[Case lâm sàng 199] Viêm hạch cổ một bên

Questions

Một bé gái 5 tuổi vào khoa cấp cứu với tình trạng sưng cổ và mặt trái đã 3 tuần. Vùng sưng ghi nhận ấm và căng nhẹ, tuy nhiên hiện sưng giới hạn vùng hoạt động cổ của trẻ. Không nuôi thú cưng nhưng thường xuyên đến chơi với cô chị họ – cô bé này lại đang nuôi một con mèo. Trên thăm khám không có biểu hiện nhiễm độc, không chảy nước giãi, không có triệu chứng của kích thích màng não – meningismus nhưng có đau khi xoay cổ.

1 Câu hỏi được đặt ra là nên hỏi tình trạnh nhiễm trùng gì khi tiếp cận một trường hợp sưng cổ

2 Hai nhiễm trùng phổ biến nhất gây ra viêm hạch cổ một bên là gì

Answers

Khi đánh giá nguyên nhân của sưng cổ, nên chú ý đến việc phát hiện một nguyên nhân khu trú. Đánh giá và điều trị bệnh hạc cổ, viêm tuyến giáp, superficial midline neck swelling, và nhiễm trùng cổ sâu có biểu hiện không khác nhau là bao. THăm khám trên bệnh nhân từ phía sau có thể giúp định khu rõ vị trí. Tiếp xúc với các dị ứng nguyên, du lịch,và bệnh sử tình trạng miễn dịch là cần thiết phải khai thác, mô tả chính xác thời gian các triệu chứng có thể giúp trong thiết lập chẩn đoán.

Hai tình trạng nhiễm trùng phổ biến nhất gây ra viêm hạch cổ một bên đó là bệnh do vết thương của mèo gây ra – cat scratch disease (do con Bartonella henselae) và nhiễm vi khuẩn lao không điển hình – non-tuberculous mycobacterial infection. Các nguyên nhân nhiễm trùng khác bao gồm có: nhiễm lao, toxoplasmosis, và actinomycosis.

Bệnh lý hạch vùng là biểu hiện phổ biến nhất của bệnh do vết thương của mèo gây ra và điển hình gặp ở hệ thống miễn dịch của vật chủ có tiếp xúc với mèo và đặc biệt là mèo cái – kittens. Một tổn thương da nguyên phát – primary skin lesion – thường xuất hiện từ 7-12 ngày sau khi có vết thương và sau đó xuất hiện hahcj vùng từ 5-50 ngày sau trung bình là 12 ngày (American Academy of Pediatrics 2012). Xét nghiệm nồng độ kháng thể thường dương tính và có thể làm vững chắc chẩn đoán đưa ra. Bệnh lý tự khỏi và thời gian tự khỏi trong khoảng từ 2-4 tháng. Điều trị triệu chứng là chủ yếu, nhưng một vài chuyên gia khuyến cáo sử dụng 5 ngày azithromycin để đẩy nhanh sự hồi phục (American Academy of Pediatrics 2012). Chọc hút bằng kim- needle aspiration có thể giúp là giảm triệu chứng, tuy nhien thì nên tránh do có khả năng tạo lỗ dò.

Nhiễm trùng vi khuẩn lao không điển hình – non tuberculosis mycobacteria NTM chiếm khoảng 70- 95% trường hợp viêm hạch do mycobacterial ở MỸ, với chủ yếu là M.avium complex, M.scrofulaceum ở hầu hết các trường hợp (Gosche and Vick, 2006). Trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất. Diễn biến tăng dần ở hạch cổ một bên được thấy trong vòng từ 2-3 tuần. Thông thường, vùng da phía trên vùng nhiễm trùng trở nên tím và mỏn đi. Lỗ dò có thể được hình thành. Đối với nhiễm trùng NTM, phẫu thuật là phương pháp điêu trị. Tuy nhiên, nếu loại bỏ hoàn toàn hạch là không thể, thì sử dụng đa thuốc có thể cần đến và lựa chọn thuốc nên dựa vào nuôi cấy (acid – fast bacilli) và độ nhạy với kháng sinh.

Keywords:

infectious disease, mass, airway, head and neck/ENT, skin and soft tissue infection.

References:

American Academy of Pediatrics. Cat scratch disease. In Red Book: 2012 Report of the Committee on Infectious Diseases, Pickering LK, Baker CJ, Kimberlin DW, Long SS, eds. Elk Grove Village, IL:AmericanAcademy of Pediatrics, 2012:269–71.

Gosche JR, Vick L. Acute, subacute, and chronic cervical lymphadenitis in children. Sem Pediatr Surg 2006;15:99–106.

 

Nguồn ” Pediatric Emergency Medicine ( Second edition ) ” _ EDITED BY ALISA MCQUEEN S. MARGARET PAIK

Tham khảo dịch của ” Trần Khánh Luân , sinh viên Y5 Đa Khoa Trương Đại Học Y Dược Huế “