CPAP trong 2 năm đầu giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson

Nghiên cứu mới cho thấy ngưng thở khi ngủ làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson, nhưng điều trị bằng CPAP có thể giảm đáng kể nguy cơ này.

Tác động của Ngưng thở khi ngủ đến bệnh Parkinson

Nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn (OSA) có nguy cơ cao phát triển bệnh Parkinson hơn so với những người không có tình trạng này. Đặc biệt, mức độ nghiêm trọng của tình trạng ngưng thở càng cao thì nguy cơ mắc bệnh Parkinson càng lớn. Đây là thông tin quan trọng cho những người có nguy cơ mắc OSA, vì điều trị bằng máy CPAP có thể giảm gần một nửa nguy cơ phát triển bệnh Parkinson.

Rủi ro gia tăng đối với người mắc OSA

Theo nghiên cứu, người mắc OSA không được điều trị có nguy cơ phát triển bệnh Parkinson gấp đôi so với những người không mắc OSA. Nghiên cứu được thực hiện bởi Đại học Oregon Health và Hệ thống Y tế Portland Veterans Administration, phân tích hồ sơ sức khỏe của 13,737,081 cựu chiến binh Mỹ từ năm 1999 đến 2022. Đối tượng nghiên cứu có độ tuổi trung bình là 60,5 và 9,8% là phụ nữ.

Trong số đó, 1,552,505 người được chẩn đoán mắc OSA. Sau sáu năm kể từ khi chẩn đoán, cứ 1,000 người mắc OSA sẽ có 1,6 trường hợp phát triển bệnh Parkinson, so với những người không mắc OSA. Nghiên cứu này không khẳng định rằng người mắc OSA chắc chắn sẽ phát triển bệnh Parkinson, mà chỉ mô tả sự gia tăng hoặc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Nghiên cứu này là một phần quan trọng trong các nghiên cứu hiện có về mối quan hệ giữa giấc ngủ kém và bệnh Parkinson. Lee Neilson, bác sĩ và tác giả chính của nghiên cứu, cho biết nghiên cứu của họ đã xem xét không chỉ OSA mà còn cả mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Họ phát hiện ra rằng những người mắc OSA nặng có nguy cơ cao mắc bệnh Parkinson hơn những người mắc OSA nhẹ.

Neilson cũng nhấn mạnh rằng nghiên cứu của họ là lần đầu tiên xem xét liệu việc kê đơn máy CPAP có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson hay không. Kết quả cho thấy việc sử dụng CPAP trong vòng hai năm đầu sau khi chẩn đoán OSA có thể giảm nguy cơ phát triển bệnh Parkinson khoảng 30%.

Đặc điểm của ngưng thở khi ngủ và tác động đến sức khỏe

Ngưng thở khi ngủ là tình trạng mà đường thở trên hoàn toàn hoặc một phần bị tắc nghẽn trong khi ngủ, dẫn đến giảm nồng độ oxy trong máu và gây ra tình trạng thức tỉnh. Daniel Truong, bác sĩ chuyên khoa thần kinh, cho biết tình trạng này xuất hiện do mất trương lực cơ trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn REM, cho phép các mô mềm chặn đường thở mặc dù nỗ lực hô hấp vẫn tiếp diễn.

Người mắc OSA thường gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ, duy trì giấc ngủ và thường xuyên cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày. Truong cũng chỉ ra rằng OSA có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau như suy giảm nhận thức, tăng nguy cơ đột quỵ, làm trầm trọng thêm các rối loạn vận động, và các tác động tiêu cực khác như trào ngược dạ dày thực quản, tiểu đêm, trầm cảm và rối loạn tâm trạng.

