Y khoa Diễn đàn Y khoa, y tế sức khoẻ, kiến thức lâm sàng, chẩn đoán và điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Nghiên cứu mới chỉ ra rằng sức khỏe tim mạch, mức cholesterol, giấc ngủ và tiêm chủng có thể giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nhiều yếu tố sức khỏe và hành vi có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Một trong những nghiên cứu cho thấy việc tiêm phòng bệnh zona có thể giúp giảm nguy cơ này, trong khi đó, một nghiên cứu khác phát hiện ra rằng duy trì mức cholesterol thấp cũng có tác dụng tương tự. Ngoài ra, không đủ giấc ngủ sâu, đặc biệt là giấc ngủ REM và sóng chậm, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Một nghiên cứu riêng biệt cũng chỉ ra rằng rung nhĩ (AFib) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, và sự liên kết này mạnh mẽ hơn ở những người trẻ tuổi.
Theo ước tính hiện tại, khoảng 57 triệu người trên toàn thế giới đang sống chung với bệnh Alzheimer, con số này dự kiến sẽ tăng gấp ba lần trong vài thập kỷ tới. Nhiều yếu tố, cả di truyền và môi trường, có thể ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer trong suốt cuộc đời của một người. Nghiên cứu mới cho thấy tuổi tác, di truyền, tiền sử mắc các bệnh mạch máu và rối loạn phát triển thần kinh, cũng như một số nhiễm virus có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Trong khi đó, việc kiểm soát một số chỉ số sinh học và áp dụng thói quen sống lành mạnh có thể giúp giảm thiểu nguy cơ này.
Liên kết giữa nhiễm virus và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Nhiễm virus đã được liên kết với nguy cơ cao hơn về bệnh Alzheimer, trong đó nhiễm virus zona là một yếu tố đáng chú ý. Bệnh zona xảy ra sau khi một người đã từng mắc bệnh thủy đậu, khi virus varicella zoster tiềm ẩn tái phát trong các tế bào thần kinh. Điều thú vị là việc tiêm phòng bệnh zona có tác dụng bảo vệ lớn hơn, đặc biệt là ở phụ nữ, họ có sự giảm đáng kể về tỷ lệ chẩn đoán mới mắc bệnh Alzheimer hơn so với nam giới.
Các nhà nghiên cứu cho rằng tác dụng bảo vệ này có thể do khác biệt sinh học trong phản ứng miễn dịch giữa hai giới. Mặc dù nghiên cứu này cho thấy vaccine zona là một cách tiềm năng hiệu quả về chi phí để ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh Alzheimer, tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận các phát hiện ban đầu này và so sánh với các phương pháp điều trị dược phẩm hiện có.
Tác động của rung nhĩ đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng những người mắc rung nhĩ có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn, và một nghiên cứu mới đây đã bổ sung thêm thông tin cho vấn đề này. Trong nghiên cứu, những người tham gia mắc rung nhĩ có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn 21% nếu họ dưới 70 tuổi. Những người này cũng có nguy cơ cao hơn 36% về bệnh Alzheimer khởi phát sớm, tức được chẩn đoán trước 65 tuổi. Điều này cho thấy sự liên kết giữa rung nhĩ và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer mạnh hơn ở những người trẻ tuổi.
Bác sĩ Paul Drury, một bác sĩ tim mạch không tham gia vào nghiên cứu, nhận định rằng kết quả của nghiên cứu rất thú vị nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để loại trừ các bệnh lý đồng mắc khác và các phương pháp điều trị có thể ảnh hưởng đến kết quả.
Cholesterol và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Cholesterol LDL được biết đến như là “cholesterol xấu”, vì nó có thể dẫn đến sự tích tụ mảng bám trong động mạch, một tình trạng được gọi là xơ vữa động mạch, và đã liên quan đến nguy cơ cao hơn về đột quỵ, nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch khác. Theo kết quả của một nghiên cứu, những người có mức LDL-C dưới 70 mg/dL có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn 26% và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer liên quan thấp hơn 28% so với những người có mức LDL-C cao hơn 130 mg/dL.
