Một xét nghiệm máu đơn giản có thể dự đoán sự suy giảm nhận thức ở người mắc Alzheimer giai đoạn đầu, giúp can thiệp kịp thời và hiệu quả hơn.
Tiềm năng của xét nghiệm máu trong việc dự đoán sự suy giảm nhận thức ở người mắc bệnh Alzheimer
Hiện tại, chưa có công cụ nào có thể dự đoán tốc độ tiến triển của bệnh Alzheimer ở giai đoạn đầu. Một nghiên cứu mới đã xác định một bài kiểm tra máu đơn giản để đo lường sự kháng insulin, có thể giúp các bác sĩ xác định những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn đầu có khả năng trải qua sự suy giảm nhận thức nhanh hơn. Kết quả của bài kiểm tra cho thấy sự kháng insulin cao có liên quan đến việc suy giảm nhận thức nhanh chóng.
Những người ở giai đoạn đầu nhất của bệnh Alzheimer bắt đầu trải qua một số triệu chứng nhẹ liên quan đến nhận thức, có thể ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng hoàn thành các tác vụ cũng như giao tiếp. Nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng việc phát hiện bệnh Alzheimer ở giai đoạn sớm cho phép các loại thuốc hiện có và thay đổi lối sống trở nên hiệu quả hơn trong việc làm chậm tiến trình của bệnh.
Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm bệnh Alzheimer
Bianca Gumina, bác sĩ nội thần kinh tại Đại học Brescia, nhấn mạnh: “Bệnh Alzheimer bắt đầu âm thầm, thường là hàng thập kỷ trước khi triệu chứng xuất hiện, vì vậy việc phát hiện sớm nguy cơ là rất quan trọng để làm chậm hoặc thay đổi tiến trình của bệnh.” Hiện tại, các công cụ có thể chẩn đoán bệnh nhưng không luôn dự đoán được tốc độ tiến triển. Việc xác định những cá nhân có nguy cơ cao về suy giảm nhanh có thể cho phép can thiệp kịp thời và mục tiêu trong khoảng thời gian quan trọng khi bệnh vẫn có thể phản ứng với điều trị hoặc thay đổi lối sống.
Gumina là một phần của nhóm nghiên cứu đã trình bày kết quả tại Hội nghị Học viện Thần kinh châu Âu 2025, xác định một bài kiểm tra máu đơn giản để đo lường sự kháng insulin, có thể giúp bác sĩ xác định những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn đầu có nguy cơ trải qua sự suy giảm nhận thức nhanh chóng.
Quy trình và kết quả nghiên cứu
Nghiên cứu đã phân tích hồ sơ y tế của 315 người trưởng thành, trung bình khoảng 70 tuổi, không mắc bệnh tiểu đường. Hai trăm trong số những người tham gia đã được xác nhận có bệnh Alzheimer. Tất cả người tham gia đều được đánh giá về sự kháng insulin bằng cách sử dụng một bài kiểm tra gọi là chỉ số triglyceride-glucose (TyG), với theo dõi lâm sàng ba năm sau đó.
Kết luận của nghiên cứu cho thấy khi nhóm người tham gia được phân loại theo kết quả chỉ số TyG, những người trong nhóm có chỉ số TyG cao hơn đã trải qua sự suy giảm nhận thức nhanh chóng hơn so với những người có chỉ số thấp hơn. Gumina cho biết: “Điều này rất quan trọng vì nó làm nổi bật một khoảng thời gian dễ bị tổn thương khi bệnh có thể đặc biệt nhạy cảm với căng thẳng chuyển hóa.”
Ứng dụng của chỉ số TyG trong lâm sàng
Chỉ số TyG là một công cụ chi phí thấp, dễ dàng áp dụng trong thực tiễn lâm sàng để xác định những bệnh nhân có nguy cơ cao về suy giảm nhanh. Gumina cho biết: “Bằng cách xác định những cá nhân này sớm, các bác sĩ có thể ưu tiên theo dõi họ chặt chẽ hơn, can thiệp lối sống hoặc thậm chí tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng.” Nghiên cứu tiếp theo sẽ tìm hiểu xem chỉ số TyG có tương quan với các chỉ số sinh học của sự suy thoái não hay không.
“Hướng tới, mục tiêu là tích hợp hồ sơ chuyển hóa với dữ liệu di truyền và hình ảnh để tinh chỉnh các mô hình rủi ro và hướng dẫn can thiệp cá nhân hóa sớm,” cô nói thêm.
