Y khoa Diễn đàn Y khoa, y tế sức khoẻ, kiến thức lâm sàng, chẩn đoán và điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Nghiên cứu mới chỉ ra rằng bệnh Alzheimer không chỉ ảnh hưởng đến não mà còn tác động đến các bộ phận khác trong cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa và trao đổi chất.
Bệnh Alzheimer và sự ảnh hưởng đến cơ thể
Bệnh Alzheimer và các dạng sa sút trí tuệ khác thường được xem là những căn bệnh liên quan đến tâm trí. Điều này hoàn toàn hợp lý, bởi vì triệu chứng chính của những bệnh này là những thay đổi về nhận thức, ngày càng trở nên nghiêm trọng theo thời gian. Vì vậy, phần lớn nghiên cứu về sa sút trí tuệ tập trung vào não bộ và hệ thần kinh. Tuy nhiên, gần đây các nhà khoa học đã bắt đầu khám phá ảnh hưởng của Alzheimer đến các khía cạnh khác trong cơ thể.
Ảnh hưởng của Alzheimer đến cơ thể ngoài hệ thần kinh
Các tác giả của một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng có những bằng chứng cho thấy tác động của Alzheimer không chỉ giới hạn trong hệ thần kinh mà còn ảnh hưởng đến các phần khác của cơ thể. Họ giải thích rằng bệnh này có liên quan đến sự rối loạn trong hệ vi sinh vật đường ruột, chức năng tim mạch và sự cân bằng hormone.
Protein gây bệnh trong não
Bệnh Alzheimer đặc trưng bởi sự tích tụ của các protein bất thường trong não, bao gồm amyloid-beta 42 và tau. Khi chúng tích tụ, chúng tạo thành các mảng amyloid và các tangle neurofibrillary, làm cản trở chức năng của các tế bào thần kinh và cuối cùng dẫn đến cái chết của chúng. Trong nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học sử dụng ruồi giấm – mặc dù chúng khá khác biệt với con người, nhưng đã cung cấp nhiều hiểu biết quan trọng về sức khỏe con người.
Giá trị của mô hình ruồi trong nghiên cứu thần kinh
Gurneet Sawhney, MD, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh và người sáng lập Neurolife Brain and Spine Clinic, nhận định rằng mô hình ruồi giấm cực kỳ có giá trị trong nghiên cứu về sa sút trí tuệ. Ông giải thích rằng mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng chúng cho phép nghiên cứu tác động của tau và amyloid ở mức độ di truyền và tế bào, với kết quả nhanh hơn và ít phức tạp hơn so với các mô hình động vật có vú.
Thí nghiệm với ruồi
Trong thí nghiệm hiện tại, các nhà khoa học đã sử dụng ruồi có sự tích tụ amyloid hoặc tau và so sánh với ruồi kiểm soát không có sự tích tụ protein. Họ đã áp dụng một kỹ thuật gọi là giải trình tự RNA đơn nhân toàn bộ cơ thể, giúp phân tích thông tin di truyền từ nhân tế bào để phát hiện các gen được kích hoạt trong các loại tế bào cụ thể.
Ảnh hưởng của amyloid đến hệ thần kinh
Các nhà nghiên cứu đã khảo sát tác động của amyloid đến nhiều loại tế bào trong cơ thể ruồi, đặc biệt là các tế bào thần kinh, bao gồm cả tế bào não, tế bào thần kinh trong cơ thể và các tế bào hỗ trợ cho neuron. Họ phát hiện ra rằng amyloid dẫn đến mất mát nhiều loại tế bào này so với các ruồi có tau và ruồi kiểm soát.
Thay đổi cảm giác và mối liên hệ với Alzheimer
Các tế bào liên quan đến các giác quan như thị giác, thính giác và khứu giác chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Điều thú vị là mất khứu giác là một dấu hiệu sớm của bệnh Alzheimer ở con người. Khi điều tra cơ chế gây ra cái chết của tế bào thần kinh, các nhà nghiên cứu xác định một cụm tế bào thần kinh biểu hiện lactate dehydrogenase (LDH), một enzyme có vai trò trong chuyển hóa năng lượng tế bào.
Tau và ảnh hưởng đến cơ thể
Tiếp theo, các nhà khoa học đã chuyển sự chú ý đến các tế bào khác ngoài hệ thần kinh. Lần này, tau là yếu tố gây ra những thay đổi đáng kể nhất. Các loại tế bào bị ảnh hưởng nhiều nhất là những tế bào tham gia vào chuyển hóa chất béo, tiêu hóa và sinh sản. Theo các tác giả, cơ thể béo của ruồi giống như một kho lưu trữ trung tâm của các chất dinh dưỡng và năng lượng, thực hiện vai trò tương tự như gan và tế bào mỡ ở động vật có vú.
Thay đổi trong tế bào mỡ và hệ tiêu hóa
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các giọt mỡ trong ruồi có tau lớn ngay từ đầu nhưng trở nên nhỏ hơn và phân mảnh hơn khi bệnh tiến triển. Họ cũng nhận thấy sự thay đổi trong hành vi của các tế bào trong ruột. Nghiên cứu ở chuột đã chỉ ra rằng tau gây ra sự suy thoái đường ruột. Cuối cùng, tau cũng liên quan đến khả năng sinh sản giảm ở ruồi đực.
