Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Biến chủng Omicron
Biến chủng Omicron dễ lây hơn nhưng triệu chứng khi mắc bệnh cũng nhẹ hơn. Không giống như các biến thể trước đó, Omicron không quá lo ngại vì diễn tiến nghiêm trọng của bệnh. Và một giả thuyết là nếu nhiều người bị nhiễm bệnh và sau một đợt nhiễm bệnh nhẹ và hồi phục, thêm vào đó là tỉ lệ chủng ngừa ngày càng cao sẽ giúp làm giảm tỉ lệ lây nhiễm? Thật không may, điều đó dường như không chính xác. Theo kết quả nghiên cứu đầu tiên của Đại học California thực hiện tại Đan Mạch thì số trường hợp và tình trạng tái nhiễm Covid19 với chủng Omicron xảy ra thường xuyên hơn. Nói cách khác: bất kỳ ai đã mắc Covid-19 đều có thể dễ dàng bị nhiễm lại một thời gian ngắn sau đó.
Các nghiên cứu đưa ra dấu hiệu về sự tái nhiễm Omicron
Một nghiên cứu của Đại học California đã xem xét kỹ hơn sự hình thành các kháng thể sau khi nhiễm trùng Covid-19. Kết quả cho thấy hệ thống miễn dịch của những người đã bị nhiễm biến thể Omicron thường có triệu chứng nhẹ hơn các biến thể khác và phát triển quá ít kháng thể. Điều này có nghĩa là những người bị ảnh hưởng không miễn dịch với Omicron hoặc các biến thể Covid-19 khác. Do đó, nghiên cứu đã cung cấp thông tin quan trọng về khả năng tái nhiễm sau khi nhiễm trùng Omicron. Một nghiên cứu của Anh bởi Đại học Imperial ở London trước đây đã chỉ ra rằng việc tái nhiễm Covid-19 là có thể xảy ra. Cụ thể xác suất cho Omicron cao hơn 5,4 lần so với biến chủng Delta.
Dữ liệu từ một nghiên cứu hiện tại của Viện Virus học tại Đại học Y khoa Innsbruck đã phân loại biến thể Omicron SARS-CoV-2 là một dòng virus gây bệnh mới. Cụ thể, cách phân loại này có nghĩa là các thành phần miễn dịch được tạo ra bởi biến thể này không thể vô hiệu hóa vi rút gốc SARS-CoV-2 và các biến thể vi rút alpha, beta, gamma và delta. Các nhà khoa học hiện đang cố gắng mở rộng nghiên cứu và chứng minh bằng thực nghiệm.
Có thể bị nhiễm dòng phụ BA.2 ngay sau khi nhiễm biến thể chính BA.1 của biến chủng Omicron
Dòng chính của biến chủng Omicron là BA.1 hiện đang lan rộng ở khắp các quốc gia. Ví dụ, ở Đan Mạch, theo một nghiên cứu mới của Viện Y tế Đan Mạch (SSI), dòng chính BA.1 đã chiếm 88% các ca nhiễm Covid-19 mới. Nghiên cứu tương tự đã đưa ra kết luận rằng bệnh nhân có thể tái nhiễm với hai dòng biến thể Omicron khác nhau. Do đó, nhiễm trung dòng phụ BA.2 có thể xảy ra ngay sau khi nhiễm BA.1 ban đầu. Loại phụ BA.2 cũng đang lan truyền nhanh chóng – nhưng nhiều câu hỏi vẫn chưa được giải đáp. Nó có vẻ khác biệt đáng kể so với dòng chính BA.1 ở một số đặc tính nhất định, bao gồm khả năng lây nhiễm và phản ứng miễn dịch cao hơn đáng kể.
Tái nhiễm trùng phổ biến như thế nào và nó ảnh hưởng đến ai?
Số lượng nhiễm trùng Corona đang tăng lên ồ ạt do biến chủng Omicron rất dễ lây lan. Theo WHO, Omicron hiện chiếm hơn 90% tổng số mẫu Corona vi rút được thu thập. Biến chủng Omicron có hơn 50 đột biến trong vật liệu di truyền, hầu hết trong số đó là ở protein mà vi rút dùng để bám vào tế bào người và đây cũng là mục tiêu của vắc-xin thế hệ đầu tiên. Những thay đổi này khiến các kháng thể từ những người đã hồi phục và những người đã được tiêm vắc-xin phản ứng kém hơn.
