Thay nước ngọt bằng nước lọc để giảm nguy cơ bệnh tật

Một nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ đồ uống có đường và đồ uống không đường có thể làm tăng nguy cơ bệnh gan, khuyến khích lựa chọn nước thay thế để bảo vệ sức khỏe.

Nguy cơ bệnh gan từ thức uống có đường và không có đường

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường và đồ uống không có đường với sức khỏe gan. Nghiên cứu này dựa trên phân tích dữ liệu từ hơn 103.000 người tham gia và phát hiện ra rằng việc tiêu thụ nhiều loại đồ uống này có liên quan đến nguy cơ cao hơn mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (MASLD).

Ngoài ra, đồ uống không có đường còn có mối liên hệ với nguy cơ tử vong liên quan đến gan cao hơn. Mặc dù nghiên cứu chưa được công bố chính thức, các phát hiện này đã chỉ ra những rủi ro tiềm ẩn của những loại đồ uống này, đặc biệt là đồ uống không có đường.

Kết quả nghiên cứu đã được trình bày tại UEG Week 2025, một hội nghị thường niên của Gastroenterology Châu Âu, và vẫn chưa được công bố trong một tạp chí được đánh giá bởi các chuyên gia.

Dữ liệu từ UK Biobank

Nghiên cứu này là một nghiên cứu đoàn hệ tiềm năng, trong đó các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ UK Biobank. Họ đã xem xét dữ liệu từ 103.251 người tham gia không mắc bệnh gan trong giai đoạn đầu. Thời gian theo dõi trung bình là hơn 10 năm, trong đó có 949 người tham gia đã phát triển bệnh MASLD và 103 người đã tử vong do các nguyên nhân liên quan đến gan.

Người tham gia đã báo cáo về mức tiêu thụ đồ uống có đường và đồ uống không có đường. Các nhà nghiên cứu cũng đã xem xét lượng mỡ gan của người tham gia dựa trên dữ liệu MRI. Họ đã phân tích mối liên hệ giữa việc tiêu thụ những loại đồ uống này và nguy cơ mắc bệnh MASLD, cũng như tử vong liên quan đến gan.

Mối liên hệ giữa tiêu thụ thức uống và nguy cơ bệnh gan

Việc tiêu thụ hơn 330 gram (tương đương khoảng 1 lon) đồ uống từ bất kỳ loại nào trong hai loại đồ uống này hàng ngày đã được liên kết với nguy cơ cao hơn mắc bệnh MASLD. Đồ uống có đường có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh MASLD cao hơn khoảng 50%, trong khi đồ uống không có đường có liên quan đến nguy cơ cao hơn 60%. Kết quả cũng cho thấy việc tiêu thụ bất kỳ loại đồ uống nào cũng có liên quan đến lượng mỡ gan.

Trong khi đó, việc uống đồ uống không có đường lại có liên quan đến nguy cơ tử vong liên quan đến gan cao hơn, nhưng đồ uống có đường không có mối liên hệ đáng kể nào. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng mối liên hệ giữa đồ uống không có đường và tử vong liên quan đến gan phụ thuộc vào liều lượng; nghĩa là uống nhiều hơn thì nguy cơ cao hơn.

Thay thế đồ uống để giảm nguy cơ mắc bệnh gan

Khi xem xét việc thay thế đồ uống, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng việc thay thế 330 gram đồ uống từ bất kỳ loại nào hàng ngày bằng nước đã giúp giảm nguy cơ mắc bệnh MASLD. Hiệu ứng này có phần lớn hơn khi thay thế đồ uống có đường bằng nước, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh MASLD lên đến 14,7%.

Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng việc thay thế các loại đồ uống cho nhau không làm thay đổi nguy cơ mắc bệnh MASLD. Những phát hiện này nhấn mạnh nguy cơ tiềm tàng của cả hai loại đồ uống, đặc biệt là đồ uống không có đường, đối với sức khỏe gan.

Những lo ngại về đồ uống không có đường

Tác giả nghiên cứu, Lihe Liu, một sinh viên thạc sĩ tại Khoa Tiêu hóa của Bệnh viện Đầu tiên thuộc Đại học Soochow ở Trung Quốc, giải thích rằng nghiên cứu của họ cho thấy đồ uống không có đường có thể không hoàn toàn an toàn như nhiều người nghĩ. “Chúng tôi phát hiện rằng việc tiêu thụ thường xuyên vẫn liên quan đến các rủi ro cho sức khỏe gan, điều này thách thức quan niệm phổ biến rằng những đồ uống này là sự thay thế hoàn toàn ‘an toàn’ hoặc ‘lành mạnh’ cho đồ uống có đường.”

