Biên dịch: Bác sĩ Trần Thanh Liêm
Nguồn: sách MILADY – Skin care and cosmetic ingredients Dictionary – 4th Edtion
CHƯƠNG 1. GIẢI PHẪU VÀ SINH LÝ DA
I. GIỚI THIỆU
Da là một cơ quan phức tạp, đa chức năng, thu hút nhiều sự quan tâm và nghiên cứu khoa học. Khoa học không ngừng làm sáng tỏ những phức tạp của sinh lý da, của các chất hóa học có trong da và sự tương tác của chúng. Kiến thức này làm tăng sự hiểu biết về quá trình bệnh da và lão hóa da xảy ra như thế nào. Các nhà khoa học đang xác định các thành phần hóa học riêng lẻ của da và các phản ứng hóa học và sinh lý học làm tăng tốc độ lão hóa. Với quá trình lão hóa được hiểu rõ hơn, các phòng thí nghiệm đang phát triển và kết hợp các thành phần mới vào các sản phẩm mỹ phẩm có thể làm giảm hoặc đẩy nhanh tác động của lão hóa và các vấn đề về da khác, cũng như chống lại và / hoặc điều chỉnh chúng. Một số lượng lớn các thành phần mỹ phẩm mới liên tục được giới thiệu và xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục với tốc độ nhanh. Nhiều thành phần được sử dụng trong mỹ phẩm nhằm mục đích trì hoãn quá trình lão hóa, trẻ hóa làn da, cải thiện các vấn đề về da, thậm chí giảm nguy cơ ung thư da. Sự hiểu biết vững chắc về sinh lý da cho phép tạo ra các công thức mỹ phẩm chăm sóc da có mục tiêu và hiệu quả hơn.
II. CHỨC NĂNG CỦA DA
Là cơ quan lớn nhất của cơ thể, da thực hiện một loạt các chức năng chính do nhiều phản ứng hóa học và vật lý diễn ra bên trong da. Da là hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân bên ngoài, tổn thương và oxy hóa. Nó giúp duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định thông qua việc điều chỉnh sự mất độ ẩm từ đó giúp cơ thể thích nghi với nhiệt độ môi trường và điều kiện khí quyển khác nhau. Nó thu thập thông tin cảm giác và đóng một vai trò tích cực trong hệ thống miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Để thực hiện tất cả các chức năng này – bảo vệ, trao đổi chất, cảm giác và miễn dịch – da phải duy trì khả năng tự sửa chữa và tính toàn vẹn của chính nó.
Các sản phẩm mỹ phẩm đóng một vai trò quan trọng trong chức năng bảo vệ da. Kem chống nắng bảo vệ chống lại bức xạ tia cực tím (UV) và do đó, chống lại quá trình lão hóa da sớm và ung thư da. Kem và kem dưỡng da có tác dụng diệt khuẩn làm giảm và / hoặc kiểm soát sự sinh sôi quá mức của vi khuẩn trên da, một vấn đề đặc biệt liên quan đến da nhờn và là một trong những nguyên nhân chính hình thành mụn trứng cá. Bằng cách hình thành một rào cản vô hình trên bề mặt da, các thành phần dưỡng ẩm cụ thể có thể giúp giảm sự mất độ ẩm của da dẫn đến mất nước. Da cũng bảo vệ các cơ quan nội tạng khỏi tiếp xúc với oxy. Nếu không có da, các cơ quan của cơ thể sẽ nhanh chóng bị oxy hóa, giống như một quả chuối hoặc táo đã gọt vỏ khi bên trong của nó tiếp xúc với không khí.
Thông qua quá trình bài tiết mồ hôi và bã nhờn, da thực hiện chức năng bài tiết, đào thải một số chất độc hại sinh ra từ các hoạt động trao đổi chất của ruột và gan. Da cũng tiết ra các hormone và enzym. Khi thành phần hóa học và hóa học của da không tương thích với (các) thành phần cụ thể của sản phẩm mỹ phẩm, thì kết quả là sản phẩm nhạy cảm tổng thể và thậm chí là phản ứng dị ứng.
Số lượng lớn các đầu dây thần kinh trên da khiến da nhạy cảm khi chạm vào. Kết quả là, da là cơ quan cảm giác và là điểm tiếp nhận cảm giác lạnh, nóng, áp lực, kéo căng, sảng khoái và đau đớn.
Da đóng một vai trò miễn dịch, chủ yếu thông qua các tế bào Langerhans, mang các kháng nguyên từ da đến hệ thống bạch huyết. Bức xạ UV quá mức sẽ phá hủy hoặc ức chế hoạt động của tế bào Langerhans, làm tăng nguy cơ ung thư da. Da có xu hướng được thảo luận và coi như một thực thể của chính nó, vì vậy mối quan hệ chặt chẽ này giữa da và cơ thể thường bị bỏ qua hoặc lãng quên. Mặc dù nó bảo vệ cơ thể theo nhiều cách khác nhau, nhưng làn da và tình trạng của nó bị chi phối bởi một số chức năng bên trong cơ thể. Ví dụ, da dầu phát sinh do sự hoạt động quá mạnh của tuyến dầu và các vấn đề về sắc tố là do enzym tyrosinase; cả hai đều có thể được điều chỉnh bởi các chức năng nội tiết tố. Với mối quan hệ này giữa da và cơ thể, để làn da đẹp nhất, cần phải duy trì sức khỏe tổng thể thông qua chế độ dinh dưỡng, luyện tập và nghỉ ngơi hợp lý. Sự kết nối này cũng làm nổi bật các vấn đề tiềm ẩn mà các thành phần thâm nhập sâu vào lớp hạ bì có thể gây ra nếu chúng được hấp thụ một cách hệ thống bởi hệ thống mao mạch.
Khi làn da hoạt động hài hòa hoàn hảo, kết quả là một làn da đẹp, sáng và khỏe mạnh. Nếu da không hoạt động bình thường do tuổi tác, tác hại của ánh nắng mặt trời, nhiễm vi khuẩn, tăng sừng hóa, hoặc đơn giản là mất độ ẩm tự nhiên, các sản phẩm mỹ phẩm có thể được sử dụng để hỗ trợ khôi phục lại sự cân bằng và vẻ đẹp của da. Tuy nhiên, chúng phải làm như vậy bằng cách hoạt động kết hợp với cấu trúc rất phức tạp của da.