Biến Đổi Thần Kinh-Mạch và Chuyển Hóa Có Thể Dự Đoán Sự Tiến Triển

Những Thay Đổi Tại Não Ở Giai Đoạn Đầu Của Bệnh Alzheimer

Hiện nay, phần lớn bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer (AD) chỉ được chẩn đoán khi đã xuất hiện sự suy giảm nhận thức và tổn thương não không thể phục hồi. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây cho thấy rằng những thay đổi trong chuyển hóa não và lưu lượng máu đến não có thể được phát hiện trong giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer, trước khi tổn thương não trở nên nghiêm trọng.

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng các hình ảnh não để đánh giá sự thay đổi trong hoạt động chuyển hóa và cung cấp máu cục bộ tại những vùng não cụ thể có thể giúp chẩn đoán sớm bệnh Alzheimer trước khi có tổn thương không thể phục hồi. Nghiên cứu này đã công bố trên tạp chí Alzheimer’s and Dementia.

Chẩn Đoán Bệnh Alzheimer Hiện Nay

Các quy trình chẩn đoán bệnh Alzheimer hiện tại thường bao gồm các bài kiểm tra nhận thức và các kỹ thuật hình ảnh não nhằm phát hiện sự tích tụ bất thường của protein amyloid beta (amyloid-β). Những bài kiểm tra này thường được thực hiện sau khi các triệu chứng của bệnh đã xuất hiện và tổn thương não đã xảy ra.

Nghiên cứu hiện tại đã xác định được những thay đổi cụ thể trong chuyển hóa não và lưu lượng máu phụ thuộc vào vùng não và giới tính, điều này có thể mở ra cơ hội cho việc điều trị cá nhân hóa.

Vai Trò Của Chuyển Hóa Não Trong Bệnh Alzheimer

Bệnh Alzheimer là một rối loạn não tiến triển, trong đó triệu chứng sẽ xấu đi dần theo thời gian. Sự tích tụ bất thường của protein amyloid-β và tau là dấu hiệu đặc trưng của bệnh Alzheimer, và việc phát hiện các protein này trong não hoặc mẫu máu đã được sử dụng cho chẩn đoán.

Tuy nhiên, không phải tất cả những người có tích tụ amyloid-β đều phát triển bệnh Alzheimer, do đó, cần có những dấu hiệu chỉ thị cụ thể hơn để giúp chẩn đoán bệnh trong giai đoạn đầu.

Các Thay Đổi Trong Hoạt Động Chuyển Hóa Não

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những thay đổi trong chuyển hóa não và lưu lượng máu xuất hiện sớm trong giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer, trước khi các tích tụ amyloid-β đạt mức có thể phát hiện. Mặc dù một số nghiên cứu đã mô tả những thay đổi này trong hoạt động chuyển hóa não và lưu lượng máu, nhưng vẫn thiếu dữ liệu về trình tự và mẫu thay đổi của các vùng não bị ảnh hưởng.

Các tế bào thần kinh, chịu trách nhiệm truyền tải thông tin dưới dạng xung điện, phụ thuộc vào glucose như nguồn năng lượng chính. Chính vì vậy, khi thiếu hụt năng lượng, các tế bào thần kinh phải dựa vào lưu lượng máu để nhận glucose và oxy.

Sự Kết Hợp Giữa Hoạt Động Chuyển Hóa Và Lưu Lượng Máu

Nghiên cứu hiện tại đã mô tả những mẫu kết hợp giữa sự rối loạn hoạt động chuyển hóa não và lưu lượng máu cục bộ trong các giai đoạn khác nhau của bệnh Alzheimer, điều này có thể được sử dụng như một dấu hiệu sinh học cho tình trạng này.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện sự giảm hoạt động chuyển hóa của các tế bào thần kinh và lưu lượng máu cục bộ trong một số vùng não nhất định ở bệnh nhân Alzheimer. Tuy nhiên, quỹ đạo của những thay đổi này trong hoạt động chuyển hóa não và lưu lượng máu khi bệnh tiến triển vẫn chưa được xác định rõ ràng.

Hệ Thống Bảo Vệ Não Trong Bệnh Alzheimer

Quá trình lão hóa đi kèm với tổn thương tế bào trong não, dẫn đến tăng cường căng thẳng chuyển hóa và viêm. Viêm trong não và căng thẳng chuyển hóa được coi là nguyên nhân gây ra những thay đổi trong lưu lượng máu não và rối loạn chuyển hóa glucose trong sự tiến triển của bệnh Alzheimer.

Những thay đổi trong chuyển hóa của các tế bào thần kinh và việc giảm cung cấp glucose và oxy trong giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer kích hoạt một chuỗi các sự kiện sinh học, bao gồm cả các quá trình bù đắp. Ví dụ, sự giảm cung cấp dinh dưỡng cho các tế bào não dẫn đến sự gia tăng lưu lượng máu trong giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer.

Nghiên Cứu Về Thay Đổi Trong Não

Nghiên cứu đã xem xét dữ liệu hình ảnh não từ 403 người tham gia trong dự án Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative. Các nhà nghiên cứu đã so sánh dữ liệu hình ảnh não thu được từ người tham gia khỏe mạnh với dữ liệu từ những người có triệu chứng suy giảm nhận thức nhẹ ở giai đoạn đầu, giai đoạn giữa và bệnh Alzheimer.

Dữ liệu hình ảnh sử dụng từ các quét PET, đo lường hoạt động chuyển hóa của các vùng não, và quét MRI, đánh giá sự thay đổi trong lưu lượng máu. Các vùng não được phân loại dựa trên sự kết hợp của các thay đổi trong chuyển hóa não và lưu lượng máu.

Những Kết Quả Quan Trọng Từ Nghiên Cứu

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mỗi vùng não có những thay đổi khác nhau trong hoạt động chuyển hóa và lưu lượng máu tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh Alzheimer. Các vùng não liên quan đến học tập và trí nhớ có khả năng cao hơn để thể hiện sự rối loạn trong hoạt động chuyển hóa và lưu lượng máu từ những giai đoạn sớm.

Phát hiện này cho thấy các mẫu thay đổi trong hoạt động chuyển hóa và lưu lượng máu có thể được sử dụng cho việc chẩn đoán sớm bệnh Alzheimer, từ đó mở ra cơ hội cho việc điều trị hiệu quả hơn trong tương lai.