Chế độ ăn hay tập luyện: Điều gì quan trọng hơn?

Nghiên cứu mới chỉ ra rằng giảm lượng calo, đặc biệt từ thực phẩm chế biến sẵn, quan trọng hơn tập luyện trong việc giảm cân hiệu quả.

Tình hình gia tăng béo phì trong xã hội hiện đại

Số lượng người mắc béo phì đã tăng nhanh chóng trong vòng 30 năm qua và vẫn đang tiếp tục gia tăng. Béo phì xảy ra khi lượng năng lượng từ thực phẩm vượt quá mức năng lượng được sử dụng trong một khoảng thời gian dài. Những người đang cố gắng giảm cân thường được khuyên nên tăng cường hoạt động thể chất. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây cho thấy việc giảm lượng calo tiêu thụ có thể quan trọng hơn rất nhiều so với việc tập thể dục nhiều hơn.

Mặc dù nghiên cứu nhấn mạnh lợi ích của việc tập thể dục thường xuyên, nhưng nó cũng cho rằng việc cắt giảm calo, đặc biệt là từ thực phẩm chế biến sẵn, có thể hiệu quả hơn trong việc thúc đẩy giảm cân. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vào năm 2021, chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn mức tối ưu đã gây ra khoảng 3,7 triệu ca tử vong liên quan đến các bệnh không lây nhiễm.

Nguyên nhân chính dẫn đến béo phì

Nhiều người thường cho rằng lối sống ít vận động là nguyên nhân chính dẫn đến béo phì. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy rằng việc tiêu thụ năng lượng quá mức, chứ không phải thiếu hoạt động, mới là yếu tố chính gây tăng cân. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí PNAS cho thấy tỷ lệ béo phì cao liên quan đến phát triển kinh tế có thể chủ yếu do chế độ ăn giàu calo, bao gồm nhiều thực phẩm chế biến sẵn.

Thomas M. Holland, một bác sĩ và nhà nghiên cứu tại Viện Lão hóa RUSH, cho biết rằng nghiên cứu này làm nổi bật rằng mặc dù tập thể dục vẫn rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể, nhưng đại dịch béo phì có thể liên quan chặt chẽ hơn đến những gì và lượng thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ. Ông cũng chỉ ra rằng phát triển kinh tế mang lại cả cơ hội và rủi ro, bao gồm khả năng tiếp cận thực phẩm tốt hơn nhưng cũng đồng thời làm tăng nguy cơ tiếp xúc với chế độ ăn uống gây béo phì.

Khảo sát các nhóm đối tượng khác nhau

Nghiên cứu đã phân tích 4.213 người trưởng thành từ 34 nhóm dân cư trên sáu châu lục, với nhiều lối sống khác nhau, bao gồm cả thợ săn hái lượm, nông dân và người từ các nền văn minh công nghiệp. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hai chỉ số để đo béo phì: BMI và tỷ lệ phần trăm mỡ cơ thể, phản ánh tỷ lệ mỡ so với trọng lượng cơ thể tổng thể.

Nhóm nghiên cứu đã xác định ba loại tiêu tốn năng lượng: tiêu tốn năng lượng tổng thể (TEE), tiêu tốn năng lượng cơ bản (BEE) và tiêu tốn năng lượng hoạt động (AEE). Mặc dù trọng lượng cơ thể tuyệt đối, tỷ lệ phần trăm mỡ cơ thể và BMI cao hơn ở các dân số phát triển kinh tế hơn, nhưng tổng tiêu tốn năng lượng cũng cao hơn ở những dân số này.

Những phát hiện đáng chú ý từ nghiên cứu

Holland giải thích rằng mặc dù có thể nghĩ rằng những người sống theo lối sống truyền thống sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng hơn do lao động thể chất, nhưng sự khác biệt trong tiêu tốn năng lượng không lớn như tưởng tượng khi điều chỉnh theo kích thước cơ thể. Một điểm quan trọng là các dân số công nghiệp hóa không nhất thiết ít hoạt động hơn, mà thường có cơ thể lớn hơn đòi hỏi nhiều năng lượng hơn.

Họ cũng tiêu thụ nhiều calo hơn, đặc biệt là từ thực phẩm chế biến và có mật độ năng lượng cao. Sự mất cân bằng này, tức là lượng calo tiêu thụ cao hơn so với nhu cầu năng lượng, dường như là yếu tố chính dẫn đến sự gia tăng mức độ béo phì.

Giải pháp và khuyến nghị từ nghiên cứu

Nhóm nghiên cứu đã đưa ra kết luận rằng việc tiêu thụ năng lượng quá mức là yếu tố chính liên kết tình trạng thừa cân và béo phì với phát triển kinh tế. Họ cũng nhấn mạnh rằng sự khác biệt trong chất lượng và số lượng thực phẩm có thể rất quan trọng. Thực phẩm sản xuất công nghiệp thường dễ tiêu hóa hơn, giảm thiểu lượng năng lượng bị mất qua phân và tăng tỷ lệ calo được cơ thể hấp thụ.

