Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Series Sản phụ khoa: bài 04
HỘI CHỨNG NIỆU DỤC THỜI KỲ MÃN KINH (TEO ÂM HỘ)
I. Các thuật ngữ
o Vulvovaginal atrophy – Teo âm hộ
o Urogenital atrophy – Teo niệu sinh dục
o Atrophic vaginitis – Viêm âm đạo teo
o Năm 2014, thống nhất tất cả thuật ngữ trên thành “hội chứng niệu dục thời kỳ mãn kinh” hay “genitourinary syndrome of menopause”.
II. Lâm sàng
o Mãn kinh có hiện tượng giảm trữ lượng nang trứng, từ đây giảm lượng estrogen và gây các triệu chứng như: khô âm đạo, ngứa, giao hợp đau, chảy máu; tiểu khó, tiểu nhiều, tiểu máu,…
III. Điều trị
o Trước điều trị, cần chú ý các vấn đề sau:
– Chảy máu âm đạo → Cần đánh giá “tăng sinh nội mạc tử cung”
– Chảy máu âm đạo sau giao hợp → Đánh giá tân sinh, nhiễm trùng cổ tử cung,…
– Triệu chứng đường tiểu dưới → Đánh giá nguyên nhân từ bệnh tiết niệu
– Viêm âm đạo → Đánh giá các tác nhân gây viêm âm đạo (loạn khuẩn âm đạo, bệnh lây qua đường tình dục)
o Triệu chứng ở âm đạo (khô, giao hợp đau,…) → 1st line: Cấp ẩm, bôi trơn không hormone → 2nd line: Estrogen bôi
– Thuốc bôi ẩm, bôi trơn không hormone → hiệu quả cho triệu chứng nhẹ, nếu nặng thì cần estrogen bôi.
– Thuốc bôi ẩm → Dùng 2 – 3 lần mỗi tuần, không dùng trong giao hợp
– Thuốc bôi trơn → Chỉ dùng khi giao hợp
o Nếu thất bại ở 1st line, thì sử dụng estrogen bôi
– Bệnh nhân chảy dịch âm đạo dù đã bội estrogen → Đánh giá viêm âm đạo do nguyên nhân khác
· Kem estrogen có thể chảy ra ngoài sau vài ngày bôi → gây nhầm lẫn với chảy dịch âm đạo bệnh lý.
· Tuy nhiên, kem estrogen rất dễ nhận biết. Cần hỏi bệnh nhân về tính chất dịch âm đạo này.
– Estrogen bôi làm giảm nguy cơ viêm bàng quang, nhưng không giảm biểu hiện tiểu không tự chủ.
– Chống chỉ định: Khối U phụ thuộc estrogen (ví dụ như K vú ER+) hoặc bệnh nhân đang điều trị liệu pháp kháng estrogen – antiestrogen therapy .
o Những thuốc bôi hormone khác có thể dùng: DHEA hay Testosterone, Ospemifene
Advertisement
o Điều trị khác: Estrogen toàn thân; Laser (cả 2 đều hiếm dùng).
o Triệu chứng tái diễn or không đáp ứng điều trị or chống chỉ định thuốc bôi → Vật lý trị liệu hoặc làm giãn âm đạo.
Câu hỏi 1: Biến chứng tiết niệu hay gặp trên bệnh này?
Câu hỏi 2: Vì sao phụ nữ cho con bú nằm trong nguy cơ xuất hiện viêm âm đạo teo?
Câu hỏi 3: Khi nào thì nên sử dụng estrogen toàn thân cho bệnh trên?
Tài liệu tham khảo:
Uptodate – Genitourinary syndrome of menopause (vulvovaginal atrophy): Treatment
Tác giả BS Xuân Sơn
Xin gửi lời cảm ơn đến BS Xuân Sơn đã đồng ý đăng tải bài viết lên Diễn đàn Y khoa.
