Nghiên cứu mới cho thấy mối liên hệ giữa các giai đoạn ngủ và sự teo não ở người mắc Alzheimer, nhấn mạnh tầm quan trọng của giấc ngủ cho sức khỏe não bộ.
Giấc ngủ được chia thành bốn giai đoạn chính:
- Giai đoạn 1: Giai đoạn đầu tiên khi bạn bắt đầu ngủ. Đây là giai đoạn ngủ nhẹ, trong đó cơ bắp bắt đầu thư giãn và kéo dài từ 1 đến 5 phút.
- Giai đoạn 2: Giai đoạn này sâu hơn một chút và kéo dài khoảng 25 phút. Cơ thể tiếp tục thư giãn.
- Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn ngủ sâu nhất, trong đó nhịp tim, nhịp thở và sóng não trở nên đều đặn hơn. Giai đoạn 3 còn được gọi là giấc ngủ sóng chậm.
- Giai đoạn 4: Giai đoạn này còn được gọi là giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement) do sự chuyển động của mắt. Trong giai đoạn REM, nhịp thở trở nên nhanh hơn, huyết áp và nhịp tim cũng trở nên không đều.
Liên quan giữa giấc ngủ và bệnh Alzheimer
Mặc dù có nhiều nghiên cứu về giấc ngủ và sức khỏe não bộ, nhưng cho đến nghiên cứu gần đây, mối liên hệ trực tiếp giữa các khía cạnh cụ thể của kiến trúc giấc ngủ và bệnh Alzheimer, đặc biệt là các cấu trúc não liên quan đến căn bệnh này, chưa được nghiên cứu sâu.
Bệnh Alzheimer được đặc trưng bởi sự teo não. Theo các tác giả của nghiên cứu mới, một số vùng não teo hơn những vùng khác, bao gồm:
- hippocampus
- khu vực parahippocampal
- khu vực entorhinal
- khu vực parietal dưới
- khu vực precuneus
- khu vực cuneus
Ngoài những vùng não nhạy cảm với Alzheimer này, còn có các yếu tố khác cũng liên quan đến sự tiến triển của bệnh Alzheimer, đó là các vết xuất huyết nhỏ trong não.
Nghiên cứu mới và phát hiện thú vị
Nghiên cứu gần đây đã khám phá mối quan hệ giữa các giai đoạn giấc ngủ cụ thể và các vùng não nhạy cảm với Alzheimer. Các nhà khoa học đã sử dụng polysomnography để đánh giá cấu trúc giấc ngủ. Sau đó, họ đã sử dụng MRI để xem xét các đặc điểm giải phẫu của não (như thể tích não và bằng chứng về các vết xuất huyết nhỏ) trong khoảng thời gian từ 13 đến 17 năm sau đó.
Họ cũng đo tỷ lệ giấc ngủ sóng chậm, tỷ lệ giấc ngủ REM và tần suất mà họ trải qua sự tỉnh táo trong đêm. Các nhà khoa học phát hiện rằng việc có ít giấc ngủ sóng chậm liên quan đến một vùng parietal dưới nhỏ hơn, cũng như việc có ít giấc ngủ REM cũng liên quan đến một vùng parietal dưới và precuneus nhỏ hơn.
Sau khi điều chỉnh phân tích cho các lỗi, việc giảm giấc ngủ sóng chậm và REM có mối liên hệ chặt chẽ nhất với sự teo của vùng parietal dưới.
Ý nghĩa của nghiên cứu và tác động của giấc ngủ
Các tác giả cho biết, nghiên cứu này là “nghiên cứu đầu tiên xem xét mối quan hệ giữa kiến trúc giấc ngủ với sự teo của các vùng nhạy cảm với Alzheimer ở người lớn tuổi.” Kết quả của nghiên cứu này chỉ ra rằng việc giảm giấc ngủ sóng chậm và REM có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc làm giảm thể tích của vùng parietal dưới.
Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng giấc ngủ giúp loại bỏ độc tố khỏi não. Các tác giả cho rằng điều này có thể giúp giải thích lý do tại sao việc giảm giấc ngủ có thể gây ra sự teo não.
Giấc ngủ có nhiều chức năng sinh học quan trọng, đặc biệt là cho việc sửa chữa tế bào và mô, bảo trì não, học tập và trí nhớ, nhận thức, cùng việc loại bỏ chất thải trong não.