Ảnh hưởng của tau đến lão hóa tế bào
Các tác giả cho rằng những thay đổi trong chuyển hóa chất béo, tiêu hóa và sinh sản có liên quan đến quá trình lão hóa. Họ giả thuyết rằng sự hiện diện của tau trong các tế bào thần kinh có thể làm tăng tốc độ lão hóa trong các phần còn lại của cơ thể. Thực tế, họ nhận thấy rằng ruồi có tau, nhưng không phải ruồi amyloid hay ruồi kiểm soát, lão hóa nhanh hơn.
Ảnh hưởng của tau đến giao tiếp tế bào
Để hiểu cách mà tau trong các tế bào thần kinh có ảnh hưởng rộng rãi đến cơ thể, các nhà khoa học đã sử dụng phân tích giao tiếp tế bào, giúp xác định sự thay đổi trong cách não giao tiếp với cơ thể. So sánh với ruồi amyloid và ruồi kiểm soát, ruồi có tau cho thấy hàng ngàn sự khác biệt trong các con đường giao tiếp này.
Kết luận về tác động của amyloid và tau
Các nhà khoa học kết luận rằng mặc dù amyloid và tau đều độc hại, nhưng tác động của chúng là khác nhau: amyloid chủ yếu ảnh hưởng đến tế bào thần kinh, trong khi tau có tác động rộng rãi hơn đến cơ thể. Họ cũng phát hiện ra rằng LDH tăng cao trong ruồi amyloid, cũng như ở chuột và con người mắc Alzheimer. Họ tin rằng đây có thể là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng trong tương lai.
Ý nghĩa của nghiên cứu và tầm nhìn mới
Nghiên cứu trên ruồi là bước đầu quan trọng trong nghiên cứu khoa học. Nó cung cấp hướng đi cho các nghiên cứu trong tương lai trên các động vật khác và cuối cùng là con người. Mặc dù cần thận trọng khi diễn giải kết quả, nhưng tổng hợp lại, chúng cung cấp cái nhìn mới về những ảnh hưởng rộng rãi của các protein liên quan đến Alzheimer.
Kết luận, nghiên cứu về Alzheimer và các loại sa sút trí tuệ không chỉ mang lại cái nhìn sâu sắc về những thay đổi trong não bộ mà còn mở ra những hiểu biết mới về ảnh hưởng của bệnh đến các bộ phận khác trong cơ thể. Tại Việt Nam, nơi mà vấn đề sức khỏe tâm thần ngày càng được chú trọng, việc hiểu rõ các cơ chế mà bệnh Alzheimer tác động đến cơ thể sẽ giúp cải thiện việc chẩn đoán và điều trị.
Các nghiên cứu như vậy có thể dẫn đến việc phát triển các phương pháp mới để phát hiện sớm và điều trị bệnh, từ đó giảm bớt gánh nặng cho hệ thống y tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân và gia đình họ. Quan trọng hơn, việc mở rộng nghiên cứu sang các tác động bên ngoài của bệnh sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất toàn diện của sa sút trí tuệ, từ đó tạo ra những giải pháp hiệu quả hơn trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh.
Hỏi đáp về nội dung bài này
Câu hỏi 1: Bệnh Alzheimer và các loại sa sút trí tuệ có những triệu chứng chính gì?
Bệnh Alzheimer và các loại sa sút trí tuệ chủ yếu được đặc trưng bởi sự thay đổi nhận thức ngày càng nghiêm trọng theo thời gian. Những triệu chứng này được coi là bệnh lý của tâm trí.
Câu hỏi 2: Nghiên cứu hiện tại đang tập trung vào những khía cạnh nào của bệnh Alzheimer?
Nghiên cứu hiện tại không chỉ tập trung vào não bộ và hệ thần kinh mà còn khám phá ảnh hưởng của bệnh Alzheimer đến các bộ phận khác trong cơ thể, như vi khuẩn đường ruột, chức năng tim mạch và sự cân bằng hormone.
Câu hỏi 3: Tại sao mô hình ruồi giấm được sử dụng trong nghiên cứu bệnh sa sút trí tuệ?
Mô hình ruồi giấm được coi là có giá trị trong nghiên cứu sa sút trí tuệ vì chúng cho phép các nhà nghiên cứu khảo sát ảnh hưởng của các protein như tau và amyloid ở mức độ di truyền và tế bào với kết quả nhanh chóng và ít phức tạp hơn so với mô hình động vật có vú.
Câu hỏi 4: Protein nào trong bệnh Alzheimer ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cơ thể như thế nào?
Amyloid chủ yếu ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh, trong khi tau có tác động rộng rãi hơn, ảnh hưởng đến các tế bào liên quan đến chuyển hóa mỡ, tiêu hóa và sinh sản. Sự hiện diện của tau có thể làm tăng tốc độ lão hóa trong các mô khác của cơ thể.
Câu hỏi 5: Những phát hiện nào từ nghiên cứu này có thể góp phần vào việc hiểu biết về bệnh Alzheimer?
Nghiên cứu chỉ ra rằng cả amyloid và tau đều có tác động độc hại nhưng ở mức độ khác nhau. Amyloid chủ yếu ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh, trong khi tau có tác động rộng hơn đến cơ thể, cho thấy những protein này không chỉ là vấn đề của hệ thần kinh trung ương mà còn có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, How does Alzheimer’s disease affect the whole body?
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa – Nội dung có sử dụng AI trong quá trình biên tập.
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!
