Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
I. Sống chung với ung thư vú
Ung thư vú là một căn bệnh ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần. Ngoài sự căng thẳng hiện hữu rõ ràng khi được chẩn đoán và cần nhiều phương pháp điều trị, bạn có thể gặp phải những thay đổi về thể chất mà bạn không ngờ tới.
Dưới đây là thông tin thêm về cách ung thư vú ảnh hưởng đến cơ thể và làm cách nào để đối phó với những thay đổi đó.
II. Các triệu chứng của ung thư vú là gì?
Bạn có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào hoặc có bất kỳ dấu hiệu nào trong giai đoạn sớm nhất của ung thư vú. Khi ung thư tiến triển, bạn có thể nhận thấy một số thay đổi về thể chất, bao gồm:
- Xuất hiện khối u trong vú của bạn hoặc mô vú dày lên
- Có tiết dịch bất thường hoặc chảy máu từ núm vú của bạn
- Núm vú lõm vào trong
- Thay đổi vùng da vú hoặc xung quanh ngực của bạn
- Thay đổi kích thước hoặc hình dạng vú
Phát hiện ung thư sớm là chìa khóa để điều trị và tăng tỷ lệ sống sót cao hơn. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về lịch trình kiểm tra nhũ ảnh phù hợp với bạn.
Bạn có thể thực hiện kiểm tra đơn giản bằng cách làm theo các bước sau:
- Đứng mà không mặc áo ngực hoặc áo ngực trước gương, đầu tiên dang 2 tay của bạn ra bên cạnh và sau đó đặt trên đầu.
- Tìm những thay đổi về hình dạng, kích thước hoặc kết cấu da của vú.
- Sau đó, nằm xuống và sử dụng miếng đệm (không phải đầu ngón tay) để sờ vú xem có u cục không.
- Lặp lại bước này một lần nữa khi bạn đang tắm. Xà phòng và nước sẽ giúp bạn cảm nhận rõ hơn.
- Bóp nhẹ núm vú của bạn để kiểm tra xem có tiết dịch hoặc máu không.
III. Các yếu tố rủi ro
Nguyên nhân chính xác của ung thư vú không hoàn toàn rõ ràng. Có những yếu tố sinh học và môi trường làm tăng khả năng phát triển ung thư vú của một người. Thông thường, sự kết hợp giữa hai điều này khiến tăng nguy cơ rủi ro cao hơn.
Các yếu tố nguy cơ sinh học bao gồm:
- Là phụ nữ
- Trên 55 tuổi
- Có tiền sử gia đình hoặc tiền sử cá nhân bị ung thư vú, buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc màng bụng
- Có kinh nguyệt trước 12 tuổi hoặc mãn kinh sau 55 tuổi
- Mang một số đột biến gen nhất định
- Có tổ tiên (chẳng hạn như tổ tiên Do Thái Ashkenazi) có liên quan đến tăng nguy cơ đột biến BRCA1 và BRCA2
- Có mô vú dày
Các yếu tố rủi ro môi trường bao gồm:
- Ít vận động, rèn luyện thể chất
- Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng
- Thừa cân hoặc béo phì
- Thường xuyên tiêu thụ đồ uống có cồn
- Thường xuyên sử dụng hút thuốc lá
- Từng hoặc đang xạ trị ngực, đặc biệt là trước 30 tuổi
- Dùng một số hormone cho thời kỳ tiền mãn kinh
- Sử dụng nhiều thuốc tránh thai
Tuy nhiên, 60%-70% những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú không có những yếu tố nguy cơ đã biết này. Vì vậy, nếu bất kỳ yếu tố nguy cơ nào trong số này áp dụng cho bạn, điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn sẽ phát triển ung thư vú.
IV. Cơ thể thay đổi như thế nào trong quá trình điều trị tổng thể ung thư?
Trong quá trình điều trị, bạn có thể gặp phải những thay đổi từ rụng tóc đến tăng cân.
Rụng tóc
Hóa trị có thể gây rụng tóc bằng cách tấn công các tế bào nang tóc, thường bắt đầu điều trị sau một vài tuần điều trị.
