Bệnh Vảy Phấn Hồng (Pityriasis Rosea) – Những Điều Bạn Cần Biết

Tác giả: Phạm Văn Hòa

I. Bệnh vảy phấn hồng là gì?

Bệnh vảy phấn hồng Gibert là một bệnh da lành tính, thường gặp ở lứa tuổi trẻ (10–35 tuổi), có khả năng tự giới hạn và thường tự khỏi sau vài tuần mà không để lại sẹo [Habif, 2021; WHO ICD-11].

II. Nguyên nhân và cơ chế

Nguyên nhân chính xác chưa rõ ràng. Nhiều bằng chứng gợi ý liên quan đến virus Herpes người type 6 và 7 (HHV-6, HHV-7) [Chuh et al., 2019; Drago et al., 2009].
👉 Điều này giải thích vì sao bệnh đôi khi khởi phát sau nhiễm siêu vi đường hô hấp trên [AAD, 2023].

III. Triệu chứng thường gặp

• Mảng hồng lớn ban đầu (2–10 cm) – gọi là mảng tiên phát/herald patch [Habif, 2021].
• Sau 1–2 tuần → nhiều ban nhỏ, hồng, có vảy mịn, phân bố kiểu “cây thông Noel” [WHO ICD-11].
• Ngứa thay đổi từ nhẹ đến nhiều [AAD, 2023].
• Một số ít kèm sốt nhẹ, đau họng, mệt mỏi [Chuh et al., 2019].

IV. Diễn tiến và tiên lượng

• Thường tồn tại 6–8 tuần [Habif, 2021; AAD, 2023].
• Tự khỏi, không để lại sẹo.
• Tái phát hiếm gặp (<2%) [Chuh et al., 2019].

V. Điều trị và chăm sóc

Phần lớn không cần điều trị đặc hiệu [AAD, 2023].
✅ Giữ vệ sinh da, tránh gãi mạnh.
✅ Tắm bằng nước ấm, dùng sữa tắm dịu nhẹ [AAD].
✅ Dưỡng ẩm thường xuyên [Habif].
✅ Ngứa nhiều: có thể dùng thuốc kháng histamin hoặc kem corticoid bôi tại chỗ theo chỉ định [Habif, 2021].
👉 Một số trường hợp nặng có thể cân nhắc thuốc kháng virus (acyclovir liều cao) hoặc quang trị liệu UVB [Drago et al., 2009; Chuh et al., 2019].

VI. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

• Ban lan nhanh, ngứa dữ dội [AAD, 2023].
• Có sốt cao, nổi hạch, hoặc tổn thương bất thường (gợi ý bệnh khác như giang mai thứ phát) [Habif, 2021].
• Có bệnh da mạn tính khác khiến tình trạng nặng hơn [AAD].

👉 Tóm lại:

Vảy phấn hồng là bệnh da lành tính, tự khỏi sau vài tuần, không để lại biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài hoặc bất thường, người bệnh nên đi khám da liễu để được chẩn đoán chính xác.

📚 Tài liệu tham khảo 

1. WHO ICD-11: Pityriasis rosea. World Health Organization, 2022.
2. American Academy of Dermatology (AAD). Pityriasis rosea: Overview. 2023.
3. Habif TP. Clinical Dermatology: A Color Guide to Diagnosis and Therapy, 7th Edition. Elsevier, 2021.
4. Chuh A, Dofitas B, Comisel G, et al. Pityriasis rosea – An update. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2019;85(5):469–484.
5. Drago F, Broccolo F, Rebora A. Pityriasis rosea: An update with a critical appraisal of its possible herpesviral etiology. J Am Acad Dermatol. 2009;61(2):303–318.