Động học của hCG trong thai kỳ

I. Động học hCG trong thai kỳ:

1. Sự gia tăng hCG trong ba tháng đầu:

hCG có thể tìm thấy trước khi trễ kinh, tăng dần đến đỉnh ở tuần thứ 8-10 của thai kỳ sau đó giảm dần.

Ở thai kỳ bình thường có thể phát hiện hCG sau đỉnh LH 9-11 ngày tức là khoảng 8 ngày sau phóng noãn, và chỉ 1 ngày sau khi phôi làm tổ.

Trước 6 tuần, nồng độ hCG tăng gấp đôi mỗi 2 ngày và đạt đỉnh ở tuần 8-10, có thể vào khoảng 100.000 mUI/mL. [1]

2. Thời gian bán hủy của hCG:

Thời gian bán hủy của hCG trong máu thay đổi tùy theo giai đoạn của thai kỳ. Trong ba tháng đầu, thời gian bán hủy trung bình của hCG dao động từ 9 đến 31 giờ, sau đó kéo dài từ 55 đến 64 giờ trong ba tháng giữa và ba tháng cuối của thai kỳ [2].

3. Sự thay đổi nồng độ hCG trong thai kỳ:

Sau đó, nồng độ hCG sẽ giảm dần và đạt cực tiểu tại thời điểm 16-20 tuần rồi giữ ổn định ở mức này đến cuối thai kỳ. Đường biểu diễn biến thiên nồng độ hCG trong nước tiểu của mẹ cũng đồng dạng với đường biểu diễn biến thiên nồng độ hCG trong huyết tương. Cần lưu ý là nồng độ hCG trong nước tiểu thay đổi không phụ thuộc vào thời điểm trong ngày mà phụ thuộc vào lưu lượng nước tiểu.

II. Ý nghĩa lâm sàng của động học hCG:

1. Theo dõi sự phát triển của thai nhi:

Theo dõi diễn biến nồng độ hCG có thể giúp dự đoán được tình trạng thai và các bệnh lý của thai kỳ.

Thông thường, khi nồng độ ẞ-hCG đạt mức 1500 mIU/mL có thể thấy được hình ảnh túi thai trong buồng tử cung qua siêu âm đầu dò âm đạo. Nếu không thấy được hình ảnh túi thai ở điểm cắt này cần nghĩ đến thai ngoài tử cung, thai ngưng tiến triển hoặc đã sấy hay giai đoạn sớm của một trường hợp đa thai.

Khi ẞ-hCG trên 4000 mIU/mL trên siêu âm có thể thấy được hình ảnh phôi thai với hoạt động tim phôi.

Khi ẞ-hCG đạt mức 5000-6000 mIU/mL có thể thấy hình ảnh túi thai qua siêu âm đầu dò bụng.

2. Chẩn đoán các bất thường:

Nồng độ hCG huyết tương cao bất thường có thể liên quan đến bệnh lý nguyên bào nuôi, tình trạng đa thai hay tán huyết ở thai.

Ngược lại, nồng độ hCG huyết tương thấp hoặc gia tăng không phù hợp với dự đoán (gấp đôi sau 2-3 ngày) gợi ý một thai kỳ thất bại sớm (kể cả thai ngoài tử cung).

Cần căn cứ trên đặc điểm sinh bệnh học của từng bệnh lý hay mục đích khảo sát để lựa chọn khảo sát dạng hCG phù hợp với mục đích khảo sát.

Trong trường hợp thai ngoài tử cung có thể chọn định một dạng test hCG bất kỳ vì tỉ lệ đứt gẫy của hCG trong 8 tuần đầu thấp. Tuy nhiên cần theo dõi diễn biến nồng độ hCG bằng một loại test duy nhất vì có sự khác biệt về kết quả giữa các test khác nhau.

Trong bệnh lý nguyên bào nuôi, nếu là thai trứng thì hCG toàn phần tăng nhanh còn nếu là choriocarcinoma thì thành phần gia tăng lại là ẞ-hCG đứt gẫy hoặc ẞ-hCG không đứt gẫy, tự do.

Để tầm soát lệch bội nhiễm sắc thể ở thai, nên chọn test định lượng chuyên cho ẞ-hCG đứt gãy hay ẞ-hCG đứt gãy tự do vì ẞ-hCG đứt gãy chiếm tỷ trọng lớn và tăng trong các thai kỳ bệnh lý. [1]

Tài liệu tham khảo:

1. Âu Nhựt Luân, Tô Mai Xuân Hồng. (2023). TBL Sản Khoa

2. The Bump. (2025). What Are Normal hCG Levels by Week During Pregnancy?