Thiểu ối nguy hiểm như thế nào?

Thiểu ối có nguy hiểm không?

Thiểu ối là một tình trạng sản khoa thường gặp trong lâm sàng, được đặc trưng bởi sự giảm lượng nước ối so với ngưỡng bình thường theo tuổi thai. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng trong thai kỳ, chuyển dạ và hậu sản, ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và thai. Việc chẩn đoán sớm, theo dõi sát và xử trí thích hợp đóng vai trò then chốt nhằm hạn chế các biến chứng nghiêm trọng.

❓Vậy tiêu chuẩn nào để chẩn đoán thiểu ối?

1️⃣ Lâm sàng

•  Đánh giá xem có tính trạng ối vỡ không. Nếu chắc chắn không có ối vỡ là Thiểu ối.

2️⃣Cận lâm sàng

• Siêu âm là phương tiện chính để đánh giá lượng nước ối, xác định chỉ số AFI hoặc khoảng ối sâu nhất. Chỉ số ối (AFI: Amniotic fluid index) < 5 cm, hoặc xoang  ối lớn nhất < 2 cm.

❓ Thế thiểu ối có nguyên nhân từ đâu?

1️⃣Do mẹ

• Bệnh lýnội khoa: tăng huyếtápmạn, đái tháo đường.
• Dùng thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors), thuốc kháng prostaglandin.

2️⃣Do thai

• Dị tật thai: bất sản thận, thiểu sản phổi, bất thường niệu đạo,bất thường nhiễmsắc thể.
• Chậm tăng trưởng trong tử cung (IUGR).
• Thai quá ngày (≥ 41 tuần).
• Vỡ ối sớm.

3️⃣Do phần phụ

• Nhau bong non.
• Bất thường dây rốn (xoắn, thắt nút).

❓Thiểu ối gây ra những biến chứng như thế nào?

1️⃣ Biến chứng thai nhi

• Chèn ép dây rốn → suy thai, nhịp tim bất thường.
• Dị dạng thai nếu xảy ra sớm.
• Sinh non, thai lưu.
• Chậm tăng trưởng trong tử cung (IUGR).
• Suy thai trường diễn.

2️⃣Biến chứng sản khoa

• Khó khăn trong theo dõi chuyển dạ do ít nước ối.
• Tăng nguy cơ mổ lấy thai.
• Rối loạn cơn co tử cung.

❓Làm thế nào để điều trị thiểu ối?

1️⃣ Theo dõi ngoại trú (nếu thiểu ối nhẹ, thai < 36 tuần, chưa có biến chứng)

• Theo dõi sức khoẻ thai: cử động thai, NST mỗi 1–2lần/tuần.
• Siêu âm kiểm tra chỉ số ối 2–3 ngày/lần.
• Tăng cường uống nước, nghỉ ngơi [1].

2️⃣ Nhập viện theo dõi (nếu có dấu hiệu bất thường)

• Nhập viện nếu:
  • NST không đảm bảo.
  • AFI < 3 cm.
  • Có IUGR hoặc thiểu sản phổi.
• Theo dõi tình trạng mẹ – thai sát sao.

3️⃣ Chấm dứt thai kỳ

• Thai đủ tháng (≥ 37 tuần): có thể chỉ định khởi phát chuyển dạ hoặc mổ lấy thai tùy theo tình trạng thai.
• Thai non tháng: nếu có dấu hiệu suy thai, vỡ ối hoặc nguy cơ cao, cân nhắc chấm dứt thai kỳ sau khi đánh giá khả năng sống của thai [1].

Thiểu ối là một biến chứng sản khoa tiềm ẩn nhiều rủi ro cho thai nhi và thai kỳ. Việc phát hiện sớm, đánh giá nguyên nhân và xử trí phù hợp theo phác đồ chuẩn là yếu tố then chốt để giảm tỷ lệ biến chứng, nâng cao chất lượng chăm sóc thai phụ và cải thiện kết cục thai kỳ.

Tài liệu tham khảo

Câu hỏi:

1. Khi siêu âm thấy ối giảm, cần nghĩ đến các trường hợp nào?