Y khoa Diễn đàn Y khoa, y tế sức khoẻ, kiến thức lâm sàng, chẩn đoán và điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Nghiên cứu mới chỉ ra rằng người lớn mắc ADHD có nguy cơ cao bị mất trí nhớ do tích tụ sắt trong não, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh.
ADHD và Mối Liên Hệ với Nguy Cơ Bệnh Alzheimer
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường được chẩn đoán trong thời thơ ấu, nhưng ngày càng nhiều người trưởng thành cũng được chẩn đoán mắc bệnh này. Thực tế, có một mối liên hệ giữa ADHD ở người lớn và nguy cơ phát triển bệnh mất trí nhớ, nhưng nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được làm rõ. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng những người trưởng thành mắc ADHD có mức sắt cao hơn trong các khu vực của não bộ và có các dấu hiệu tổn thương thần kinh, những yếu tố này cũng thường xuất hiện ở những người mắc bệnh mất trí nhớ.
Nghiên Cứu Mới và Kết Quả Đáng Chú Ý
Giáo sư Paul G. Unschuld, người đứng đầu Khoa Tâm thần lão khoa tại HUG và đồng thời là phó giáo sư tại Khoa Tâm thần học của Đại học Geneva, đã giải thích lý do tiến hành nghiên cứu này. Ông nhấn mạnh rằng các nghiên cứu dịch tễ học gần đây cho thấy người lớn mắc ADHD có nguy cơ cao hơn mắc bệnh mất trí nhớ khi về già, nhưng cơ chế tác động của ADHD đến nguy cơ này vẫn chưa được biết đến.
Nghiên cứu của họ, được công bố trên tạp chí “Psychiatry and Clinical Neurosciences”, cho thấy người trưởng thành mắc ADHD có mức sắt tăng cao trong các khu vực não liên quan đến chức năng nhận thức. Họ cũng phát hiện các dấu hiệu sinh học trong máu cho thấy tổn thương thần kinh, tương tự như những gì quan sát thấy ở người mắc bệnh mất trí nhớ.
Vấn Đề Tích Lũy Sắt trong Não
Mặc dù sắt đóng vai trò thiết yếu trong chức năng của não, nhưng việc tích lũy quá mức có thể gây hại cho tế bào thần kinh và tế bào miễn dịch trong não, dẫn đến các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi chúng ta già đi, sắt tích tụ trong não và điều này có thể liên quan đến khả năng nhận thức kém.
Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã tuyển chọn 32 người trưởng thành được chẩn đoán mắc ADHD (tuổi từ 20-58, trung bình là 35) và 29 người đối chứng cùng độ tuổi (tuổi từ 19-59, trung bình là 32). Tất cả các tham gia đều trải qua chụp cộng hưởng từ não (MRI), kiểm tra tâm lý tiêu chuẩn và đánh giá các yếu tố lối sống như hút thuốc và chỉ số khối cơ thể (BMI), có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mạch máu trong não, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ.
Những Phát Hiện Quan Trọng từ Nghiên Cứu
Marissa Sobolewski, tiến sĩ, giảng viên tại Trung tâm Y tế Đại học Rochester, nhấn mạnh rằng sắt rất quan trọng cho quá trình myelination thần kinh và cần nghiên cứu thêm để hiểu cách mà sự tích lũy sắt có thể ảnh hưởng đến tổn thương thần kinh. Sắt dư thừa thường liên quan đến các bệnh thoái hóa thần kinh và là lĩnh vực nghiên cứu quan trọng cho các rối loạn phát triển thần kinh như ADHD.
Ngoài việc có mức sắt cao hơn so với nhóm đối chứng, những người mắc ADHD còn cho thấy mức NfL (chuỗi nhẹ neurofilament) cao trong huyết tương, cho biết có tổn thương đến các sợi thần kinh. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng người ở giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer có NfL tăng cao, một dấu hiệu chỉ ra sự thay đổi thoái hóa não.
