Question

Trẻ trai 7 tháng tuổi, đủ tháng, trước đó khỏe mạnh nay biểu hiện với ho, sổ mũi, khó thở ‐ thở gắng sức. Theo ghi nhận của bà mẹ, đây là lần thứ ba “viêm tiểu phế quản” ở trẻ. Ở nhà trẻ có dùng albuterol. Trên thăm khám lâm sàng: trẻ có tình trạng thở nhanh. Âm thở giảm và có co kéo khoảng dưới sườn nhẹ. Bạn quyết định cho trẻ sử dụng albuterol dạng phun sương và tiến hành chụp x quang phổi thẳng‐ nghiêng. Albuterol không cải thiện được tình trạng hô hấp của trẻ.

Câu hỏi đặt ra: Hình ảnh x quang này cho ta thấy điều gì và tiến hành điều trị ở bệnh nhân như thế nào?

Answer

X quang cho thấy hình ảnh của thoát vị hoành bẩm sinh – congenital diaphragmatic hernia – CDH. Thoát vị hoành bẩm sinh xảy ra bởi vì các khiếm khuyết của cơ hoành xảy ra trong giai đoạn thai kỳ, thường là giữa tuần thứ 8 và 10 của thai kỳ. Dị tật này cho phép các tạng trong ổ bụng vào khoang ngực qua vị thoát vị, gây ra tình trạng giảm sản của phổi – lung hypoplasia. Mặc dù tình trạng giảm sản phổi chỉ đáng kể ở bên cơ hoành thoát vị, nhưng cả hai phổi có thể bị ảnh hưởng. CDH thường gặp ở bên trái so với là bê phải (khoảng 85% so với 13%) và ít khi gặp tình trạng cả hai bên. Nếu xảy ra bên phải thì tỷ lệ tử vong thường cao hơn.

Tỷ lệ tử vong cao do thoát vị hoành trong vòng vài giờ đầu sau sinh. Thường được chẩn đoán trước sinh hoặc ngay sau khi sinh. Trong phòng sinh, thông khí bằng mask nên tránh sử dụng dụng vì có thể làm nặng tình trạng tạng bụng đi lên và đè ép vào phổi. Điều trị ở bệnh nhân này thường bao gồm có thông khí với áp lực thấp – low peak inspiratory pressures nhằm hạn chế chấn thương vào phổi, giảm sức ép dạ dày mũi bằng hút liên tục nhằm giảm áp lực của các tạng trong ổ bụng, lấy vein, và hỗ trợ huyết áp.

Bệnh nhân với các biểu hiện của thoát vị hoành bẩm sinh muộn có thể mô tả các triệu chứng của hô hấp của tiêu hóa, bao gồm có nhiễm trùng hô hấp dai dẳng, suy hô hấp, nôn nhiều, tiêu chảy, chậm lớn và các dấu hiệu của thoát vị nghẹt cáp – acute hernia incarceration.

CHD có thể bị bỏ sót ở độ tuổi này bởi vì thường được cho là một vấn đề lúc sơ sinh.

Keywords: pulmonary, gastrointestinal, cough, respiratory distress

Bibliography:

Banac S, Ahel V, Rozmanić V, Gazdik M, Saina G, Mavrinac B. Congenital diaphragmatic hernia in older

children. Acta Med Croatica 2004;58(3):225–8.

Haroon J, Chamberlain RS. An evidence‐based review of the current treatment of congenital diaphragmatic

hernia. Clin Pediatr        (Phila) February 2013;52(2):115–24.

Nguồn “Pediatric Emergency Medicine (Second edition)”  – Edited by  ALISA MCQUEEN & S. MARGARET PAIK

Tham khảo bản dịch của ” Trần Khánh Luân, sinh viên Y5 Đa Khoa trường Đại Học Y Dược Huế ” 

Xem tất cả case lâm sàng tại: https://ykhoa.org/category/khoa-hoc/ca-lam-sang/