Rụng tóc trong quá trình điều trị ung thư hầu như luôn là một vấn đề tạm thời vì tóc của bạn sẽ mọc lại sau khi bạn kết thúc quá trình điều trị. Đôi khi nó có thể bắt đầu phát triển trước khi bạn hoàn thành.
Thay đổi kinh nguyệt
Phương pháp điều trị ung thư vú có thể làm gián đoạn việc sản xuất hormone bình thường và dẫn đến gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Điều này có nghĩa là bạn có thể trải qua những triệu chứng:
- Đổ mồ hôi đêm
- Nóng ran
- Đau khớp
- Tăng cân
- Giảm ham muốn tình dục
- Khô âm đạo
- Vô sinh
Một số phụ nữ có thể tiếp tục chu kì kinh nguyệt trở lại sau khi điều trị. Những người khác thì không bao giờ có lại được sự sản xuất hormone bình thường và kết quả là sẽ bước vào thời kỳ mãn kinh. Điều này dễ xảy ra nhất là ở phụ nữ trên 40 tuổi.
Sưng, phù cơ thể
Phù là tình trạng chất lỏng tích tụ ở các bộ phận khác nhau của cơ thể và gây sưng tấy. Phẫu thuật ung thư vú hoặc xạ trị ung thư vú khiến bạn có nguy cơ bị phù hệ bạch huyết ở vú, cánh tay và bàn tay.
Bạn có thể được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa phù bạch huyết sau khi phẫu thuật để giảm nguy cơ hoặc giảm các triệu chứng nếu bạn đã mắc bệnh. Bạn có thể được cung cấp các bài tập cụ thể hoặc một loại áo nén đặc biệt để giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm các triệu chứng.
Thay da
Nếu bạn bị phóng xạ ung thư vú, bạn có thể bị phát ban đỏ trông giống như bị cháy nắng ở khu vực bị ảnh hưởng. Trong một số trường hợp, điều này có thể nghiêm trọng. Mô vú của bạn cũng có thể cảm thấy săn chắc hoặc sưng lên.
Bức xạ ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác. Nó có thể gây ra:
- Rụng lông nách
- Mệt mỏi
- Tổn thương thần kinh và tim
- sưng cánh tay hoặc phù bạch huyết
- Tổn thương tim
Tăng cân
Nhiều phụ nữ tăng cân trong quá trình điều trị ung thư vú. Tăng cân đáng kể trong quá trình điều trị có liên quan đến nguy cơ phát triển các bệnh liên quan đến béo phì, chẳng hạn như huyết áp cao và tiểu đường. Việc tăng cân có thể do hóa trị, các loại thuốc steroid khác nhau hoặc liệu pháp hormone.
V. Làm thế nào để cải thiện những triệu chứng cơ thể thay đổi sau điều trị?
Ngoài các phương pháp điều trị không phẫu thuật có sẵn cho những người bị ung thư vú, có một số phẫu thuật cũng có thể ảnh hưởng đến cơ thể. Mặc dù phẫu thuật có nguy cơ chảy máu và nhiễm trùng, nhưng việc loại bỏ các khối u và hạch bạch huyết thường là cần thiết.
Cắt bỏ khối u
Cắt bỏ khối u đôi khi được gọi là phẫu thuật bảo tồn tuyến vú. Điều này là do thủ thuật này có thể loại bỏ cục bộ các khối u nhỏ thay vì toàn bộ vú.
Bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ khối u, cũng như một phần mô xung quanh khối u. Điều này có thể dẫn đến một số sẹo hoặc những thay đổi thể chất khác hoặc sự bất cân xứng của vú.
