[Chia sẻ] Bệnh Suy Giáp (Hypothyroidism)

Hormon tuyến giáp giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong điều tiết và kiểm soát cách cơ thể chúng ta dùng năng lượng (như bộ phận điều tiết bơm xăng/dầu trong máy xe).

Thiếu các hormone này dẫn đến bệnh giảm chức năng tuyến giáp hay còn gọi là suy giáp, nhược giáp. Một dạng bệnh khác đối lập với với bệnh này là có quá nhiều hormone tuyến giáp gọi là cường giáp. Thiếu hay dư hormone tuyến giáp đều không tốt cho cơ thể.

Bệnh tuyến giáp có thể dẫn đến tử vong nếu không chữa trị đúng lúc vì có thể liên quan trực tiếp đến tim, hệ thần kinh, và các chất khoáng quan trọng trong cơ thể. Bệnh không chữa có thể dẫn đến béo phì, bệnh tim, đau khớp, vô sinh, và viêm da.

# Triệu chứng

– Bệnh suy giáp nhẹ và bệnh nặng có các triệu chứng khác nhau. Với bệnh nhẹ, các triệu chứng thường không rõ ràng nên dễ nhầm lẫn với các bệnh khác, đặc biệt là với người có tuổi.

+ Biếng ăn, ăn không ngon

+ Táo báo

+ Da khô

+ Giảm trí nhớ

+ Trầm cảm, đi đứng chậm chạp

+ Thở gấp và khó thở

+ Tim đập nhanh/chậm

+ Đau nhức các khớp xương

+ Rối loạn kinh nguyệt

+ Giảm ham muốn tình dục

+ Với bệnh nặng, bệnh nhân có thể bị lưỡi to (phình), sưng phù nước ở chân hay toàn thân, da đổi màu thành sậm, xù xì, và khô cứng

+ Ở trẻ em, suy giáp có thể làm trẻ chậm phát triển, chậm dậy thì, chậm phát triển răng, và chậm phát triển trí tuệ.

# Lý do bị suy giáp

– Lý do hay gặp nhất dẫn đến suy giáp là bệnh viêm Hashimoto’s, là một bệnh tự miễn do kháng thể của cơ thể tấn công vào tuyến giáp và các cơ quan khác. Khi tuyến giáp bị tấn công sẽ bị viêm sưng, dẫn đến giảm khả năng sản sinh ra hormone.

– Teo tuyến giáp cũng là một lý do khác hay dẫn đến suy giáp

– Chữa trị bệnh cường giáp quá mức cũng có thể dẫn đến suy giáp. Với bệnh nhân bị cường giáp (hyperthyroidism), việc chữa trị dùng thuốc hay xạ trị quá mức sẽ dẫn đến tổn thương tuyến giáp, dẫn đến giảm sản xuất hormone.

– Mổ phẫu thuật cắt tuyến giáp do ung thư hay các lý do khác sẽ dẫn đến giảm hormon tuyến giáp

– Một số loại thuốc có thể làm giảm hormon tuyến giáp như Lithium, thường dùng chữa trị bệnh tâm thần

# Chẩn đoán bệnh suy giáp

– BS sẽ hỏi về bệnh sử, triệu chứng, và xét nghiệm lab như TSH/ free T4. Kiểm tra nồng độ TSH (Thyroid Stimulating Hormone) là cách kiểm tra đầu tiên xem bệnh nhân có bị suy giáp hay cường giáp. Thường nồng độ TSH bình thường là 0.5-5 mIU/L. Khi TSH cao nghĩa là cơ thể đang thiếu hormone tuyến giáp và khi TSH thấp gợi ý cơ thể đang dư hormone.

– BS cũng sẽ kiểm tra nồng độ T3, T4 để xem cơ thể quý vị có thiếu hay thừa hormone. Lưu ý là một số thuốc sẽ làm giảm nồng độ hormone như Biotin (thường hay uống cho rụng tóc và có nhiều trong thực phẩm chức năng Multivitamin). Biotin làm giảm chỉ số TSH và tăng T3T4 không đúng, dẫn đến chẩn đoán (sai) cường giáp. Thuốc ngừa thai cũng có thể làm tăng nồng độ T3T4 khiến BS sẽ đọc kết quả không chính xác. Quý vị nhớ nói BS mình đang dùng thuốc gì khi đọc xét nghiệm tuyến giáp.

# Ai dễ mắc bệnh suy giáp

– Bệnh nhân có bệnh tự miễn (miễn dịch) như viêm khớp dạng thấp, bệnh Sjogen’s, bệnh lupus, hay bệnh tiểu đường loại 1

– Phụ nữ trên 60 tuổi

– Có người thân mắc bệnh về tuyến giáp

– Có tiền sử điều trị bức xạ (xạ trị) vùng cổ hay vùng trên ngực

– Có tiền sử phẫu thuật tuyến giáp

– Phụ nữ mang thai hoặc sinh con gần đây. Lưu ý là tuyến giáp có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc hình thành thai nhi khỏe mạnh. Phụ nữ mang thai có bệnh về tuyến giáp phải theo dõi kỹ với BS chuyên khoa.

– Bệnh suy giáp thường hay xảy ra tại Mỹ, khoảng 1 trong 20 người sẽ mắc bệnh này.

# Chữa trị

– Với TSH cao trên 10 mIU/L và thấp free T4, gợi ý bệnh nhân đang thiếu thyroid, thì có thể BS sẽ cho thuốc uống Thyroxine để bù vào hormon tuyến giáp bị thiếu. Liều lượng hormon tùy vào mỗi bệnh nhân và triệu chứng nặng nhẹ.

– Bệnh nhân bị suy giáp có thể phải uống thuốc hormon thay thế cả đời.

– Với bệnh nhân bị suy giáp dưới lâm sàng (subclinical hypothyroidism), có dấu hiệu tăng TSH mà T3/T4 bình thường, không có triệu chứng thì nhiều khả năng BS sẽ chỉ theo dõi và chưa có uống thuốc thyroxine

# Tóm lại

– Tuyến giáp là tuyến nội tiết cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát năng lượng, nhịp tim, và chuyển hóa của cơ thể. Bệnh suy giáp, là thiếu hormone tiếng giáp, là bệnh hay gặp với những triệu chứng không rõ ràng như mệt mỏi hay biếng ăn.

– Kiểm tra TSH/T4 là cách nhanh nhất để chẩn đoán bệnh suy giáp (hay cường giáp).Bệnh này có thể chữa với thuốc hormone Thyroxine và bệnh nhân có thể phải uống thuốc cả đời.

BS Wynn Tran, Los Angeles, Hoa Kỳ