Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Bệnh Viêm gan cấp tính ở trẻ em và biện pháp ứng phó
Vào ngày 05/04/2022, Scotland thuộc Vương quốc Anh (UK) đã thông báo cho WHO về 10 trường hợp viêm gan cấp tính nặng không rõ nguyên nhân (không phải viêm gan loại A, B, C, D hoặc E) ở trẻ em dưới 10 tuổi. Các trường hợp này đều khỏe mạnh trước đó và không có dấu hiệu bất thường gì. Trong 9 trường hợp, bệnh khởi phát vào tháng 3 năm 2022, một trường hợp sớm nhất là tháng 1 năm 2022. Sau khi Vương quốc Anh báo cáo các trường hợp đầu tiên, WHO đã ghi nhận được gần 220 ca bệnh mới ở 20 quốc gia khác vào ngày 1 tháng 5 năm 2022.
Viêm gan là gì và các triệu chứng như thế nào?
Các loại virus viêm gan A, B, C, D và E là những tác nhân được biết đến nhiều nhất gây ra bệnh viêm gan ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Mức độ nghiêm trọng, quá trình và sự lây truyền của bệnh viêm gan siêu vi phụ thuộc vào chủng loại virus gây bệnh. Viêm gan thường sẽ dẫn tới việc tăng nồng độ men gan. Đây là một chỉ số quan trọng để chuẩn đoán bệnh. Ngoài ra, bệnh viêm gan cũng có thể biểu hiện dưới dạng nôn mửa, tiêu chảy, sốt, khó chịu và vàng da.
Trong các trường hợp viêm gan cấp tính ở trẻ em được ghi nhận gần đây, các trường hợp lâm sàng cho thấy bệnh nhân có nồng độ men gan cao (aspartate transaminase (AST) hoặc alanine aminotransaminase (ALT) trên 500 IU/L). Các triệu chứng phổ biến khác là vàng da, nôn mửa, phân bạc màu, tiêu chảy và hôn mê. Các triệu chứng như sốt và hô hấp ít gặp hơn.
Hậu quả của viêm gan ở trẻ em là gì?
Viêm gan là một bệnh lí nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ em dưới 5 tuổi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, gần mười phần trăm trẻ em bị ảnh hưởng phải ghép gan do nhiễm bệnh viêm gan. Ít nhất bốn trẻ em đã chết vì viêm gan trong vài tuần qua. Nhiều trường hợp báo cáo các triệu chứng tiêu hóa bao gồm đau bụng, tiêu chảy và nôn mửa trước khi biểu hiện viêm gan cấp tính nặng.
Có thể có mối liên hệ với corona hoặc tiêm chủng corona không?
WHO thông báo có nhiễm trùng kép ở gần 20 trong số 200 trường hợp được ghi nhận. Theo đó, những bệnh nhân bị ảnh hưởng dường như đã bị nhiễm cả virus Adeno và Corona. Tuy nhiên không có mối liên hệ nào giữa việc mắc bệnh với việc tiêm chủng COVID-19 vì những đứa trẻ bị ảnh hưởng đã không được tiêm phòng vào thời điểm bị bệnh. Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác của các bệnh viêm gan mới vẫn chưa rõ ràng. Một số chuyên gia và nhà khoa học phỏng đoán rằng cũng có thể đại dịch COVID-19 có thể liên quan trực tiếp đến việc bùng phát các ca nhiễm bệnh gần đây. Hệ thống miễn dịch của trẻ em, đặc biệt là trong những năm đầu tiên của cuộc sống, đã bị suy yếu do giữ khoảng cách và các biện pháp phòng dịch khắc nghiệt. Do đó, trong những năm đầu đời quan trọng này, trẻ em tiếp xúc với ít virus và các loại mầm bệnh hơn do hạn chế tiếp xúc và do đó không thể phát triển bất kỳ kháng thể tương ứng nào. Hiệu suất hoạt động của một hệ thống miễn dịch qua đó cũng bị giảm đi đáng kể. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh khi trẻ nhỏ tiếp xúc với các mầm bệnh nguy hiểm.