Cắt bỏ vú
Các bác sĩ phẫu thuật thường thực hiện cắt bỏ vú trên các khối u lớn hơn. Toàn bộ vú sẽ được loại bỏ trong thủ thuật này, bao gồm tất cả những thành phần sau:
- Tiểu thùy
- Ống dẫn
- Mô
- Da
- Núm vú
- Quầng vú
Bạn có thể thực hiện phẫu thuật cắt bỏ vú tiết kiệm da, đó là khi bác sĩ phẫu thuật cố gắng bảo tồn da vú của bạn để tái tạo ngay sau khi cắt bỏ vú hoặc cho sau này. Trong một số trường hợp, núm vú có thể được bảo tồn. Đây được gọi là phẫu thuật cắt bỏ tiết kiệm núm vú hoặc cắt bỏ tiết kiệm toàn bộ da.
Một số phụ nữ chọn cắt bỏ cả hai vú. Đây có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn có tiền sử gia đình bị ung thư vú, ví dụ như loại đột biến di truyền đã biết như BRCA có thể làm tăng nguy cơ ung thư ở vú còn lại.
Cũng nhiều phụ nữ bị ung thư ở một bên vú này nhưng lại không phát triển ở vú bên kia.
Loại bỏ hạch bạch huyết
Bất kể bạn chọn phương pháp phẫu thuật ung thư vú nào, bác sĩ phẫu thuật của bạn rất có thể sẽ loại bỏ một hoặc nhiều hạch bạch huyết được tìm thấy dưới nách. Nếu như không có bất kỳ bằng chứng lâm sàng hoặc nghi ngờ nào cho rằng ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết, rất có thể bạn sẽ phải làm sinh thiết hạch gác.
Đây là nơi mà một phần nhỏ các hạch ở nách bị loại bỏ. Điều này sẽ để lại sẹo tại vị trí rạch ở phần trên bên ngoài của vú, gần nách.
Nếu bạn đã làm sinh thiết hạch bạch huyết và phát hiện ung thư trước khi phẫu thuật, bạn có thể cần thực hiện phẫu thuật bóc tách hạch bạch huyết ở nách. Trong quá trình mổ xẻ nách, bác sĩ có thể loại bỏ từ 15 đến 20 nút nhằm loại bỏ tất cả các hạch ung thư. Điều này sẽ để lại sẹo tại các vị trí rạch ở phần trên bên ngoài của vú, gần nách.
Sau khi bóc tách hạch, nhiều phụ nữ bị đau và giảm khả năng vận động của cánh tay được ấy hạch. Trong một số trường hợp, cơn đau này có thể là vĩnh viễn.
VI. Làm thế nào để điều chỉnh theo những thay đổi
Bạn có thể chọn tư vấn với bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ trước khi tiến hành phẫu thuật để tìm ra các lựa chọn có sẵn cho bạn. Việc tái tạo có thể được thực hiện bằng cách sử dụng mô vú của chính bạn hoặc mô cấy ghép silicon hoặc nước. Các thủ tục này thường được thực hiện song song với phẫu thuật của bạn hoặc sau đó.
Chi giả là một giải pháp thay thế cho việc tái tạo. Nếu bạn không muốn tái tạo vú nhưng vẫn muốn có hình dạng của vú, bạn có thể chọn sử dụng thay thế bằng chi giả. Một bộ phận giả còn được gọi theo một dạng vú.
Một bộ phận giả có thể được luồn vào áo ngực hoặc đồ tắm của bạn để lấp đầy khoảng trống nơi vú của bạn. Các loại áo ngực này có nhiều hình dạng, kích cỡ và chất liệu phù hợp với nhu cầu của bạn.
Ngoài việc tái tạo, bạn có thể làm một số điều để giúp bản thân thích nghi với cơ thể mới và kiểm soát một số thay đổi:
- Để hạn chế tăng cân, hãy ăn một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế ăn đường, uống nhiều nước và thường xuyên vận động cơ thể.
- Để giúp giảm sưng do giữ nước, bạn có thể hỏi bác sĩ về các loại thuốc lợi tiểu khác nhau giúp cơ thể loại bỏ lượng nước dư thừa.
