Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
GẦY, THIẾU NĂNG LƯỢNG TRƯỜNG DIỄN – SUY DINH DƯỠNG Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
Thiếu năng lượng trường diễn (CED) hay Gầy/Suy dinh dưỡng ở người lớn là một bệnh lý xảy ra do thiếu protein, năng lượng và nhiều chất dinh dưỡng khác trong thời gian dài khiến cơ thể mệt mỏi, kém tập trung hoặc suy nhược, giảm dự trữ năng lượng. Khi chỉ số khối cơ thể (BMI) BMI trên 18,5 được phân loại là bình thường và dưới 18,5 được chẩn đoán là CED với 3 mức độ I, II, III.
Bất cứ ai cũng có thể bị thiếu năng lượng trường diễn, nhưng tình trạng này phổ biến ở người có BMI thấp dưới 18,5. Những người gặp vấn đề sức khỏe lâu dài ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn, dẫn tới chán ăn kéo dài. Người có vấn đề về tiêu hóa, gây ra tình trạng kém hấp thu, chẳng hạn như bệnh Crohn, bệnh celiac, rối loạn tiêu hóa kéo dài. Người bị cô lập về mặt xã hội, khả năng di chuyển hạn chế hoặc người có thu nhập thấp. Người đang hồi phục sau một chấn thương nghiêm trọng. Người mắc các bệnh lý kéo dài như suy thận, suy tim, bệnh gan, viêm loét dạ dày, ung thư…Người có vấn đề về tâm thần, nghiện rượu…
Chẩn đoán: Đối với người lớn trên 19 tuổi trở lên, Sử dụng bảng phân loại cho cả nam và nữ để đánh giá chỉ số BMI.
BMI <16: Thiếu năng lượng trường diễn độ III; 16 ≤ BMI <17: Thiếu năng lượng trường diễn độ II; 17 ≤ BMI <18.5: Thiếu năng lượng trường diễn độ I.
Các dấu hiệu thiếu năng lượng trường diễn thường gặp gồm: Sụt cân – giảm từ 5-10% trọng lượng cơ thể trở lên trong vòng 3-6 tháng. Mất chất béo và khối lượng cơ bắp. Tóc và da khô. Má rỗng, mắt trũng sâu. Thiếu hứng thú với ăn uống, luôn cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung. Bị bệnh thường xuyên và mất nhiều thời gian để hồi phục.
Hậu quả của tình trạng thiếu năng lượng trường diễn có thể gây ra thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt, kẽm, vitamin A và i ốt. Cơ thể nhạy cảm hơn với các bệnh nhiễm trùng do hệ miễn dịch suy yếu. Nếu phụ nữ mang thai bị thiếu năng lượng trường diễn, thai nhi có nguy cơ suy dinh dưỡng vì không nhận đủ dinh dưỡng cần thiết cho nhu cầu phát triển. Thậm chí nếu người mẹ bị thiếu năng lượng trường diễn trầm trọng, nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh càng cao. Ảnh hưởng rõ rệt đến phát triển trí tuệ, hành vi, khả năng học tập và lao động của người bệnh. Cơ thể mệt mỏi, thiếu máu, nhiễm trùng da, rụng tóc, suy thận, tiêu chảy kéo dài…
Nguyên tắc khi điều trị thiếu năng lượng trường diễn
– Xây dựng thực đơn ăn uống đa dạng, đủ chất từ 5 trên 8 nhóm thực phẩm trong đó có dầu mỡ.
Advertisement
– Thêm các bữa ăn nhẹ vào thực đơn: Người thiếu năng lượng trường diễn cần ăn đủ 3 bữa chính và 3-4 bữa phụ mỗi ngày. Có thể chọn trái cây, phô mai, sinh tố, bánh mì phết bơ đậu phộng… cho bữa phụ, vừa lành mạnh vừa cung cấp cho cơ thể nhiều dưỡng chất.
– Tăng cường hoạt động thể chất: Tập thể dục hàng ngày, dù chỉ là các bài tập nhẹ, sẽ kích thích sự thèm ăn, tăng cường trao đổi chất ở người thiếu năng lượng trường diễn. Ngoài ra, vận động đều đặn còn giúp củng cố hệ xương, tăng cường cơ bắp.
BS. Phan Quốc Anh – Chuyên gia Dinh dưỡng trẻ em và người lớn
Tác giả : BS Phan Quốc Anh
Xin gửi lời cảm ơn đến BS Phan Quốc Anh đã đồng ý đăng tải bài viết lên Diễn đàn Y khoa.