Các nhà khoa học đã phân tích 1,8 triệu trường hợp bệnh nhân mắc Covid-19 từ tháng 11 năm 2021 đến tháng 2 năm 2022. Trong số này, 147 người đã mắc Covid-19 hai lần trong khoảng thời gian từ 20 đến 60 ngày. Trong nhóm này, các nhà nghiên cứu tìm thấy 47 trường hợp trong đó bệnh nhân lần đầu tiên mắc bệnh BA.1 và sau đó là BA.2. Hầu hết chỉ gặp các triệu chứng nhẹ và không ai phải đến bệnh viện. Ngoài ra, hầu hết những người bị nhiễm lại đều trẻ hơn và chưa được tiêm chủng. Từ phân tích dữ liệu, các nhà khoa học kết luận rằng việc tái nhiễm BA.2 sau khi nhiễm BA.1 có thể xảy ra nhưng rất ít.
Theo Viện Robert Koch (RKI), nhiễm trùng dòng phụ BA.2 của Omicron cũng đã tăng đáng kể ở Đức. RKI đã ghi lại trong báo cáo hàng tuần gần đây nhất của mình rằng tỷ lệ các trường hợp Covid-19 được kiểm tra trong các mẫu gần đây đã tăng lên 14,9%. Con số này là cho tuần kết thúc vào ngày 17 tháng 2 năm 2022. Vào cuối tháng 1, RKI đưa ra tỷ trọng ở mức 10,4%. Dòng chính BA.1 của biến chủng Omicron chiếm 83,6 % trong tổng số ca nhiễm mới.
Các vắc xin hiện tại hoạt động như thế nào để chống lại sự lây nhiễm Covid-19
Đối với những người được chủng ngừa bằng mũi tiêm nhắc lại, Viện Robert Koch (RKI) đánh giá rủi ro là “vừa phải”. Báo cáo 50 từ Đại học Hoàng gia London ủng hộ giả định này. Ở những người được tiêm phòng nhắc lại, xác suất nhập viện giảm tới 63%. Omicron sẽ có thể vượt qua tuyến phòng thủ đầu tiên của hệ thống miễn dịch, các kháng thể. Tuy nhiên, hệ thống miễn dịch của những người được tiêm chủng có các phương tiện khác để tự vệ, chẳng hạn như phản ứng của tế bào T.
Advertisement
Công ty dược Pfizer coi hai liều vắc xin là không đủ khả năng bảo vệ chống lại nhiễm trùng. Một nghiên cứu ở Anh cho thấy hiệu quả chống lại nhiễm trùng có triệu chứng với Omicron giảm xuống còn 34% trong 15 tuần sau liều Biontech/Pfizer thứ hai. Những người được tiêm hai liều chế phẩm AstraZeneca không còn tác dụng bảo vệ chống lại nhiễm trùng có triệu chứng. Hai tuần sau khi tiêm chủng nhắc lại, hiệu quả của cả hai chế phẩm đã tăng lên hơn 70 phần trăm.
Một liều tăng cường Moderna cũng làm tăng đáng kể hệ thống miễn dịch của cơ thể. So với tiêm vắc xin kép như Pfizer hay Astrazeneca, mức độ kháng thể trung hòa tăng khoảng 37 lần sau khi tiêm nhắc lại, theo công ty. Theo WHO, các vắc xin đã được phê duyệt tiếp tục bảo vệ tốt chống lại bệnh tật nghiêm trọng và tử vong.
Các biện pháp cần thiết khác để bảo vệ sức khỏe
Theo WHO, việc kết hợp các biện pháp: ngoài tiêm chủng, khẩu trang, khoảng cách, thông gió, vệ sinh tay là rất quan trọng. Kết quả phân tích chỉ ra rằng trong biến thể Omicron, phần lớn tải lượng vi rút nằm ở các phần tử lớn. Theo người đứng đầu nghiên cứu, các phần tử lớn được giữ lại rất hiệu quả bởi khẩu trang. Các nhà nghiên cứu tại Viện Max Planck cho rằng khẩu trang FFP2 có lẽ giữ lại các vi rút của biến chủng Omicron tốt hơn so với Delta.
Tác giả: TS.DS Tạ Thanh Sơn
Xin gửi cảm ơn chân thành đến TS Tạ Thanh Sơn đã đồng ý đăng tải bài viết lên Diễn đàn Y khoa!
