vitamin: Vitamin A, C, E, các vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B6, B12). Đây là những vitamin thiết yếu cho nhiều chức năng quan trọng của cơ thể.
• Các khoáng chất: Canxi, magie, kẽm, crom, selen, natri, kali, đồng, mangan. Các khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, chức năng thần kinh và hệ miễn dịch.
• Các enzyme: Amylase, lipase, alkaline phosphatase, carboxypeptidase, catalase, cellulase, bradykinase. Các enzyme này hỗ trợ quá trình tiêu hóa và giảm viêm.
• Các acid amin: Chứa đến 18 trong số 20 acid amin cần thiết cho cơ thể, bao gồm cả 8 acid amin thiết yếu.
• Polysaccharide: Đặc biệt là acemannan, một loại carbohydrate phức tạp có khả năng kích thích hệ miễn dịch, kháng virus và chống viêm.
• Anthraquinones: Các hợp chất như aloin và emodin, có tác dụng nhuận tràng.
• Acid salicylic: Một hợp chất có đặc tính giảm đau và kháng viêm tương tự như aspirin.
• Saponin: Các hợp chất có khả năng kháng khuẩn.

Công dụng “đa năng” của nha đam đối với sức khỏe:

Với bảng thành phần dinh dưỡng phong phú, nha đam mang đến vô vàn lợi ích sức khỏe đã được khoa học chứng minh và lưu truyền trong dân gian:

1. Làm dịu da và hỗ trợ điều trị các vấn đề về da: Đây là công dụng nổi tiếng nhất của nha đam. Gel nha đam có khả năng làm dịu các vết bỏng nhẹ, cháy nắng, côn trùng cắn, mẩn ngứa, kích ứng da. Các hoạt chất trong nha đam giúp giảm viêm, kháng khuẩn, cung cấp độ ẩm và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da.
2. Hỗ trợ điều trị mụn trứng cá: Tính kháng khuẩn và chống viêm của nha đam giúp làm giảm sưng đỏ, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và ngăn ngừa mụn tái phát.
3. Dưỡng ẩm và làm đẹp da: Gel nha đam là một chất dưỡng ẩm tự nhiên tuyệt vời, giúp da mềm mại, mịn màng và tăng độ đàn hồi. Khả năng chống oxy hóa của nha đam cũng giúp làm chậm quá trình lão hóa da.
4. Hỗ trợ tiêu hóa: Một số nghiên cứu cho thấy nha đam có thể giúp cải thiện các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS) như đầy hơi, khó tiêu. Các enzyme trong nha đam hỗ trợ quá trình phân hủy thức ăn.
5. Giảm táo bón: Các hợp chất anthraquinones trong nhựa nha đam (lớp màu vàng ngay dưới vỏ) có tác dụng nhuận tràng mạnh mẽ. Tuy nhiên, cần sử dụng cẩn thận và đúng liều lượng.
6. Ổn định đường huyết: Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy nha đam có thể giúp cải thiện độ nhạy insulin và hạ đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường type 2. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định tác dụng này.
7. Kháng viêm và giảm đau: Acid salicylic và các hợp chất khác trong nha đam có khả năng giảm viêm và đau nhức, có thể hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị các vấn đề về xương khớp.
8. Tăng cường hệ miễn dịch: Polysaccharide acemannan trong nha đam có khả năng kích thích hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
9. Sát khuẩn và làm lành vết thương nhỏ: Tính kháng khuẩn của nha đam giúp ngăn ngừa nhiễm trùng ở các vết cắt nhỏ, trầy xước và thúc đẩy quá trình làm lành.

Tác dụng phụ tiềm ẩn và những điều cần lưu ý khi sử dụng nha đam:

Mặc dù nha đam mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn:

• Tiêu chảy và đau bụng: Uống quá nhiều nước ép nha đam, đặc biệt là phần nhựa màu vàng chứa anthraquinones, có thể gây tiêu chảy, đau bụng và co thắt dạ dày.
• Hạ đường huyết quá mức: Đối với những người đang dùng thuốc điều trị tiểu đường, việc sử dụng nha đam có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết quá mức. Cần theo dõi chặt chẽ đường huyết khi sử dụng.
• Tương tác thuốc: Nha đam có thể tương tác với một số loại thuốc, bao gồm thuốc lợi tiểu và thuốc tim mạch. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
• Kích ứng da: Một số người có thể bị dị ứng với nha đam, gây ra các triệu chứng như phát ban, ngứa ngáy hoặc sưng tấy. Nên thử một lượng nhỏ gel nha đam trên vùng da nhỏ trước khi sử dụng rộng rãi.
• Giảm kali máu: Sử dụng nha đam đường uống trong thời gian dài có thể làm giảm nồng độ kali trong máu.

Chống chỉ định:

Những đối tượng sau đây nên thận trọng hoặc tránh sử dụng nha đam:

• Phụ nữ có thai và đang cho con bú: Các nghiên cứu về tác động của nha đam đối với phụ nữ mang thai và cho con bú còn hạn chế, do đó nên tránh sử dụng.
• Trẻ em dưới 12 tuổi: Không nên tự ý cho trẻ em sử dụng nha đam đường uống.
• Người bị các bệnh về thận: Nha đam có thể làm tăng gánh nặng cho thận.
• Người chuẩn bị phẫu thuật: Nên ngừng sử dụng nha đam ít nhất 2 tuần trước phẫu thuật vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu.
• Người bị dị ứng với các cây thuộc họ hành tây, tỏi: Có thể có phản ứng chéo với nha đam.

Sử dụng nha đam đúng cách để “thần dược” phát huy tối đa công dụng:

• Sử dụng gel nha đam tươi: Đây là cách phổ biến và hiệu quả nhất để tận dụng các lợi ích của nha đam cho da. Rửa sạch lá nha đam, gọt bỏ lớp vỏ xanh bên ngoài và lấy phần gel trong suốt bên trong để thoa trực tiếp lên da.
• Uống nước ép nha đam: Nếu muốn sử dụng nha đam đường uống, hãy chọn loại nước ép nha đam nguyên chất, đã được loại bỏ phần nhựa màu vàng (aloin) để tránh tác dụng nhuận tràng mạnh. Nên bắt đầu với liều lượng nhỏ và theo dõi phản ứng của cơ thể.
• Sử dụng các sản phẩm chứa nha đam: Hiện nay có rất nhiều sản phẩm chăm sóc da và thực phẩm chức năng chứa chiết xuất nha đam. Hãy lựa chọn các sản phẩm uy tín và tuân thủ hướng dẫn sử dụng.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về việc sử dụng nha đam, đặc biệt là khi bạn có bệnh nền hoặc đang sử dụng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể.

Kết luận:

Cây nha đam thực sự là một “thần dược” mà thiên nhiên ban tặng, với vô số công dụng tuyệt vời cho sức khỏe và sắc đẹp. Tuy nhiên, giống như bất kỳ dược liệu nào khác, việc sử dụng nha đam cần có sự hiểu biết và thận trọng. Hy vọng những thông tin chi tiết và lôi cuốn trên sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện về cây nha đam và biết cách tận dụng những lợi ích mà nó mang lại một cách an toàn và hiệu quả.

Nguồn tham khảo: 

• Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam năm 2004 – GS.TS Đỗ Tất Lợi
• Những cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam năm 2002

Câu hỏi: Ngoài những công dụng trên, các bạn còn biết thêm gì về loại “Thần dược” này nữa không? Hãy cùng commen.t xuống phía dưới nhé!