Cần tăng cường sàng lọc OSA trong y tế

Truong cho rằng nghiên cứu này cho thấy cần thiết phải có sự sàng lọc nghiêm ngặt hơn đối với OSA trong chăm sóc sức khỏe ban đầu. Việc điều trị bằng máy CPAP không chỉ an toàn và hiệu quả mà còn có thể bảo vệ thần kinh. OSA có một phương pháp điều trị rõ ràng, không cần thuốc, ít rủi ro và có lợi cho sức khỏe tim mạch và nhận thức, đồng thời có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson.

Theo Truong, từ 25 đến 35% người trưởng thành trung niên có OSA, nhưng lên đến 80-90% trong số họ vẫn chưa được chẩn đoán, đặc biệt là phụ nữ và những bệnh nhân không béo phì. Điều này cho thấy cần có sự quan tâm hơn trong việc phát hiện và điều trị OSA, nhằm bảo vệ sức khỏe thần kinh và giảm thiểu rủi ro mắc bệnh Parkinson.

Kết luận

Nghiên cứu này đã chỉ ra một mối liên hệ quan trọng giữa chứng ngưng thở khi ngủ và nguy cơ phát triển bệnh Parkinson. Đặc biệt, việc điều trị bằng máy CPAP trong giai đoạn đầu của chứng ngưng thở có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh Parkinson. Điều này không chỉ có ý nghĩa cho sức khỏe cá nhân mà còn cho toàn bộ hệ thống y tế tại Việt Nam.

Việc phát hiện và điều trị sớm chứng ngưng thở là cần thiết, đặc biệt khi có tới 80-90% người mắc bệnh này chưa được chẩn đoán. Nếu được chú trọng, chúng ta có thể giảm thiểu gánh nặng bệnh tật không chỉ cho cá nhân mà còn cho xã hội. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức về chứng ngưng thở và khuyến khích người dân kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng. Hệ thống y tế cần tăng cường các biện pháp sàng lọc và can thiệp sớm, từ đó góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam.

Hỏi đáp về nội dung bài này

Câu hỏi 1: Nghiên cứu mới cho thấy mối liên hệ nào giữa ngưng thở khi ngủ và bệnh Parkinson?

Nghiên cứu mới phát hiện rằng việc mắc ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn làm tăng nguy cơ phát triển bệnh Parkinson. Nguy cơ này càng cao hơn nếu tình trạng ngưng thở nghiêm trọng hơn.

Câu hỏi 2: Liệu liệu pháp CPAP có ảnh hưởng như thế nào đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson?

Liệu pháp CPAP có thể giảm gần một nửa nguy cơ mắc bệnh Parkinson cho những người bị ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn. Đặc biệt, nếu được điều trị CPAP trong hai năm đầu sau khi chẩn đoán, nguy cơ mắc bệnh Parkinson có thể giảm khoảng 30%.

Câu hỏi 3: Những triệu chứng nào cho thấy một người có thể mắc ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn?

Nhiều người bị ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn không biết họ mắc bệnh này, nhưng có thể trải qua các triệu chứng như chất lượng giấc ngủ kém, khó ngủ, và buồn ngủ vào ban ngày.

Câu hỏi 4: Ai là đối tượng có nguy cơ cao mắc ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn?

Những người lớn tuổi, thừa cân, hoặc có sự khác biệt về cấu trúc giải phẫu có thể dễ bị mắc ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn hơn. Họ thường có giảm trương lực cơ trong khi ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn REM.

Câu hỏi 5: Tại sao cần tăng cường chẩn đoán ngưng thở khi ngủ trong chăm sóc sức khỏe ban đầu?

Cần tăng cường chẩn đoán ngưng thở khi ngủ vì 25-35% người trưởng thành ở độ tuổi trung niên mắc bệnh này, trong khi lên tới 80-90% vẫn chưa được chẩn đoán, đặc biệt là phụ nữ và những bệnh nhân không béo phì. Điều trị bằng CPAP không chỉ an toàn và hiệu quả mà còn có thể bảo vệ thần kinh và cải thiện sức khỏe tim mạch và nhận thức.

Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, CPAP within first 2 years may reduce Parkinson’s risk
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!