Bs Lê Hoàng Nhật
Phòng ngừa
Để phòng ngừa sẹo lồi và sẹo phì đại, cần chú ý những điều sau:
-
Chăm sóc vết thương đúng cách:
- Giữ vết thương sạch sẽ bằng cách rửa bằng nước muối sinh lý hoặc nước sạch.
- Băng bó vết thương cẩn thận để tránh nhiễm trùng.
- Không gãi, bóc vảy vết thương.
- Sử dụng miếng dán silicon.
- Thoa kem chống nắng.
- Giữ vết thương khô ráo khi tắm.
-
Chế độ ăn uống:
- Hạn chế ăn đồ nếp, thịt gà, rau muống, hải sản.
- Bổ sung các thực phẩm giàu protein, vitamin C, kẽm.
-
Các yếu tố nguy cơ:
- Nếu có cơ địa sẹo lồi, nên tránh các thủ thuật xâm lấn da như xỏ khuyên, xăm mình.
- Tránh để vết thương bị căng da quá mức.
- Sử dụng băng ép hoặc vật liệu tương tự để tạo áp lực lên vết thương, giúp ngăn ngừa sẹo.
Xử trí
Sẹo lồi:
-
Phẫu thuật:
Phẫu thuật cắt bỏ sẹo lồi là phương pháp phổ biến, tuy nhiên cần lưu ý sẹo lồi có tỷ lệ tái phát cao sau phẫu thuật . Sau phẫu thuật, có thể kết hợp với các phương pháp khác như tiêm corticosteroid, băng ép, silicone gel để giảm nguy cơ tái phát. Các kỹ thuật phẫu thuật bao gồm:
- Cắt sẹo lồi thông thường và khâu thẩm mỹ: Thích hợp cho sẹo mới hình thành, diện tích nhỏ.
- Chuyển vạt da: Thích hợp cho sẹo có kích thước trung bình.
- Ghép da tự thân: Thích hợp cho sẹo có kích thước lớn.
- Vi phẫu: Kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi bác sĩ có chuyên môn cao.
- Giãn da: Phương pháp tiên tiến, đặt túi nước chuyên dụng vào vùng da bên cạnh vết cắt để kích thích mô da phát triển
-
Tiêm:
Tiêm corticosteroid vào sẹo lồi để làm mềm và xẹp sẹo. Liệu trình điều trị kéo dài từ 4 – 9 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 4 tuần.
-
Laser:
Sử dụng laser để làm mềm, giảm kích thước và độ dày của sẹo. Laser có thể giúp giảm đỏ và làm phẳng sẹo, tuy nhiên không thể loại bỏ hoàn toàn sẹo lồi. Có thể kết hợp laser với tiêm corticosteroid để tăng hiệu quả điều trị.
-
Liệu pháp áp lạnh:
Áp lạnh bằng nitơ lỏng có thể làm giảm kích thước sẹo lồi. Có thể sử dụng liệu pháp áp lạnh thông thường hoặc áp lạnh nội tổn thương.
-
Kem bôi Imiquimod:
Kem bôi Imiquimod có thể được sử dụng để điều trị sẹo lồi, đặc biệt là sau phẫu thuật.
Sẹo phì đại:
-
Tiêm:
Tiêm corticosteroid để làm mềm và phẳng sẹo.
-
Phẫu thuật:
Phẫu thuật cắt bỏ sẹo, sau đó có thể kết hợp với tiêm corticosteroid hoặc laser để giảm nguy cơ tái phát.
-
Laser:
Sử dụng laser để làm thoái triển sẹo.
So sánh hiệu quả và tác dụng phụ của các phương pháp điều trị
Mỗi phương pháp điều trị sẹo lồi và sẹo phì đại đều có hiệu quả và tác dụng phụ khác nhau. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại sẹo, kích thước sẹo, vị trí sẹo, cơ địa và mong muốn của người bệnh.
Sản phẩm hỗ trợ điều trị
Một số sản phẩm hỗ trợ điều trị sẹo lồi và sẹo phì đại bao gồm:
Kết luận
Sẹo lồi và sẹo phì đại là hai loại sẹo phổ biến, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh. Việc phân biệt và hiểu rõ nguyên nhân hình thành, cách phòng ngừa và xử trí sẽ giúp người bệnh có lựa chọn phù hợp để cải thiện tình trạng sẹo, lấy lại sự tự tin trong cuộc sống. Để được chẩn đoán chính xác và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia y tế.
Câu hỏi: Các bạn đã áp dụng những phương pháp để điều trị và xử trí sẹo lồi như thế nào?
Tài liệu tham khảo
Nguyễn Văn Trãi (2019). “Sẹo lồi, sẹo phì đại: Chẩn đoán và điều trị”. Nhà xuất bản Y học.
American Academy of Dermatology (2023). “Keloids: Overview”.
World Union of Wound Healing Societies (2022). “Principles of best practice: scar management in adults”.