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan cấp tính ở trẻ em?
Viêm gan cũng có thể lây truyền qua thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm. Tuy nhiên, có thể loại trừ khả năng các trường hợp viêm gan ở trẻ em là do thực phẩm bị ô nhiễm. Theo ghi nhận của WHO có rất nhiều bệnh nhân là trẻ em từ các nhóm tuổi khác nhau. Do đó chế độ dinh dưỡng của trẻ cũng sẽ rất khác biệt để phù hợp theo độ tuổi phát triển. Một loại thực phẩm bị ô nhiễm khó có thể là nguyên nhân gây ra bệnh cho nhiều trẻ ở các nhóm tuổi khác nhau như vậy.
Các xét nghiệm hiện tại trong phòng thí nghiệm cho thấy nguyên nhân gây bệnh không phải virus viêm gan loại A đến E như thông thường. Thay vào đó, virus Adeno loại 41 được phát hiện ở 75% trẻ em bị bệnh ở Anh. Virus Adeno cũng được biết đến là nguyên nhân gây ra các triệu chứng cảm nhẹ và nhiễm trùng đường tiêu hóa. Các biến chứng nghiêm trọng như viêm gan, có thể dẫn đến suy gan, không điển hình với nhiễm trùng virus Adeno. Những hậu quả nghiêm trọng như viêm gan cấp tính thường chỉ gặp ở những người có hệ thống miễn dịch đặc biệt yếu. Virus Adeno trước đây không được xem là nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan ở trẻ em khỏe mạnh.
Giả thuyết hàng đầu hiện nay về căn nguyên của bệnh viêm gan cấp tính hiện nay là một đồng yếu tố gây ra nhiễm trùng nặng hơn hoặc tổn thương gan ở trẻ em bị nhiễm virus Adeno. Các đồng yếu tố có thể là:
a. do tăng tính nhạy cảm, do trước đó không tiếp xúc với virus Adeno trong đại dịch;
b. nhiễm trùng SARS-CoV-2 trước đó hoặc nhiễm trùng khác;
c. đồng nhiễm SARS-CoV-2 hoặc một bệnh nhiễm trùng khác; hoặc
Advertisement
d. tiếp xúc với chất độc, thuốc hoặc môi trường.
Các giả thuyết khác được coi là ít có khả năng xảy ra hơn bao gồm khả năng có một biến thể virus Adeno mới hoặc mầm bệnh mới khác.
Cho đến nay, không có yếu tố nguy cơ dịch tễ học rõ ràng nào khác được xác định. Nguyên nhân chính xác của các trường hợp bí ẩn của bệnh viêm gan ở trẻ em vẫn đang được nghiên cứu.
Các bậc phụ huynh cần làm gì?
Các bậc cha mẹ nên đặc biệt chú ý đến da và kết mạc của trẻ nếu chúng bị nhiễm virus đường tiêu hóa. Nếu da và kết mạc trở nên hơi vàng, nước tiểu sẫm màu hoặc phân trở nên nhạt hơn, bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa để thăm khám thêm. Vệ sinh cá nhân và rửa tay cho trẻ kĩ càng cũng có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng. Tổ chức y tế thế giới (WHO) khuyến cáo nên tiêm phòng vi rút loại B cho trẻ sơ sinh. Chủng ngừa viêm gan A cũng được khuyến khích cho những người có nguy cơ cao và khách du lịch. WHO vẫn chưa khuyến nghị bất kỳ hạn chế nào đối với việc đi lại đối với Vương quốc Anh, hoặc bất kỳ quốc gia nào khác nơi đã có trường hợp bệnh nhân được ghi nhận.
Tác giả: TS.DS. Tạ Thanh Sơn
Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS.DS. Tạ Thanh Sơn đã đồng ý đăng tải bài viết lên Diễn đàn Y khoa!
