Vaccine thủy đậu có thể giảm nguy cơ và làm chậm tiến triển bệnh?

Nghiên cứu mới cho thấy, vaccine phòng bệnh zona không chỉ giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ mà còn có thể làm chậm tiến triển của bệnh ở những người đã mắc.

Liên kết giữa vaccine thủy đậu và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ

Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ tiềm năng giữa vaccine thủy đậu và nguy cơ giảm thiểu chứng mất trí nhớ. Một nghiên cứu được công bố vào tháng 4 năm 2025 cho thấy, những người tiêm vaccine thủy đậu có nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ thấp hơn 20% trong vòng bảy năm tiếp theo. Đặc biệt, một nghiên cứu tiếp theo đã chứng minh rằng việc tiêm vaccine này còn có thể giúp những người đã được chẩn đoán mắc chứng mất trí nhớ bằng cách làm chậm tiến triển của bệnh.

Các nghiên cứu liên quan

Một nghiên cứu được công bố vào tháng 2 năm 2024 đã phân tích các nghiên cứu trước đó và cho thấy vaccine thủy đậu có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Nghiên cứu này đã sử dụng dữ liệu từ chương trình tiêm vaccine thủy đậu được triển khai tại xứ Wales vào ngày 1 tháng 9 năm 2013. Theo đó, những cư dân 79 tuổi trở lên có thể nhận vaccine, trong khi những người 80 tuổi trở lên không đủ điều kiện. Điều này đã tạo ra một thử nghiệm ngẫu nhiên giúp các nhà nghiên cứu tìm hiểu mối liên hệ giữa vaccine và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.

Thí nghiệm ngẫu nhiên và kết quả nghiên cứu

Pascal Geldsetzer, MD, PhD, một trợ lý giáo sư tại Đại học Stanford và tác giả chính của nghiên cứu, đã chỉ ra rằng nghiên cứu của họ giống như một thử nghiệm ngẫu nhiên. Sự khác biệt chỉ từ một tuần giữa ngày sinh đã tạo ra sự khác biệt lớn về tỉ lệ tiêm vaccine giữa hai nhóm. Kết quả cho thấy rằng những người đã tiêm vaccine có khả năng ít mắc chứng suy giảm nhận thức nhẹ trong chín năm tới so với những người không tiêm.

Ngoài ra, những người đã tiêm vaccine cũng có nguy cơ tử vong do chứng mất trí nhớ thấp hơn đáng kể trong chín năm tiếp theo sau khi được chẩn đoán.

Cơ chế hoạt động của vaccine

Các nhà nghiên cứu đã đưa ra hai giả thuyết chính về cách mà vaccine thủy đậu có thể giúp bảo vệ não. Thứ nhất, virus thủy đậu, sau khi gây bệnh, sẽ nằm im trong tế bào thần kinh. Khi virus này tái hoạt động, nó gây ra phản ứng viêm trong hệ thần kinh, điều này có thể thúc đẩy các quá trình dẫn đến chứng mất trí nhớ. Vaccine có thể ngăn virus tái hoạt động, từ đó giảm tình trạng viêm và bảo vệ não bộ.

Thứ hai, vaccine có thể kích thích hệ thống miễn dịch một cách không đặc hiệu, giúp cơ thể hiệu quả hơn trong việc loại bỏ các protein bất thường liên quan đến bệnh Alzheimer hoặc các tổn thương tế bào liên quan đến tuổi tác trong não.

Ý kiến từ các chuyên gia

Các chuyên gia trong lĩnh vực lão khoa đã bày tỏ sự phấn khởi về kết quả nghiên cứu. Họ nhấn mạnh rằng việc tiêm vaccine thủy đậu không chỉ là một biện pháp phòng ngừa cho bệnh thủy đậu mà còn có thể có tác động tích cực đến sức khỏe não bộ. Việc nghiên cứu này được xem như một “thí nghiệm tự nhiên” giúp giảm thiểu những thiên lệch thường gặp trong nghiên cứu quan sát.