Sự giảm nguy cơ này ít đáng kể hơn ở những người có mức LDL-C là 55 mg/dL, họ chỉ thấy giảm 18% nguy cơ, trong khi những người dưới 30 mg/dL không thấy bất kỳ sự giảm nguy cơ nào. Đây là một quan sát thú vị cho thấy có thể có một ngưỡng nhất định, khi giảm LDL-C xuống dưới một mức nhất định sẽ không còn cải thiện kết quả nhận thức.
Vai trò của giấc ngủ trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer
Một nghiên cứu gần đây đã bổ sung thêm chứng cứ rằng việc loại bỏ sự tích tụ protein không cần thiết trong não thông qua một quá trình quan trọng – giấc ngủ sâu – có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Các tác giả của nghiên cứu đã xem xét mối liên hệ giữa các giai đoạn ngủ cụ thể và sự teo của các vùng não dễ bị tổn thương bởi bệnh Alzheimer. Kết quả cho thấy việc không dành đủ thời gian ở giai đoạn ngủ sóng chậm và REM có thể làm giảm đáng kể thể tích trong vùng vỏ não parietal dưới, một khu vực đã được liên kết với sự tiến triển từ lão hóa khỏe mạnh đến bệnh Alzheimer.
Các chuyên gia cho rằng giấc ngủ có nhiều chức năng sinh học quan trọng, đặc biệt là cho việc phục hồi tế bào và mô, duy trì não bộ, học tập, ghi nhớ và loại bỏ chất thải trong não. Hầu hết các chức năng này diễn ra trong giai đoạn sóng chậm và REM, và tất cả những quá trình này đều rất quan trọng cho việc duy trì sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Kết luận, những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nhiều yếu tố liên quan đến sức khỏe như tiêm phòng, mức cholesterol, giấc ngủ sâu và tình trạng tim mạch có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, đặc biệt là ở Việt Nam, nơi dân số đang già hóa nhanh chóng. Việc nâng cao nhận thức về các yếu tố này sẽ không chỉ giúp cá nhân bảo vệ sức khỏe của chính mình mà còn góp phần giảm gánh nặng cho hệ thống y tế. Chính phủ và các tổ chức y tế cần đẩy mạnh các chương trình giáo dục sức khỏe, khuyến khích lối sống lành mạnh và tăng cường tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Chúng ta cần nhìn nhận rằng, bằng cách kết hợp những thói quen tốt vào cuộc sống hàng ngày, mỗi người đều có thể góp phần vào việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho bản thân và gia đình.
Hỏi đáp về nội dung bài này
Câu hỏi 1: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ?
Các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ bao gồm tuổi tác, di truyền, tiền sử các bệnh mạch máu và rối loạn phát triển thần kinh, cũng như một số loại virus. Thói quen sống lành mạnh và kiểm soát các chỉ số sinh học có thể giúp giảm nguy cơ này.
Câu hỏi 2: Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra điều gì về tiêm vaccine phòng bệnh zona?
Nghiên cứu cho thấy việc tiêm vaccine phòng bệnh zona có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, đặc biệt là ở phụ nữ. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận những phát hiện ban đầu này và so sánh với các phương pháp điều trị hiện có.
Câu hỏi 3: Mối liên hệ giữa rung nhĩ (AFib) và bệnh mất trí nhớ là gì?
Các nghiên cứu cho thấy rung nhĩ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, đặc biệt ở những người dưới 70 tuổi. Những người này có nguy cơ cao hơn 21% trong việc phát triển bệnh mất trí nhớ và 36% nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ khởi phát sớm.
Câu hỏi 4: Làm thế nào mức cholesterol LDL ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ?
Các nghiên cứu cho thấy những người có mức cholesterol LDL dưới 70 mg/dL có nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ thấp hơn 26% so với những người có mức cholesterol LDL trên 130 mg/dL. Tuy nhiên, việc giảm cholesterol LDL xuống mức quá thấp có thể không mang lại lợi ích bổ sung cho sức khỏe não bộ.
Câu hỏi 5: Vai trò của giấc ngủ đối với sức khỏe não bộ và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer là gì?
Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe não bộ, đặc biệt là trong việc làm sạch các protein thải loại. Nghiên cứu cho thấy việc không đủ thời gian trong giai đoạn ngủ sâu và REM có thể làm giảm thể tích của các vùng não dễ bị tổn thương bởi bệnh Alzheimer.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, What the latest studies say about lowering risk
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa – Nội dung có sử dụng AI trong quá trình biên tập.
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!
