Tìm hiểu: Một số dụng cụ trong phẫu thuật

Quang Thuận 12 phút trước Diễn đàn sức khoẻ 1 Lượt xem

5/5 - (1 bình chọn)

Nội dung

Giới thiệu:

Trong lĩnh vực y học, phẫu thuật đóng vai trò then chốt trong việc chẩn đoán, điều trị và phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân. Để mỗi ca phẫu thuật diễn ra thành công, bên cạnh trình độ chuyên môn của đội ngũ y bác sĩ, sự hỗ trợ đắc lực từ các dụng cụ phẫu thuật chuyên biệt là không thể thiếu. Các dụng cụ này được thiết kế tinh xảo, đáp ứng những yêu cầu khắt khe về độ chính xác, an toàn và hiệu quả, giúp các phẫu thuật viên thực hiện thao tác một cách tối ưu nhất.

Bài viết này sẽ tìm hiểu về các nhóm dụng cụ phẫu thuật cơ bản, bao gồm dụng cụ cắt, dụng cụ bóc tách, dụng cụ cầm giữ mô, dụng cụ vén, dụng cụ kẹp và dụng cụ hút. Chúng ta sẽ khám phá chức năng, cấu tạo đặc trưng và cách ứng dụng của từng loại, từ đó có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò quan trọng của chúng trong phòng mổ hiện đại.

1. Dụng cụ cắt:

Dụng cụ cắt có chức năng chính là cắt mô.

– Kéo là đại diện chính cho nhóm dụng cụ cắt. Tuỳ theo loại mô và vị trí của mô được cắt mà kéo có cấu tạo hình thể và chiều dài khác nhau.

Kéo Mayo, nặng và chắc chắn, được sử dụng để cắt chỉ hay cắt các mô dày chắc như cân, cơ…

Kéo Metzenbaum, ngược lại, mảnh và nhẹ, được sử dụng để cắt các cấu trúc mô mỏng mảnh như thanh mạc (màng bụng, màng phổi, màng tim).

Kéo cắt Deaver

2. Dụng cụ bóc tách:

Một số loại kéo đặc biệt khác được sử dụng để cắt chỉ thép, cắt mở mạch máu…

Chức năng chính

Cắt
Phân tách các mô.

– Dụng cụ bóc tách được phân làm hai loại:

Dụng cụ bóc tách sắc
Dụng cụ bóc tách cùn.

2.1. Dụng cụ bóc tách sắc:

Dao là đại diện cho dụng cụ bóc tách sắc.

Cán dao:

Lưỡi dao có nhiều loại khác nhau, phục vụ cho mục đích thực hiện đường rạch dài hay ngắn, nông hay sâu.

– Các lưỡi dao có số 10, 11, 12, 15 khớp với cán dao số 3.

Lưỡi số 10, được sử dụng phổ biến nhất, dùng để thực hiện các vết rạch dài.
Lưỡi số 11 cho các vết rạch nhỏ và lưỡi số 15 cho các vết rạch rất nhỏ.
Lưỡi dao số 15, khi được dùng để cắt trong sâu, sẽ được lắp vào cán dao số 7.

– Khi sử dụng cán dao lớn hơn (cán dao số 4), các lưỡi dao số 20-25 được sử dụng.

2.2. Dụng cụ bóc tách cùn:

Để bóc tách cùn, có thể dùng kéo (kéo Mayo hay Metzenbaum cong và đầu tù), các kẹp mạch máu (cong và đầu tù), phần đỉnh của cán dao, nạo (curett) và dụng cụ nâng (elevator)….

3. Dụng cụ cầm giữ mô( kẹp mô)

Nhíp là đại diện cho nhóm dụng cụ cầm giữ mô.

– Kẹp allis và Babcock cũng thuộc nhóm này, nhưng thường được dùng để cầm giữ mô ruột. Dụng cụ cầm giữ mô có răng hay không có răng.

Trên nguyên tắc, dụng cụ có răng sẽ gây sang chấn mô. Dụng cụ có răng nhỏ không hay ít gây sang chấn. Cần nhớ rằng dụng cụ có răng sẽ có tác dụng cầm giữ mô chắc chắn hơn dụng cụ không răng.

Các nhíp có răng lớn (nhíp răng chuột) chỉ được dùng để cầm giữ da.
Nhíp có răng nhỏ hay không răng có thể được sử dụng để cầm giữ mô dưới da, cân cơ.
Nhíp không sang chấn được dùng để cầm giữa thành ruột hay mạch máu…
Kẹp Allis là dụng cụ cầm giữ gây sang chấn.
Kẹp Babcock là dụng cụ cầm giữ không gây sang chấn.

Khi kẹp ruột, dùng Allis kẹp phần ruột sắp được cắt bỏ, còn Babcock kẹp ruột bên phía được giữ lại.

– Một số dụng cụ kẹp mô có tính năng tạm thời ngăn chặn sự lưu thông trong lòng ruột (kẹp ruột), kẹp lấy sỏi mật , kẹp phế quản … Kẹp mạch máu (kẹp cầm máu) có tính năng tạm thời ngăn chặn sự lưu thông trong lòng mạch máu.

– Để cầm máu trực tiếp từ một đầu động mạch (hay tĩnh mạch) đang chảy máu, chúng ta có kẹp động mạch. Kẹp động mạch có thể được thiết kế đặc biệt để kẹp các mạch máu đặc biệt (thí dụ kẹp động mạch phổi).

– Kẹp có thể được chia làm hai loại:

kẹp sang chấn, còn gọi là kẹp nghiến hay kẹp chết và
kẹp không sang chấn, còn gọi là kẹp sống.

Trong trường hợp kẹp ruột, sử dụng kẹp nghiến cho phần ruột sắp được cắt bỏ, còn kẹp sống cho phía bên ruột được giữ lại.

4. Dụng cụ vén:

Dụng cụ vén được sử dụng với mục đích mở rộng phẫu trường, làm cho thao tác phẫu thuật được thực hiện dễ dàng hơn ở một vùng hay một tạng mà không làm tổn thương các tạng lân cận.

Dụng cụ vén có thể là dụng cụ vén bằng tay hay dụng cụ vén tự động.

5. Dụng cụ kẹp:

Kẹp mang kim được sử dụng để cầm giữ kim khi khâu.

Kẹp gạc và kẹp khăn mổ dành cho việc cầm giữ gạc mổ và khăn mổ.

6. Dụng cụ hút:

7. Cầm dụng cụ:

– Các dụng cụ phẫu thuật được làm bằng thép không rỉ. Một số dụng cụ phẫu thuật được làm bằng titanium, chromium, vanadium, hay molybden…

– Cách cầm các dụng cụ phẫu thuật đúng là tuân theo nguyên tắc “ba điểm tựa” (hình 6) để dụng cụ vừa được cầm giữ chắc chắn vừa tạo được sự linh hoạt trong thao tác.