Liệu xét nghiệm máu đơn giản có thể tiết lộ tất cả về quá trình lão hóa của bạn?

Công nghệ mới trong đánh giá khả năng nội tại

Khả năng nội tại (Intrinsic Capacity – IC) được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa là tổng hợp tất cả khả năng thể chất và tinh thần mà một người có thể sử dụng, bao gồm khả năng đi lại, suy nghĩ, nhìn, nghe và ghi nhớ. Khả năng nội tại của mỗi người chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như sự hiện diện của bệnh tật, chấn thương và những thay đổi liên quan đến tuổi tác.

Việc duy trì khả năng nội tại là yếu tố quan trọng để có một quá trình lão hóa khỏe mạnh. Tuy nhiên, trước đây, việc đo lường khả năng nội tại đòi hỏi thiết bị phức tạp và nhân viên có chuyên môn cao. Thời gian gần đây, các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp mới cho phép đánh giá khả năng nội tại và sự suy giảm liên quan đến tuổi tác chỉ từ một giọt máu hoặc nước bọt.

Phương pháp mới dự đoán tuổi thọ

Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc đo lường DNA methylation trong mẫu máu có thể dự đoán chính xác tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân. Nghiên cứu được công bố trong Nature Aging cho thấy “đồng hồ IC” có thể là công cụ hữu ích để theo dõi quá trình lão hóa và hướng dẫn các can thiệp nhằm duy trì chức năng cho người lớn tuổi.

Thomas M. Holland, một bác sĩ và nhà nghiên cứu tại Viện Lão hóa Khỏe mạnh RUSH, cho biết: “Một xét nghiệm dựa trên máu hoặc nước bọt cho khả năng nội tại, được gọi là DNAm IC, là một công cụ rất hứa hẹn trong khoa học lão hóa.” Ông nhấn mạnh rằng bài kiểm tra này không chỉ cho biết bạn bao nhiêu tuổi mà còn cho biết bạn đang lão hóa tốt đến mức nào.

Đánh giá sức khỏe qua DNAm IC

Nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ 1.014 người tham gia, tuổi từ 20 đến 102, để phát triển một điểm IC dựa trên năm khía cạnh suy giảm liên quan đến tuổi tác: nhận thức, vận động, cảm giác (thị giác và thính giác), tâm lý và sức sống. Các dữ liệu này cho thấy rằng những người có mức DNAm IC cao có chức năng phổi tốt hơn, tốc độ đi bộ nhanh hơn, mật độ xương cao hơn và có xu hướng cảm thấy mình khỏe mạnh hơn.

Holland cho biết những người có DNAm IC cao sống trung bình lâu hơn 5,5 năm so với những người có DNAm IC thấp. Những phát hiện này củng cố mối liên hệ giữa khả năng nội tại cao và sức khỏe tổng thể tốt hơn, bao gồm chức năng miễn dịch tốt hơn và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác như cao huyết áp và suy tim.

Cách duy trì khả năng nội tại

Khi tuổi tác tăng lên, khả năng nội tại thường suy giảm, nhưng có những biện pháp có thể giúp làm chậm sự suy giảm này. Nghiên cứu chỉ ra rằng những người tiêu thụ nhiều cá béo và có lượng đường trong chế độ ăn uống nằm trong giới hạn khuyến nghị có xu hướng có DNAm IC cao hơn. Các chuyên gia như Tunç Tiryaki, một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, nhấn mạnh rằng omega-3 có trong cá béo có tác dụng chống viêm, bảo vệ thần kinh và hỗ trợ chức năng ti thể, đây là những yếu tố liên quan đến khả năng nội tại.

Ngược lại, việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm tăng glycation và stress oxy hóa, cả hai đều làm suy yếu khả năng nội tại. “Việc duy trì lượng đường trong giới hạn khuyến nghị có thể hỗ trợ linh hoạt chuyển hóa và giảm gánh nặng viêm nhiễm,” Tiryaki nói.

Khuyến nghị cho quá trình lão hóa khỏe mạnh

Để đảm bảo quá trình lão hóa khỏe mạnh, các chuyên gia khuyên bạn nên: ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, chẳng hạn như chế độ MIND hoặc Địa Trung Hải, giàu trái cây tươi, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh như trong hạt, dầu ô liu và cá béo; tham gia hoạt động thể chất thường xuyên, bao gồm cả các bài tập aerobic, tập sức mạnh và cân bằng; và duy trì sự hoạt động trí óc và các mối quan hệ xã hội.

Holland nhấn mạnh rằng đồng hồ DNAm là một bước tiến lớn trong khoa học lão hóa chức năng, liên kết sinh học phân tử với các kết quả thực tế như khả năng vận động, nhận thức và tuổi thọ. Mặc dù cần có thêm sự xác thực, nghiên cứu này đã đặt nền tảng cho việc sử dụng các dấu ấn epigenetic cá nhân hóa để hướng dẫn các can thiệp trong y học phòng ngừa và sức khỏe cộng đồng chính xác.