Các bước sau đây mô tả một loạt các bước hỗ trợ xác định các đặc điểm X quang quan trọng, làm nổi bật hành vi và bản chất của tổn thương. Những đặc điểm được xác định này cũng rất quan trọng theo quan điểm phẫu thuật.

Trước khi tập trung vào vị trí chính xác của một tổn thương, toàn bộ trường nhìn hoặc quét nên được đánh giá xem có thể có các tổn thương liên quan khác hay không. Đó là, bệnh có thể đa ổ hoặc tổng quát. Nếu có nhiều hơn một tổn thương, điều quan trọng cần lưu ý là tổn thương có thể gặp ở 1 xương (monostotic) hoặc ở nhiều xương (polyostotic) và một bên hoặc hai bên. Ví dụ, hội chứng Gorlin-Goltz (nevoid basal cell carcinoma syndrome) cần được xem xét nếu xác định nhiều tổn thương dạng nang.

Hình dạng của tổn thương có thể cung cấp thông tin hữu ích về tổn thương. Các nang thực sự (như nang thân răng – dentigerous cyst) thường có hình cầu hoặc hình trứng. Ngược lại, nang rang (odontogenic cyst) thường biểu hiện hình thái ngoại vi hình vỏ sò. U xương (osteoma) thường biểu hiện dưới dạng tổn thương nổi lên, nhẵn; trong khi u sụn xương (osteochondroma ) có xu hướng biểu hiện với bề mặt không đều hơn. Đảo xương (bone island) thường thể hiện một đường viền không đều.

Phần đầu tiên của bước này là xác định xem đường bờ của tổn thương được xác định rõ hay không được xác định rõ. Nói chung, một bờ được xác định rõ ràng cho thấy rằng tổn thương có khả năng phát triển chậm hơn. Nếu một tổn thương được xác định rõ ràng, ranh giới này phải được kiểm tra thêm và phân loại.

Hình ảnh bên trong của một tổn thương cung cấp những manh mối quan trọng về tính chất có thể có của tổn thương. Ban đầu, sẽ rất hữu ích để xác định xem tổn thương là hoàn toàn mờ đục hay hoàn toàn trong suốt.

Cách thức mà các cấu trúc giải phẫu bình thường ảnh hưởng đến sự phát triển và lan rộng của mô tổn thương cũng như các tác động của tổn thương đối với các cấu trúc giải phẫu lân cận này khi tổn thương lan rộng đều là những đặc điểm quan trọng cần phân tích chi tiết.

Trên đây là một số gợi ý để mô tả 1 tổn thương trên phim. Hy vọng các bạn đã có một cách tiếp cận hiệu quả trong chẩn đoán những hình ảnh bệnh lý.