Nhận định từ chuyên gia về nghiên cứu
Rehan Aziz, bác sĩ tâm thần lão khoa tại Trung tâm Y tế Jersey Shore, cho rằng nghiên cứu này rất thú vị, đặc biệt khi xét đến việc nó có thể dự đoán ai sẽ suy giảm nhanh hơn. Aziz nhấn mạnh rằng việc dự đoán chính xác sự tiến triển rất quan trọng để gia đình có thể lập kế hoạch chăm sóc, sắp xếp tài chính và ưu tiên thời gian chất lượng bên nhau.
Ông cũng lưu ý rằng với các phương pháp điều trị mới như aducanumab và lecanemab, việc xác định bệnh nhân nào có khả năng hưởng lợi từ điều trị tích cực là rất cấp thiết. “Dấu hiệu chuyển hóa này có thể giúp chúng tôi cá nhân hóa việc đánh giá rủi ro-lợi ích cho từng bệnh nhân, đảm bảo rằng chúng tôi cung cấp những liệu pháp mạnh mẽ nhưng có nguy cơ cho những người cần thiết nhất,” Aziz cho biết.
Gần đây, Peter Gliebus, giám đốc thần kinh học nhận thức và hành vi tại Viện Thần kinh Marcus, đã nhận xét rằng nghiên cứu này không chỉ thú vị mà còn có tính ứng dụng cao trong thực tiễn lâm sàng. Ông nhấn mạnh rằng việc sử dụng chỉ số TyG có thể giúp cầu nối khoảng cách giữa chẩn đoán và tiên lượng thực tế, điều mà hiện tại vẫn còn thiếu trong lĩnh vực này.
Kết luận, bài viết này mang đến một thông điệp quan trọng cho lĩnh vực y tế và sức khỏe tại Việt Nam, đặc biệt trong việc quản lý và điều trị bệnh Alzheimer. Việc áp dụng thử nghiệm máu đơn giản để đo lường kháng insulin có thể giúp các bác sĩ xác định những bệnh nhân có nguy cơ suy giảm nhận thức nhanh chóng trong giai đoạn đầu của bệnh. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả điều trị mà còn tạo điều kiện cho các gia đình có thể chuẩn bị và lập kế hoạch tốt hơn cho tương lai. Với việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, chúng ta có thể cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người bị ảnh hưởng bởi Alzheimer, đồng thời giảm gánh nặng cho hệ thống y tế. Việc phát triển các chiến lược điều trị dựa trên kháng insulin cũng mở ra hướng đi mới cho nghiên cứu y học tại Việt Nam, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Hỏi đáp về nội dung bài này
Câu 1: Nghiên cứu mới nào đã được xác định để dự đoán sự suy giảm nhận thức ở bệnh nhân Alzheimer giai đoạn đầu?
Nghiên cứu mới đã xác định một xét nghiệm máu đơn giản để đo lường độ kháng insulin, có thể giúp bác sĩ xác định những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn đầu có khả năng trải qua sự suy giảm nhận thức nhanh chóng.
Câu 2: Tại sao việc phát hiện bệnh Alzheimer ở giai đoạn sớm lại quan trọng?
Việc phát hiện bệnh Alzheimer ở giai đoạn sớm cho phép các phương pháp điều trị hiện có và thay đổi lối sống trở nên hiệu quả hơn trong việc làm chậm tiến trình của bệnh.
Câu 3: Kết quả của nghiên cứu cho thấy mối liên hệ gì giữa kháng insulin và sự suy giảm nhận thức?
Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng mức độ kháng insulin cao có thể dẫn đến sự suy giảm nhận thức nhanh hơn ở những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn đầu.
Câu 4: Xét nghiệm nào được sử dụng để đánh giá độ kháng insulin trong nghiên cứu này?
Nghiên cứu đã sử dụng chỉ số triglyceride-glucose (TyG) để đánh giá độ kháng insulin của các đối tượng tham gia.
Câu 5: Những bước tiếp theo trong nghiên cứu này là gì?
Nhóm nghiên cứu đang khám phá xem chỉ số TyG có tương quan với các chỉ số sinh học của sự suy thoái não hay không và mục tiêu tiếp theo là tích hợp phân tích chuyển hóa với dữ liệu di truyền và hình ảnh để cải thiện các mô hình rủi ro.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, Insulin resistance test may predict cognitive decline
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa – Nội dung có sử dụng AI trong quá trình biên tập.
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!