Tác giả: Phạm Văn Hòa

Tóc không chỉ là ” Vương miệng tự nhiên ” mà còn là chỉ dấu sinh học thể hiện tình trạng sức khỏe tổng thể. Để hiểu được tại sao tóc rụng, bạc sớm hay đổi màu, ta cần đào sâu vào hai yếu tố cốt lõi: sinh lý tóc và sắc tố melanin.

Vòng Đời Sinh Học Của Tóc

Tóc con người trải qua 3 giai đoạn chính:

• Anagen (pha tăng trưởng): Chiếm ~85% số tóc, kéo dài 2–7 năm. Đây là lúc nang tóc hoạt động mạnh, tóc mọc dài ra.
• Catagen (pha thoái triển): Chuyển tiếp ngắn (2–3 tuần), nang tóc bắt đầu co rút.
• Telogen (pha nghỉ): Kéo dài khoảng 3 tháng, sau đó tóc rụng tự nhiên để nhường chỗ cho sợi mới.

Mỗi người có khoảng 100.000–150.000 nang tóc, và trung bình rụng 50–100 sợi mỗi ngày là hoàn toàn bình thường theo WHO.

Melanin – “Cây cọ màu” của tóc

Màu tóc được quyết định bởi 2 loại melanin:

• Eumelanin: Quyết định màu nâu đến đen.
• Pheomelanin: Tạo nên màu đỏ hoặc vàng.

Tỷ lệ và mật độ hai loại melanin này tạo nên đa dạng màu tóc – từ tóc đen châu Á đến tóc vàng châu Âu. Khi tuổi tác tăng hoặc có rối loạn miễn dịch – sản xuất melanin giảm, tóc bắt đầu bạc. Hiện tượng này gọi là canities.

Tóc bạc, rụng sớm – không chỉ là chuyện thẩm mỹ

Một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến vòng đời tóc và melanin:

• Căng thẳng mãn tính: Tăng cortisol, rút ngắn pha Anagen [WHO, 2023].
• Thiếu hụt vi chất (Zn, Fe, Biotin): Làm suy yếu cấu trúc tóc.
• Di truyền & Rối loạn nội tiết (tuyến giáp, androgen): Gây rụng hoặc bạc tóc sớm.
• Tác động môi trường: UV, hóa chất tẩy nhuộm làm tổn hại nang tóc và phân hủy melanin.

Lời khuyên từ chuyên gia:

1. Dinh dưỡng cân bằng, bổ sung đủ kẽm, sắt, vitamin B5, B7.
2. Bảo vệ tóc khỏi nắng & hóa chất – luôn dùng mũ và sản phẩm chống nhiệt khi tạo kiểu.
3. Khám chuyên khoa da liễu tóc khi có dấu hiệu rụng quá 100 sợi/ngày, hói từng mảng hoặc bạc tóc sớm bất thường.

📚 Tóc không chỉ phản ánh cái đẹp – mà còn là gương soi sức khỏe nội tại. Đừng coi nhẹ những thay đổi nhỏ trên mái tóc của bạn – nó có thể là “tín hiệu cầu cứu” của cơ thể.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Tobin, D. J. (2008). Hair in Toxicology: An Important Bio-monitor. Royal Society of Chemistry.
2. Messenger, A. G., & Sinclair, R. D. (2006). Follicular biology and mechanisms of hair loss. Clinics in Dermatology, 25(1), 1–7.
3. Paus, R., & Cotsarelis, G. (1999). The biology of hair follicles. New England Journal of Medicine, 341(7), 491–497.
4. American Academy of Dermatology (AAD). (2023). Hair disorders: Overview & clinical guidelines.
5. World Health Organization (WHO). (2022). Micronutrient Deficiencies – Zinc, Iron & Biotin.
6. Nahm, M., Navarini, A. A., & Kelly, A. (2013). Canities: A review of the physiology, genetics, and treatment options for gray hair. Journal of Cosmetic Dermatology, 12(3), 206–211.
7. National Institutes of Health (NIH). (2021). Stress and the Hair Cycle: Cortisol’s role in follicular activity.
8. Trueb, R. M. (2003). Association between smoking and hair loss: Another opportunity for health education against smoking? Dermatology, 206(3), 189–191.