Các Triệu Chứng và Nguyên Nhân Gây Ra ADHD
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở người lớn có thể được đặc trưng bởi một số hoặc tất cả các triệu chứng như khó khăn trong việc chú ý, dễ bị phân tâm, khó khăn trong việc tổ chức, và hành vi bốc đồng. Theo CDC, nguyên nhân gây ra ADHD vẫn chưa được các chuyên gia xác định rõ ràng, nhưng di truyền có thể đóng một vai trò quan trọng cùng với các yếu tố môi trường mà người mẹ tiếp xúc trong thời gian mang thai.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng người mắc ADHD có sự khác biệt cấu trúc vi mô và vĩ mô trong não so với những người không mắc bệnh này. Tác giả nghiên cứu cho rằng có thể có một mối liên hệ giữa lượng sắt dư thừa trong não và tính dễ tổn thương của các sợi thần kinh, có thể do stress oxy hóa gây ra, điều này có thể giải thích sự liên kết giữa ADHD và bệnh mất trí nhớ.
Khuyến Nghị và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai
Tác giả ghi nhận những hạn chế trong nghiên cứu của họ, đặc biệt là vì đây là một nghiên cứu cắt ngang, không thể phát hiện sự thay đổi của người tham gia theo thời gian. Tuy nhiên, Unschuld cho rằng các phát hiện của họ có thể cho phép phát triển các chiến lược phòng ngừa tập trung nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ ở những người mắc ADHD. Ông kêu gọi thực hiện các nghiên cứu theo chiều dọc để xác định xem việc giảm mức sắt trong não có thể là một phương pháp điều trị tiềm năng để ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ ở người mắc ADHD hay không.
Kết luận, nghiên cứu này mang lại những hiểu biết quan trọng về mối liên hệ giữa rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở người trưởng thành và nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ. Việc phát hiện ra rằng mức sắt trong não có thể liên quan đến sự tổn thương thần kinh mở ra cơ hội cho việc phát triển các chiến lược phòng ngừa nhằm bảo vệ sức khỏe não bộ cho những người mắc ADHD. Điều này không chỉ có ý nghĩa cho cá nhân người bệnh mà còn cho toàn xã hội, đặc biệt trong bối cảnh dân số già hóa ngày càng tăng. Tại Việt Nam, việc nâng cao nhận thức về mối liên hệ này có thể giúp các chuyên gia y tế xây dựng các chương trình can thiệp sớm và hiệu quả hơn, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân. Do đó, nghiên cứu như thế này rất cần thiết trong việc định hướng các chính sách y tế và hỗ trợ sức khỏe cộng đồng.
Hỏi đáp về nội dung bài này
Câu hỏi 1: ADHD là gì và nó thường được chẩn đoán khi nào?
ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) là một tình trạng thường được chẩn đoán trong thời thơ ấu, nhưng có thể tiếp tục hoặc được chẩn đoán ở người lớn. Tình trạng này thường biểu hiện qua những triệu chứng như khó khăn trong việc chú ý, dễ bị phân tâm và hành vi bốc đồng.
Câu hỏi 2: Mối liên hệ giữa ADHD và nguy cơ phát triển bệnh mất trí nhớ là gì?
Nghiên cứu cho thấy người lớn mắc ADHD có nguy cơ cao hơn trong việc phát triển bệnh mất trí nhớ. Tuy nhiên, lý do cho mối liên hệ này hiện vẫn chưa rõ ràng.
Câu hỏi 3: Nghiên cứu mới đã chỉ ra điều gì về nồng độ sắt trong não của người lớn mắc ADHD?
Nghiên cứu cho thấy người lớn mắc ADHD có nồng độ sắt cao hơn trong các vùng não liên quan đến chức năng nhận thức và có dấu hiệu tổn thương thần kinh, tương tự như những gì thấy ở bệnh nhân mất trí nhớ.
Câu hỏi 4: Những yếu tố nào có thể góp phần vào sự gia tăng nguy cơ mất trí nhớ ở người mắc ADHD?
Các yếu tố như căng thẳng oxy hóa, viêm và sự dễ bị tổn thương của các nơron có thể làm tăng khả năng mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer ở những người mắc ADHD.
Câu hỏi 5: Nghiên cứu có những hạn chế gì và các tác giả có những khuyến nghị nào cho nghiên cứu tương lai?
Nghiên cứu có hạn chế là không thể phát hiện sự thay đổi của người tham gia theo thời gian do nó là một nghiên cứu cắt ngang. Các tác giả khuyến nghị cần có thêm các nghiên cứu theo dõi để xác định liệu việc giảm mức sắt trong não có thể là một phương pháp điều trị tiềm năng để ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ ở những người mắc ADHD hay không.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, Higher brain iron may explain increased risk
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa – Nội dung có sử dụng AI trong quá trình biên tập.
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!