Holland nhấn mạnh rằng mặc dù hoạt động thể chất có nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng vai trò của nó trong việc điều chỉnh cân nặng có thể bị đánh giá quá cao. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ calo quá mức, đặc biệt từ thực phẩm chế biến sẵn, có liên quan mạnh mẽ hơn đến tỷ lệ phần trăm mỡ cơ thể và BMI so với mức độ hoạt động thể chất thấp.

Cuối cùng, Holland cho rằng các chính sách công có thể giúp người dân sống khỏe mạnh hơn. Chính phủ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc định hình môi trường thực phẩm và kết quả sức khỏe cộng đồng. Các chính sách khuyến khích sản xuất thực phẩm lành mạnh và hạn chế quảng bá thực phẩm không lành mạnh có thể giúp người dân lựa chọn tốt hơn.

Kết luận

Bài viết này nêu bật một thực tế quan trọng về mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và bệnh béo phì, đặc biệt trong bối cảnh y tế và sức khỏe tại Việt Nam. Với sự gia tăng nhanh chóng của tỷ lệ béo phì trong cộng đồng, việc hiểu rõ vai trò của lượng calo tiêu thụ, đặc biệt là từ thực phẩm chế biến sẵn, trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Nghiên cứu cho thấy rằng việc giảm lượng calo từ các loại thực phẩm này có thể có tác động lớn hơn so với việc chỉ tập trung vào tăng cường hoạt động thể chất.

Điều này có nghĩa là các chính sách y tế cần được điều chỉnh để khuyến khích người dân lựa chọn thực phẩm lành mạnh hơn, đồng thời nâng cao nhận thức về những tác hại của thực phẩm chế biến sẵn. Cùng với việc thúc đẩy hoạt động thể chất, việc cải thiện dinh dưỡng sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ béo phì và các bệnh không lây nhiễm liên quan tại Việt Nam. Chính phủ và các tổ chức y tế có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường thực phẩm tốt hơn và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Sự chú ý đến chế độ ăn uống không chỉ là một phần của chiến lược giảm cân, mà còn là một yếu tố then chốt để nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người dân.

Hỏi đáp về nội dung bài này

Câu hỏi 1: Tại sao tỷ lệ béo phì lại gia tăng nhanh chóng trong 30 năm qua?

Tỷ lệ béo phì đã tăng nhanh do việc tiêu thụ năng lượng từ chế độ ăn uống vượt quá năng lượng tiêu thụ trong một thời gian dài. Sự gia tăng này cũng liên quan đến sự phát triển kinh tế, với việc tiếp cận thực phẩm dễ dàng hơn nhưng cũng làm gia tăng sự tiếp xúc với các chế độ ăn có nguy cơ gây béo phì.

Câu hỏi 2: Tại sao việc giảm lượng calorie có thể quan trọng hơn việc tăng cường hoạt động thể chất trong việc giảm cân?

Nghiên cứu mới cho thấy rằng việc cắt giảm lượng calorie, đặc biệt là từ thực phẩm chế biến siêu tinh vi, có thể hiệu quả hơn trong việc thúc đẩy giảm cân so với chỉ tăng cường hoạt động thể chất. Điều này nhấn mạnh rằng chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng mạnh mẽ hơn đến trọng lượng cơ thể so với mức độ hoạt động.

Câu hỏi 3: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến mức tiêu thụ năng lượng trong các quần thể khác nhau?

Các nghiên cứu đã xác định ba loại tiêu thụ năng lượng: tiêu thụ năng lượng tổng thể (TEE), tiêu thụ năng lượng cơ bản (BEE) và tiêu thụ năng lượng hoạt động (AEE). Những yếu tố như kích thước cơ thể và loại lối sống cũng ảnh hưởng đến mức tiêu thụ năng lượng trong các quần thể khác nhau.

Câu hỏi 4: Tại sao thực phẩm chế biến siêu tinh vi lại có liên quan đến béo phì?

Thực phẩm chế biến siêu tinh vi có mật độ năng lượng cao và được thiết kế để khuyến khích tiêu thụ quá mức. Chúng cũng dễ tiêu hóa hơn, làm giảm mất năng lượng qua phân và tăng tỷ lệ calorie được hấp thụ vào cơ thể, từ đó dẫn đến béo phì.

Câu hỏi 5: Các chính sách nào có thể giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng và giảm béo phì?

Các chính sách như trợ giá cho sản xuất thực phẩm lành mạnh, hạn chế tiếp thị thực phẩm không lành mạnh cho trẻ em, cải thiện nhãn thực phẩm và đầu tư vào cơ sở hạ tầng để khuyến khích hoạt động thể chất có thể giúp hướng dẫn lựa chọn thực phẩm lành mạnh hơn và ngăn ngừa béo phì.

Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, Is diet or exercise more important?
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!