- Đối với tình trạng rụng tóc, hãy cân nhắc cắt tóc ngắn trước khi bắt đầu hóa trị để tình trạng rụng sẽ bớt nghiêm trọng hơn. Bạn cũng có thể xem xét việc mua tóc giả với nhiều sắc thái, độ dài và phong cách khác nhau. Ngoài ra, bạn có thể chọn quàng khăn hoặc đội mũ.
- Để giảm bớt sự khó chịu do bức xạ, hãy mặc quần áo rộng rãi không gây kích ứng da. Hỏi bác sĩ về các loại kem hoặc thuốc mỡ khác nhau có thể làm dịu da của bạn. Chườm đá và đệm sưởi thường không giúp giảm bớt các triệu chứng.
Thêm các phương pháp điều trị khác nhau và những thay đổi vật lý liên quan đôi khi có thể khiến bạn cảm thấy áp lực lớn về mặt tinh thần. Nếu bạn lo lắng về hình ảnh cơ thể hoặc trầm cảm, hãy liên hệ với bạn bè, gia đình và nhóm chăm sóc y tế của bạn.
VII. Triển vọng về điều trị ung thư vú
Trong một nghiên cứu được thực hện bởi Psychosomatic Medicine, các nhà nghiên cứu đã khám phá mối liên hệ giữa tâm lý đau khổ và khả năng sống sót của bệnh ung thư. Họ đã thu thập dữ liệu từ hơn 200 người mắc bệnh ung thư tại thời điểm họ được chẩn đoán và một lần nữa trong khoảng thời gian 4 tháng trong tối đa 10 năm.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người có triệu chứng xuất hiện bệnh trầm cảm, thời gian sống sót sẽ trở nên ngắn hơn.
Vì vậy, điều quan trong nhất là hãy tử tế với chính mình. Đảm bảo rằng bạn có hệ thống hỗ trợ và liên hệ để được trợ giúp nếu bạn cảm thấy thấp thỏm về cơ thể đang thay đổi của mình. Gọi cho hệ thống hỗ trợ của bạn bất cứ khi nào bạn cần một sự trợ giúp. Tin tốt là nếu chẩn đoán sớm ung thư vú thì sẽ dẫn đến tỷ lệ sống sót cao hơn.
Được xem xét y tế lần cuối vào ngày 31 tháng 10 năm 2019
Nguồn tham khảo:
- Breast cancer risk and prevention. (n.d.).
cancer.org/cancer/breastcancer/detailedguide/breast-cancer-prevention - Breast cancer survival rates, by stage. (2016).
cancer.org/cancer/breastcancer/detailedguide/breast-cancer-survival-by-stage - Brown KW, et al. (2003). Psychological distress and cancer survival: A follow-up 10 years after diagnosis.
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12883115 - How and why hair loss happens. (2019).
breastcancer.org/tips/hair_skin_nails/hair_loss - Mayo Clinic Staff. (2015). Breast cancer.
mayoclinic.org/diseases-conditions/breast-cancer/basics/definition/con-20029275 - New England Journal of Medicine. (2019). ACP guideline discourages breast cancer screening for average-risk women in their 40s [Press release].
jwatch.org/fw115267/2019/04/09/acp-guideline-discourages-breast-cancer-screening-average?query=pfwTOC&jwd=000020157475&jspc= - Risk factors. (n.d.).
nationalbreastcancer.org/breast-cancer-risk-factors - U.S. Preventive Services Task Force. (2019). BRCA-related cancer: Risk assessment, genetic counseling, and genetic testing.
uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/document/RecommendationStatementFinal/brca-related-cancer-risk-assessment-genetic-counseling-and-genetic-testing - Wigs. (2019).
breastcancer.org/tips/hair_skin_nails/wigs - Your body after breast cancer treatment. (2019).
breastcancercare.org.uk/information-support/facing-breast-cancer/living-beyond-breast-cancer/your-body/your-body-after-breast-cancer-treatment
Link bài gốc: https://www.healthline.com/health/breast-cancer/how-does-breast-cancer-affect-the-body
Người dịch: Trần Phương
Bài viết được dịch thuật và biên tập bởi ykhoa.org – vui lòng không reup khi chưa được cho phép !
