Hạ đường huyết nặng do suy thượng thận có thường gặp không ?
Tại các phòng cấp cứu, khoảng 7% số bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đến hôn mê hoặc rối loạn ý thức có nguyên nhân là do hạ đường huyết (nồng độ glucose máu < 3.9 mmol/L). Đa số các trường hợp này sẽ được chẩn đoán và điều trị kịp thời nhưng cũng có đến khoàng 10% BN bị hạ đường huyết không rõ nguyên nhân, gây khó khăn do điều trị, và tiên lượng xấu.
Để tìm hiểu nguyên nhân gây hạ đường huyết, các Bác sỹ tại Khoa Cấp cứu nội khoa, BV Shinkomonji ở Nhật Bản đã tiến hành nghiên cứu từ tháng 4/2016 đến tháng 3/2021 trên 528 trường hợp hạ đường huyết nhập vào khoa Cấp cứu, tuổi trung bình là 62 tuổi (phạm vi 19–92), trong đó 52,1% là nam giới.
Kết quả: Phần lớn (389 BN, chiếm 73,7%) là bệnh nhân đái tháo đường sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường quá liều. Các nguyên nhân khác gồm 33 BN (6,3%) do uống rượu; 17 trẻ em (3,2%) bị suy dinh dưỡng; 13 BN (2,5%) bị rối loạn chức năng gan; 12 BN (2,3%) đang mắc bệnh truyền nhiễm nặng; 11 BN (2,1%) có ung thư; 9 BN (1,7%) bị suy tim; 4 BN (0,8%), hội chứng cường insulin tự miễn; 3 BN (0,6%) do u tụy tiết insulin (insulinoma); 2 BN (0,4%) bị hạ đường huyết liên quan đến thuốc hạ đường huyết. Đặc biệt là bằng xét nghiệm ACTH nhanh đã phát hiện 32 BN (chiếm 6,1%) bị suy thượng thận. Những BN này có nồng độ Natri máu thấp (< 139 mEq/L), tăng số lượng bạch cầu ái toan và huyết áp tâm thu thấp hơn so với những bệnh nhân bị hạ đường huyết do các nguyên nhân khác.
Kết quả này cho thấy tần suất suy thượng thận là nguyên nhân gây hạ đường huyết cao hơn nhiều so với chúng ta vẫn nghĩ. Vì vậy Khi phát hiện hạ đường huyết kéo dài không rõ nguyên nhân, chúng ta cần xét nghiệm kiểm tra xem BN có bị suy thượng thận không?
Bài đăng trên Journal of the Endocrine Society số tháng 10/2022
Tác giả: Nguyễn Quang Bảy