Cần thêm nghiên cứu để xác minh kết quả

Mặc dù nghiên cứu chưa được công bố trong một tạp chí đánh giá đồng nghiệp, nhưng nó đặt ra nhiều câu hỏi về sự chính xác của dữ liệu. Dữ liệu này không xác lập được mối quan hệ nguyên nhân giữa việc tiêu thụ các loại đồ uống này và các vấn đề về gan. Ngoài ra, UK Biobank cũng có những hạn chế riêng, bao gồm việc chủ yếu có sự tham gia của những người thuộc nhóm người da trắng, thường khỏe mạnh hơn so với tổng thể dân số Vương quốc Anh.

Tác giả Liu cho biết, “Bước tiếp theo là hoàn thiện và nộp bản thảo đầy đủ để được đánh giá và công bố, điều này sẽ cho phép cộng đồng khoa học xem xét và phát triển thêm các phát hiện của chúng tôi.”

Lời khuyên cho sức khỏe gan

Mặc dù cần thêm nghiên cứu, nhưng những phát hiện này cung cấp lý do khác để tránh đồ uống như soda và các loại thức uống có đường khác. Lựa chọn nước thay thế có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh MASLD. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng nước vẫn là lựa chọn an toàn và tốt cho sức khỏe nhất.

Kết luận

Bài viết này mang lại một cái nhìn quan trọng về mối liên hệ giữa việc tiêu thụ các loại đồ uống có đường và không có đường với sức khỏe gan, đặc biệt là ở Việt Nam, nơi mà thói quen tiêu thụ đồ uống có ga đang ngày càng gia tăng. Nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ quá nhiều đồ uống này, ngay cả các loại đồ uống được cho là "thấp đường" hay "không đường", có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (MASLD). Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải thay đổi nhận thức trong cộng đồng về những rủi ro sức khỏe tiềm tàng của những loại đồ uống mà nhiều người vẫn coi là an toàn hơn.

Với tình hình sức khỏe cộng đồng ngày càng đáng lo ngại do các bệnh lý liên quan đến gan, các nhà quản lý y tế và chuyên gia dinh dưỡng cần khuyến khích người dân lựa chọn nước lọc hoặc nước trái cây tự nhiên thay cho các loại đồ uống có ga. Việc giáo dục cộng đồng về lợi ích của nước và những rủi ro tiềm ẩn từ đồ uống có đường và không đường sẽ góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm thiểu các bệnh lý liên quan đến gan tại Việt Nam.

Hỏi đáp về nội dung bài này

Câu hỏi 1: Uống đồ uống có đường và không có đường có ảnh hưởng gì đến sức khỏe gan không?

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ đồ uống có đường và đồ uống không có đường có thể liên quan đến nguy cơ gia tăng bệnh gan mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD). Uống hơn 330 gram (khoảng 1 lon) đồ uống từ cả hai loại này mỗi ngày đều có liên quan đến nguy cơ cao phát triển MASLD.

Câu hỏi 2: Những ai có nguy cơ cao mắc bệnh gan khi tiêu thụ đồ uống có đường và không có đường?

Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ hơn 103,000 người tham gia và phát hiện rằng tiêu thụ lượng lớn đồ uống có đường làm tăng khoảng 50% nguy cơ mắc MASLD, trong khi đồ uống không có đường có liên quan đến nguy cơ tăng 60% cho cùng bệnh này.

Câu hỏi 3: Thay thế đồ uống có đường bằng nước có tác dụng gì đối với sức khỏe gan?

Nghiên cứu cho thấy việc thay thế 330 gram đồ uống từ cả hai loại bằng nước có thể giúp giảm nguy cơ mắc MASLD. Đặc biệt, việc thay thế đồ uống có đường bằng nước giúp giảm nguy cơ này lên đến 14.7%.

Câu hỏi 4: Tại sao đồ uống không có đường lại có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe gan?

Mặc dù được coi là lựa chọn lành mạnh hơn, các đồ uống không có đường vẫn liên quan đến nguy cơ cao về tử vong liên quan đến gan. Việc tiêu thụ thường xuyên loại đồ uống này có thể không hoàn toàn an toàn cho sức khỏe gan, như nghiên cứu đã chỉ ra.

Câu hỏi 5: Lời khuyên nào cho người tiêu dùng về đồ uống để bảo vệ sức khỏe gan?

Các chuyên gia khuyến cáo rằng nước là lựa chọn tốt nhất cho sức khỏe, thay vì đồ uống có đường hoặc không có đường. “Chúng ta nên hướng người tiêu dùng tới những lựa chọn đồ uống lành mạnh hơn, với nước vẫn là lựa chọn an toàn và lành mạnh nhất,” nghiên cứu viên Lihe Liu nhấn mạnh.

Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, Swap diet and regular soda for water to lower risk
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!