ĐI MÁY BAY THỜI COVID-19

Thực sự không có nơi nào nhiều cảm xúc như sân bay.

Có ngàn vạn điều để tôi kể, về mỗi chuyến bay, mà tình yêu có lẽ là điều đáng nói nhất. Một trong số đó là hình ảnh người phụ nữ xinh đẹp, cô bước tới trong giây phút ngập ngừng và xúc động, rồi cô hôn. Khi người ta hôn nhau ở sân bay, bao giờ cũng vậy, sẽ tràn ngập yêu thương và khát vọng. Những nụ hôn in sâu vào người nhận, theo suốt cuộc hành trình, trong nhiều ngày, nhiều tháng và nhiều năm, thậm chí suốt cả cuộc đời.

Ngày 23/4/2021 tôi cùng người bạn vào Tp.HCM.

Ngay từ đầu năm, tôi đã nói với bạn về nguy cơ bùng phát dịch ở Ấn Độ với biến thể mới sau những lễ hội tôn giáo, tôi dự kiến xảy vào tháng 4. Tiếp đó là những cuộc di cư, dòng chảy bất tận từ Ấn Độ đến Indonesia và Malaysia, dịch sẽ căng thẳng ở hai quốc gia này từ tháng 6. Tôi ví Ấn Độ như quả bom nhiệt hạch. Indonesia và Malaysia sẽ là quả bom nguyên tử hẹn giờ, mà Việt Nam, cụ thể hơn là Tp.HCM và các tỉnh Nam Bộ, chắc chắn sẽ hứng chịu những cơn sóng thần kinh hoàng sau khi những quả bom ấy phát nổ, rồi những chuyến bay sẽ phải dừng lại.

Thật không may điều tôi dự đoán đã đúng.

Một người bạn khác chuẩn bị vé giúp cho tôi, cô làm ở Nội Bài, giá vé máy bay tăng từng phút nhưng cô lại có thể mua được vé 0 đồng. Cô khuyên tôi chọn hãng bay uy tín. Cô giải thích để tôi hiểu rằng, hãng hàng không giá rẻ thực chất là hãng bay không rẻ, vì các hãng đó phải huỷ một số dịch vụ không truyền thống, kiểm soát cân cước, thực hiện các chi phí khai thác thấp, chưa kể máy bay tăng sử dụng nhưng lại giảm chi phí bảo trì.

Tôi hiểu điều đó nhưng vẫn quyết định chọn hãng giá rẻ.

Nói đến hàng không giá rẻ, nhiều người sợ, vì cảm thấy không an toàn. Theo tôi cần phải sửa lại suy nghĩ này. Các chuyến bay giá rẻ không phải trả giá bằng sự an toàn, bởi theo nguyên tắc, an toàn khi bay là yêu cầu cao nhất. Tôi hoàn toàn yên tâm khi mua vé hàng không giá rẻ. Nhưng khi xảy ra đại dịch COVID-19, thì vấn đề an toàn để không lây nhiễm trên mỗi chuyến bay, đó mới là vấn đề tôi đáng quan tâm và và đáng lo ngại nhất.

Vậy tại sao tôi lại chọn hàng không giá rẻ?

Đúng như tên gọi, ưu điểm của hãng hàng khống giá rẻ là cái gì cũng rất rẻ. Nó rẻ như thế nào? Hãy thử tưởng tượng, chuyến bay của tôi và người bạn vào Tp.HCM, vé khuyến mại 0 đồng khứ hồi. Các hãng hàng không giá rẻ đều check-in trực tuyến. Chúng tôi đặt số ghế hàng trên cùng, tạm gọi là ghế VIP, nhưng mỗi vé chỉ phải nộp thêm 110 ngàn đồng.

Mỗi vé chỉ nộp thêm 110 ngàn đồng.

Vậy mà ba dãy ghế đầu không có khách.

