Hiệu quả của vaccine Tàu suy giảm nhanh theo thời gian

Như có lần đề cập trước đây, rất ít dữ liệu về hiệu quả của hai vaccine Tàu (CoronaVac và Sinopharm). Nhưng gần đây đã có thêm dữ liệu thực tế từ những nước sử dụng vaccine Tàu, như các nước vùng Nam Mĩ và Đông Nam Á. Qua đánh giá các dữ liệu này, các chuyên gia của WHO cho rằng vaccine Tàu có hiệu quả thấp ở người cao tuổi, và có thể do khả năng miễn dịch của vaccine bị suy giảm nhanh theo thời gian.

Hiệu lực của vaccine Tàu có vẻ tuỳ thuộc vào độ tuổi. Ở người trẻ tuổi (20 – 39) CoronaVac giảm tử vong lên đến 83%, nhưng vẫn thấp hơn so với AstraZeneca (98%) và Pfizer (90%) [2]. Tuy nhiên, ở những người 80+ tuổi trở lên, hiệu quả của CoronaVac chỉ 30% đối với những ca nhiễm nặng, và 45% giảm tử vong; con số này đối với AstraZeneca là 67% và 85%. Nghiên cứu này cho thấy rõ vaccine CoronaVac có hiệu lực kém hơn AstraZeneca.

Tại sao vaccine Tàu có hiệu quả thấp hơn AZ?

Lí do thứ nhứt có thể là do lượng kháng thể thấp. Chẳng hạn như một nghiên cứu ở Thái Lan [3] trên 185 người cho thấy chỉ có 60% người được tiêm có lượng kháng thể đáng kể sau 1 tháng tiêm liều 2 liều CoronaVac. Con số này đối với AstraZeneca vaccine là 86%. Điều đáng ngại hơn nữa là 3 tháng sau tiêm đủ 2 liều CoronaVac, chỉ có 12% là có lượng kháng thể đủ để chống lại nCov! Chỉ 12%.

Lí do thứ hai là có thể liên quan đến ‘công nghệ’ vaccine cũ. Cả hai vaccine dùng con virus gây covid-19 đã được ‘giết chết’ và đưa vào cơ thể. Phương pháp này khá cổ điển, nhưng họ không đủ mạnh để kích thích hệ miễn dịch chống lại nhiều protein của virus. Vaccine này không có chọn mục tiêu, khi được tiêm chúng ta có thể hiểu là đẩy vào một nhóm kháng nguyên và hi vọng nó sẽ nhận ra con virus gây covid-19.

Dựa vào đánh giá dữ liệu thực tế, SAGE còn khuyến cáo rằng đối với những người trên 60 tuổi đã được tiêm 2 liều CoronaVac hay Sinopharm thì cần phải tiêm liều thứ 3. Trong thực tế, một số nước trên thế giới đã tiêm liều thứ ba cho những người đã tiêm đủ 2 liều vaccine Tàu.

Nhưng một số chuyên gia thì chất vấn là có nên tiếp tục dùng vaccine Tàu hay không, khi các vaccine có hiệu quả khác đang có. Đối với các nước nghèo, họ không có nhiều lựa chọn, nên vẫn phải lệ thuộc vào vaccine Tàu. Thành ra, vaccine Tàu vẫn có vai trò của nó trong chống dịch. Thật ra, số người sử dụng 2 vaccine Tàu là cao hơn cả các vaccine phương Tây.

Advertisement

Còn Việt Nam thì sao? Giới chức y tế và chánh trị Việt Nam đã chọn Tàu rồi, nên không có gì để nói nhiều. Vấn nạn của chúng ta là đây: ai đó đã quyết định, và chúng ta không nói được hay nói nhưng chỉ làm hoa lá cành cho kẻ trị vì mà thôi. Nếu có điều đáng bàn thì đó là: không nên dùng vaccine Tàu cho những người cao tuổi như tôi đã nói cách đây 3 tháng.

TB: Biểu đồ về hiệu lực (effectiveness) của vaccine CoronaVac và AstraZeneca. Số liệu lấy từ bài báo trong tài liệu tham khảo [2] nghiên cứu trên 36 triệu người dùng vaccine AZ và 21 triệu người dùng vaccine CoronaVac ở Brazil.
___