Mẹo để cải thiện giấc ngủ
Các chuyên gia khuyên rằng bất kỳ ai gặp khó khăn trong việc có đủ giấc ngủ nên tuân theo một số mẹo như:
- Giữ lịch trình ngủ nhất quán, cho phép bạn ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm, kể cả vào cuối tuần.
- Có một thói quen trước khi đi ngủ để thư giãn và tránh sử dụng thiết bị điện tử ít nhất 1 giờ trước khi ngủ.
- Giữ cho phòng ngủ mát mẻ, tối, yên tĩnh và thoải mái.
Ngoài ra, hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn thường xuyên gặp phải những vấn đề về giấc ngủ, vì điều này có thể là dấu hiệu của một rối loạn giấc ngủ như mất ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ.
Giấc ngủ và sức khỏe não bộ
Nghiên cứu mới này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa kiến trúc giấc ngủ, sự teo não và bệnh Alzheimer. Mặc dù chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ các cơ chế chính xác, nhưng việc chú trọng vào giấc ngủ đầy đủ luôn là một lựa chọn lành mạnh cho sức khỏe tổng thể.
Kết luận, nghiên cứu mới về mối liên hệ giữa các giai đoạn của giấc ngủ và sự teo não liên quan đến bệnh Alzheimer không chỉ mở ra một hướng đi mới cho các nghiên cứu y học mà còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam. Giấc ngủ đủ và chất lượng không chỉ là yếu tố cần thiết cho sức khỏe thể chất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe não bộ, đặc biệt là trong bối cảnh dân số già hóa và tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer đang gia tăng. Việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của giấc ngủ trong việc duy trì sức khỏe não bộ sẽ giúp người dân có những thói quen sống lành mạnh hơn, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tuổi tác. Chính vì vậy, các cơ quan y tế và chính phủ cần đẩy mạnh truyền thông về giấc ngủ, khuyến khích mọi người thực hiện những biện pháp cải thiện giấc ngủ, nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng và chất lượng cuộc sống cho người dân Việt Nam.
Hỏi đáp về nội dung bài này
Câu hỏi 1: Có bao nhiêu giai đoạn trong giấc ngủ và chúng là gì?
Có bốn giai đoạn trong giấc ngủ: Giai đoạn 1 là giấc ngủ nhẹ, kéo dài 1-5 phút; Giai đoạn 2 là giấc ngủ sâu hơn, khoảng 25 phút; Giai đoạn 3 là giai đoạn ngủ sâu nhất, với nhịp tim và sóng não đều đặn; Giai đoạn 4, còn được gọi là giấc ngủ REM, có sự chuyển động của mắt và nhịp thở nhanh hơn.
Câu hỏi 2: Nghiên cứu mới nhất về giấc ngủ và bệnh Alzheimer đã chỉ ra điều gì?
Nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng sự giảm thiểu trong giấc ngủ sóng chậm và giấc ngủ REM có thể liên quan đến sự thu hẹp của các vùng não nhạy cảm với bệnh Alzheimer, đặc biệt là vùng parietal dưới.
Câu hỏi 3: Những vùng não nào dễ bị teo lại trong bệnh Alzheimer?
Các vùng não dễ bị teo lại trong bệnh Alzheimer bao gồm: hippocampus, vùng parahippocampal, vùng entorhinal, vùng parietal dưới, vùng precuneus và vùng cuneus.
Câu hỏi 4: Tại sao giấc ngủ lại quan trọng đối với sức khỏe não bộ?
Giấc ngủ rất quan trọng cho việc sửa chữa tế bào và mô, duy trì bộ nhớ, học tập và làm sạch chất thải trong não. Các quá trình này chủ yếu diễn ra trong giai đoạn 3 và giai đoạn REM của giấc ngủ, rất cần thiết để duy trì sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Câu hỏi 5: Có những mẹo nào để cải thiện chất lượng giấc ngủ?
Các mẹo để cải thiện giấc ngủ bao gồm: duy trì lịch trình ngủ nhất quán, có thói quen trước khi ngủ, giữ cho phòng ngủ mát mẻ và tối, không tiêu thụ caffeine ít nhất 10 giờ trước khi đi ngủ và tránh ăn uống gần giờ đi ngủ.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, Not enough time in 2 deep sleep stages may increase risk
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa – Nội dung có sử dụng AI trong quá trình biên tập.
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!