Chỉ có tôi và người bạn, thoải mái ngồi ở ba hàng ghế đầu tiên, ngăn giữa chúng tôi với hai tiếp viên bằng một bức tường chắn. Người giàu có không lựa chọn hàng không giá rẻ. Còn lại người thu nhập thấp như tôi, tâm lí không ai muốn bỏ thêm tiền mua vé ngồi hàng đầu, vì thế mà khoảng cách giữa chúng tôi với những hành khách phía sau đủ an toàn phòng chống dịch Covid.

Vì ngồi ở ghế đầu, nên chúng tôi luôn đi sau cùng, là người sau cùng tiến đến cửa soát vé, lên xe buýt cũng cuối cùng, lên máy bay cũng đi cuối cùng; chỉ khi ra khỏi máy bay là người đầu tiên. Tốc độ di chuyển của chúng tôi luôn nhanh nhất. Khác với mọi hành khách luôn kéo và xách hành lí lỉnh kỉnh, hai chúng tôi chỉ có chiếc ba lô bên trong vài bộ quần áo, vì thế mà chúng tôi lên hay xuống máy bay nhanh hơn mọi người, thời gian tiếp xúc với người khác ít hơn nhiều.

Thời điểm đó mọi người rất chủ quan với Covid.

Tại phòng chờ, tôi thấy nhiều người không đeo khẩu trang, trên máy bay tôi đứng lên quan sát thấy số người tháo bỏ khẩu trang khá nhiều. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí “Các bệnh truyền nhiễm mới nổi” vào tháng Ba năm ngoái, đã phân tích chuyến bay từ Dubai đến New Zealand, có hai hành khách nhiễm bệnh không đeo khẩu trang làm lây Covid cho 4 người. Một nghiên cứu khác cũng đăng trên tạp chí này cho thấy, khi ngồi trên máy bay, cứ ba hàng ghế nếu để trống một hàng ở giữa, thì nguy cơ lây nhiễm Covid sẽ giảm 57%. Đeo khẩu trang, giữ khoảng cách lớn nhất có thể, hạn chế tối đa nói chuyện ồn ào, đó là nguyên tắc an toàn rất quan trọng khi đi máy bay.

Nhưng có nhiều người không tuân thủ.

Bay trong đại dịch Covid, tôi thấy ưu điểm của hàng không giá rẻ là không có bữa ăn nào miễn phí. Để giảm chi phí, các hãng hàng không giá rẻ không cung cấp suất ăn trên máy bay, kể cả đồ uống cũng không miễn phí. Ăn uống là một trong những nguy cơ lây nhiễm. Bởi khi ăn phải tháo khẩu trang, thời gian ăn càng lâu và người ăn càng nhiều, thì nguy cơ nhiễm càng cao.

Tôi đã chọn hàng không giá rẻ để trải nghiệm.

Theo tôi, cách thức tổ chức những chuyến bay chưa đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh, có nhiều những nguy cơ tiềm ẩn. Thực tế đi máy bay rất an toàn. Với điều kiện phải tuân thủ những biện pháp phòng chống dịch, đó là những quy tắc bắt buộc, là ý thức phòng vệ cá nhân của tất cả hành khách.

Thực sự không có nơi nào nhiều cảm xúc như sân bay.

Trong trí tưởng tượng của anh bạn đi cùng, Tân Sơn Nhất đón chúng tôi trong cơn mưa chiều, sẽ có người phụ nữ mà bao lâu rồi bạn không gặp, cô sẽ ôm một bó hoa tươi thắm, ngập ngừng và lao đến, ôm và hôn bạn tôi, để mặc cơn mưa chiều cứ rơi và ướt lạnh trên những đôi vài gầy vì mỏi mòn chờ đợi. Chỉ tưởng tượng vậy thôi. Thực tế ngược lại, tôi đã khuyên bạn, rằng những nụ hôn ở sân bay bao giờ cũng ngập tràn yêu thương và khát vọng, nhưng đại dịch Covid không cho phép bạn tôi và người phụ nữ được làm điều đó.

LƯU Ý KHI ĐI MÁY BAY

❶ Trước khi đặt chuyến bay

Bạn không nên đặt vé máy bay trong cách tình huống sau:

✓ Đang trong thời gian cách li tập trung, cách li tại nhà, hoặc đang theo dõi sức khoẻ.

