Ai đã từng xem phim Good Doctor, có lẽ đều thán phục trước tài năng và nhân cách của bác sĩ tự kỉ Shaun Murphy. Nào bây giờ hãy cùng tìm hiểu một chút về căn bệnh này nhé!
Tự kỷ còn được gọi là rối loạn tự kỷ ( Autism Spectrum disorder- ASD)
là một tình trạng phức tạp bao gồm các vấn đề về giao tiếp và hành vi. Họ gặp khó khăn trong việc hiểu những gì người khác nghĩ và cảm nhận. Điều này khiến họ khó thể hiện bản thân, bằng lời nói hoặc qua cử chỉ, nét mặt và xúc giác.
Những người mắc chứng tự kỷ có thể có vấn đề với việc học. Kỹ năng của họ có thể phát triển không đồng đều. Ví dụ, họ có thể gặp khó khăn trong giao tiếp nhưng lại giỏi về nghệ thuật, âm nhạc , toán học hoặc trí nhớ. Đó là lý do trong phim bác sĩ Shaun có khả năng tưởng tượng không gian 3 chiều một cách chính xác từ đó giúp ích cho những ca phẫu thuật tưởng chừng như không thể cứu vãn.
Bởi vì điều này, họ có thể làm rất tốt trong các bài kiểm tra phân tích hoặc giải quyết vấn đề.
Biểu hiện của tự kỉ là gì?
• Thiếu giao tiếp bằng mắt
• Phạm vi quan tâm hẹp hoặc quan tâm sâu sắc đến một số chủ đề
• Làm gì đó lặp đi lặp lại, như lặp lại các từ hoặc cụm từ, lắc qua lắc lại
• Độ nhạy cao với âm thanh ,cảm giác sờ chạm, mùi hương, cảnh vật
• Không nhìn hoặc lắng nghe người khác
• Không nhìn vào đồ vật khi người khác chỉ .
• Không muốn ôm hoặc vuốt ve
• Gặp vấn đề về hiểu hoặc sử dụng lời nói, cử chỉ, nét mặt, hoặc giọng nói
• Khó thích nghi với những thay đổi thuộc về thói quen
Phân loại tự kỉ như thế nào?
• Hội chứng Asperger. Những đứa trẻ này không có vấn đề gì với ngôn ngữ; trên thực tế, họ có xu hướng đạt điểm trong phạm vi trung bình hoặc trên trung bình trong các bài kiểm tra trí thông minh. Nhưng họ có vấn đề xã hội và ít vui thích.
• Rối loạn tự kỷ. Đây là những gì hầu hết mọi người nghĩ về khi nghe thấy từ “tự kỷ”. Nó liên quan đến các vấn đề với các tương tác xã hội, giao tiếp và vui chơi ở trẻ dưới 3 tuổi.
• Rối loạn phân rã ở trẻ em. Những đứa trẻ này có sự phát triển điển hình bình thường trong ít nhất 2 năm đầu và sau đó mất một số hoặc hầu hết các kỹ năng giao tiếp và xã hội.
• Rối loạn phát triển lan tỏa ( tự kỷ không điển hình). Bác sĩ của bạn có thể sử dụng thuật ngữ này nếu con bạn có một số hành vi tự kỷ như sự chậm trễ trong các kỹ năng giao tiếp và xã hội, nhưng không phù hợp với thể loại khác.
Các nguyên nhân nào của tự kỉ?
Nó có thể xuất phát từ các cấu trúc của bộ não diễn giải cảm giác và xử lý ngôn ngữ. Bệnh có liên quan đến tiền căn gia đình , do đó sự kết hợp các gen nhất định có thể làm tăng nguy cơ của trẻ. Một đứa trẻ có cha mẹ lớn tuổi có nguy cơ tự kỷ cao hơn. Nếu một phụ nữ mang thai tiếp xúc với một số loại thuốc như thuốc chống động kinh, rượu, hoá chất, con của cô ấy có nhiều khả năng bị tự kỷ. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm các bệnh liên quan đến chuyển hóa của mẹ như bệnh tiểu đường và béo phì
Sàng lọc và chẩn đoán tự kỷ như thế nào?
Khó chẩn đoán xác định bệnh tự kỷ. Bác sĩ sẽ tập trung vào hành vi và sự phát triển của trẻ
Đối với trẻ em, chẩn đoán thường mất hai bước.
• Sàng lọc phát triển sẽ cho biết liệu trẻ có đang đi đúng hướng với các kỹ năng cơ bản như học tập, nói, hành vi và di chuyển hay không. Các chuyên gia khuyên rằng trẻ em nên được kiểm tra chậm phát triển trong vòng 9 tháng, 18 tháng và vào lúc 24 hoặc 30 tháng tuổi. Trẻ em được kiểm tra đặc biệt về bệnh tự kỷ khi 18 tháng và 24 tháng.
• Nếu trẻ có dấu hiệu của một trong các triệu trứng , chúng sẽ cần đánh giá đầy đủ hơn. Điều này có thể bao gồm kiểm tra thính giác và thị lực hoặc xét nghiệm di truyền.
Điều trị tự kỷ
Không có cách chữa trị tự kỷ. Nhưng điều trị sớm có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong sự phát triển cho trẻ tự kỷ.
Hai loại phương pháp điều trị chính là:
• Trị liệu hành vi và giao tiếp để giúp đỡ về cấu trúc và tổ chức. Phân tích hành vi ứng dụng (ABA) là một trong những phương pháp điều trị này nó thúc đẩy hành vi tích cực và ngăn chặn hành vi tiêu cực. Liệu pháp tích hợp giác quan có thể giúp những trẻ gặp vấn đề với việc sờ chạm, âm thanh, hoặc cách nhìn. Phương pháp trị liệu ngôn ngữ có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp.
• Các loại thuốc giúp điều trị triệu chứng như các vấn đề về chú ý, hiếu động thái quá hoặc lo lắng.
Tài liệu tham khảo
https://www.webmd.com/brain/autism/understanding-autism-basics