Raphael Wald, một nhà tâm lý học thần kinh, đã nhấn mạnh rằng nghiên cứu này không chỉ xác nhận sự giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ mà còn cung cấp bằng chứng về mối quan hệ nguyên nhân – hệ quả. Ông cho rằng, nếu phản ứng miễn dịch là yếu tố chính làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, điều này có thể mở ra hướng đi mới cho các liệu pháp điều trị trong tương lai.

Tóm lại, các nghiên cứu hiện tại đã chỉ ra rằng vaccine thủy đậu có thể không chỉ giúp bảo vệ chống lại bệnh mà còn có khả năng làm chậm tiến triển của chứng mất trí nhớ, mở ra hy vọng mới cho những người đang phải đối mặt với căn bệnh này.

Kết luận

Bài viết này đã chỉ ra một mối liên hệ quan trọng giữa việc tiêm vắc-xin thủy đậu và giảm nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, cũng như khả năng làm chậm sự tiến triển của bệnh ở những người đã được chẩn đoán. Điều này không chỉ mang lại hy vọng cho những bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ mà còn mở ra hướng đi mới trong việc phòng ngừa bệnh lý này.

Tại Việt Nam, nơi mà dân số đang ngày càng già hóa, việc áp dụng các biện pháp tiêm phòng như vắc-xin thủy đậu có thể trở thành một phần quan trọng trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi. Việc nâng cao nhận thức về lợi ích của vắc-xin không chỉ giúp giảm thiểu gánh nặng của bệnh mất trí nhớ mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống cho nhiều người.

Hơn nữa, nghiên cứu này còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm phòng trong cộng đồng, khuyến khích các nhà hoạch định chính sách và người dân cùng nhau hành động để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đây là một minh chứng rõ ràng cho việc kết hợp giữa y học hiện đại và các biện pháp phòng ngừa, nhằm xây dựng một tương lai khỏe mạnh hơn cho người dân Việt Nam.

Hỏi đáp về nội dung bài này

Câu hỏi 1: Có mối liên hệ nào giữa vaccine zona và nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ không?

Có, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng vaccine zona có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ. Một nghiên cứu được công bố vào tháng 4 năm 2025 cho thấy những người nhận vaccine zona có nguy cơ phát triển bệnh mất trí nhớ thấp hơn 20% trong vòng bảy năm.

Câu hỏi 2: Vaccine zona có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh mất trí nhớ không?

Có, một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng việc nhận vaccine zona có thể có lợi cho những người đã được chẩn đoán mắc bệnh mất trí nhớ bằng cách giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Câu hỏi 3: Vaccine zona được thực hiện như thế nào và có độ tin cậy ra sao trong nghiên cứu này?

Chương trình vaccine zona được triển khai tại Wales vào ngày 1 tháng 9 năm 2013, cho phép những cư dân 79 tuổi vào ngày đó có thể nhận vaccine. Điều này đã tạo ra một thử nghiệm ngẫu nhiên để kiểm tra mối liên hệ giữa vaccine zona và nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, cung cấp dữ liệu cho nghiên cứu tháng 4 năm 2025.

Câu hỏi 4: Những cơ chế nào có thể giải thích sự liên kết giữa vaccine zona và bảo vệ não bộ?

Có hai cơ chế chính: Thứ nhất, vaccine có thể giảm viêm thần kinh do virus zona tái hoạt động, từ đó bảo vệ não bộ khỏi tổn thương. Thứ hai, vaccine có thể tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể loại bỏ các protein bất thường liên quan đến bệnh Alzheimer và các tổn thương tế bào khác do tuổi tác.

Câu hỏi 5: Ý nghĩa của nghiên cứu này đối với việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi là gì?

Nghiên cứu này cho thấy vaccine zona không chỉ bảo vệ chống lại bệnh zona mà còn có thể có tác động tích cực đến sức khỏe não bộ, điều này có thể mở ra một phương pháp phòng ngừa hữu ích cho bệnh mất trí nhớ ở người cao tuổi. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm vaccine cho người cao tuổi trong việc giảm thiểu ảnh hưởng của bệnh mất trí nhớ.

Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, Could the shingles vaccine lower risk, slow progression?
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!