✓ Đang gặp bất kì triệu chứng COVID-19 nào, ngay cả khi triệu chứng rất nhẹ.

✓ Sống trong cùng gia đình hoặc có tiếp xúc với người có triệu chứng COVID-19 trong 14 ngày.

❷ Đăng kí chuyến bay

✓ Nên đăng kí trực tuyến như đặt vé, check-in, để tránh gặp mặt trực tiếp với nhân viên, hạn chế tiếp xúc với những hành khách khác tại sân bay, giảm thời gian có mặt ở sân bay.

✓ Nên kí gửi hành lí, hạn chế tối đa hành lí xách tay, để giúp cho việc di chuyển lên hoặc xuống máy bay với tốc độ nhanh hơn, giảm thời gian tiếp xúc với các hành khách khác.

❸ Đến sân bay

✓ Tránh đi bộ trong sân bay.

✓ Không hoà mình vào những đám đông, luôn giữ khoảng cách với những gia đình khác càng xa càng tốt.

✓ Tránh chạm vào các bề mặt trong sân bay.

✓ Mua bán trong sân bay hạn chế thanh toán bằng tiền mặt.

❹ Lên máy bay

✓ Hạn chế tối đa đi lại trên máy bay, ngồi nhiều nhất có thể (ví dụ máy bay đã dừng hẳn, thay vì thói quen đứng dậy tràn ra chật cứng lối đi, thì hãy ngồi đợi đến lượt mình rồi đứng dậy di chuyển).

✓ Không ồn ào nói chuyện.

✓ Hạn chế tối đa ăn uống, tránh ăn uống cùng thời điểm với những người bên cạnh đang ăn.

❺ Các biện pháp phòng vệ cá nhân

✓ Đeo khẩu trang trong toàn bộ hành trình.

✓ Hạn chế tiếp xúc xã hội (giữ khoảng cách 2 mét với những người ngoài gia đình , giảm thiểu thời gian ở gần người khác, ngồi càng nhiều càng tốt).

✓ Rửa tay bằng xà phòng thường và nước ít nhất 20 giây, rửa tay sau khi chạm vào các bề mặt (ví dụ dùng xe đẩy hành lí), rửa tay khi đi vệ sinh.

ĐI MÁY BAY RẤT AN TOÀN

Những nghiên cứu mới nhất cho thấy cabin máy bay là một trong những không gian công cộng trong nhà an toàn nhất. Theo nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, nguy cơ phơi nhiễm COVID-19 trên máy bay gần như bằng không nhờ hệ thống lọc không khí tiên tiến, hành khách đeo khẩu trang và thực hiện các biện pháp phòng vệ cá nhân.

Theo các nhà nghiên cứu tại Trường Y tế Công cộng Harvard, kể từ khi các hãng hàng không bắt đầu áp dụng biện pháp phòng chống dịch theo tiêu chuẩn vào mùa xuân năm 2020, “cho đến nay có rất ít bằng chứng về sự lây truyền dịch bệnh trên máy bay”. Nghiên cứu cũng lưu ý rằng, khi hệ thống thông gió “hiệu quả cao” theo tiêu chuẩn Mỹ nếu chạy liên tục từ khi lên máy bay cho đến khi hạ cánh, nguy cơ phơi nhiễm sẽ giảm xuống thấp hơn so với các hoạt động như mua sắm tại siêu thị hay ăn uống trong nhà hàng.

Ngay cả khi máy bay lấp kín hết chỗ ngồi, trung bình chỉ có 0,003% hạt không khí chứa mầm bệnh có thể xâm nhập vào vùng thở của hành khách ngồi và đeo khẩu trang, theo nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.

Một nghiên cứu được thực hiện đầu năm nay cho thấy, có một cách để giảm số ca lây nhiễm trên máy bay xuống gần như = 0. Kết quả nghiên cứu đã xuất bản trên tạp chí y khoa Mayo Clinic Proceedings vào ngày 1 tháng 9, đã qua bình duyệt. Bài báo là sự kết hợp của Mayo Clinic, Sở Y tế Công cộng Georgia và Delta Air Lines cho thấy xét nghiệm PCR âm tính trong vòng 72 giờ đã giảm tỉ lệ nhiễm bệnh xuống 0,05%.

Gần 10.000 người trên 129 chuyến bay của hãng Delta Air Lines đã trải qua nhiều cấp độ thử nghiệm Covid, từ đó phân tích cách thức để các chuyến bay an toàn hơn trong thời kì đại dịch.

Cứ 10.000 hành khách thì có 5 người nhiễm.

Vào thời điểm nghiên cứu, tỉ lệ nhiễm bệnh ở Mỹ là 1,1%, nghĩa là cứ 10.000 người thì sẽ có 110 người mắc Covid.

Trong nghiên cứu này, hành khách từ New York và Atlanta bay đến Ý có kết quả xét nghiệm PCR âm tính trong vòng 72 giờ trước chuyến bay, kèm theo test nhanh kháng nguyên trước khi khởi hành, sau đó xét nghiệm lại test nhanh kháng nguyên khi hạ cánh nếu âm tính sẽ không phải cách li.

Kết quả nghiên cứu chi tiết như sau:

✓ Tổng số 9.853 hành khách có kết quả PCR âm tính trong 72 giờ, khi họ đến sân bay có 4 trường hợp test nhanh kháng nguyên dương tính nên không được bay.

✓ Trong số những người còn lại bay đến Ý, kết quả xét nghiệm test nhanh kháng nguyên khi máy bay hạ cánh, có 1 hành khách dương tính.

Nhóm nghiên cứu cho rằng, với tỉ lệ dương tính “quá thấp” như vậy, trong khi tỉ lệ mắc bệnh ở Mỹ khá cao, thì chỉ cần xét nghiệm PCR trong vòng 72 tiếng là đủ mà không cần xét nghiệm thêm trước khi bay, đặc biệt là khi hành khách tuân thủ đeo khẩu trang trên máy bay, đồng thời tỉ lệ tiêm chủng tăng lên.

Tuy nhiên nghiên cứu ấy không phải với biến thể Delta.

Thực tế ở Mỹ, đa số hành khách không có kết quả xét nghiệm PCR trong vòng 72 tiếng, các hãng hàng không vẫn chấp nhận. Nhưng mỗi quốc gia lại có một quy định khác nhau, do CDC đưa ra khuyến cáo, đặc biệt với hành khác nhập cảnh.

Tôi lấy ví dụ Trung Quốc có quy định rất chặt.

Đối với hành khách bay nội địa, các sân bay bắt buộc phải có xét nghiệm PCR âm tính trong vòng 48 giờ, một số sân bay yêu cầu hành khách xuống phải làm thêm xét nghiệm PCR; nếu tất cả âm tính sẽ không phải cách li.

Hành khách quốc tế chưa tiêm vaccien:

✓ Bắt buộc xét nghiệm NAT COVID-19 âm tính.

✓ Bắt buộc xét nghiệm kháng thể IgM âm tính.

Khi có kết quả “âm tính kép” đó, hành khách phải đăng kí mã thẻ “HS” màu xanh lá cây, để quyét QR khi làm các thủ tục.

Hành khách quốc tế đã tiêm vaccien:

✓ Bắt buộc xét nghiệm NAT COVID-19 âm tính.

✓ Bắt buộc xét nghiệm kháng thể IgM dương tính.

✓ Bắt buộc có giấy chứng nhận tiêm vaccine.

Với 3 điều kiện bắt buộc trên, hành khách cũng phải đăng kí mã thẻ màu xanh lá cây, thì mới được bay. Khi xuống đến sân bay, hành khách phải xét nghiệm PCR, nếu kết quả âm tính sẽ phải cách li tại khách sạn 14 ngày. Trong 14 ngày đó, mỗi ngày hành khách thực hiện xét nghiệm PCR 4 lần.