Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Kiểm tra vú thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu ung thư là một phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe của bạn. Đó là bởi vì nhiều xét nghiệm tầm soát ung thư vú có thể phát hiện ung thư sớm trước khi bạn có thể tự nhận thấy các triệu chứng.
Các xét nghiệm tầm soát ung thư vú có thể phát hiện những thay đổi nhỏ trong mô vú của bạn từ năm này sang năm khác. Nếu xét nghiệm sàng lọc xác định được vấn đề, nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thăm dò vào sâu hơn để xem những thay đổi đó là do ung thư hay bệnh gì khác.
Khi ung thư vú được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm nhất, việc điều trị thường thành công hơn.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ báo cáo rằng tỷ lệ sống sót tương đối 5 năm đối với những người bị ung thư vú được phát hiện ở giai đoạn đầu là 99%.
Khi ung thư vú được phát hiện ở giai đoạn sau, việc điều trị thường tốn nhiều thời gian hơn và tỷ lệ sống sót sau 5 năm thấp hơn. Hãy nhớ rằng những số liệu thống kê này, từ năm 2010 đến năm 2016, đại diện cho xu hướng chung và tình hình có thể có triển vọng tích cực hơn.
Đọc tiếp để tìm hiểu thêm về các khuyến nghị và quy trình tầm soát ung thư vú.
Các hướng dẫn tầm soát ung thư vú?
Các tổ chức y tế khác nhau khuyến nghị các cách tiếp cận khác nhau để tầm soát ung thư vú. Dưới đây là tóm tắt về các hướng dẫn được xuất bản bởi một số tổ chức có uy tín.
Lực lượng đặc nhiệm phòng ngừa dịch vụ Hoa Kỳ (USPSTF)
Theo USPSTF, cung cấp các khuyến nghị sau đây cho những người có nguy cơ trung bình về bệnh ung thư vú. Theo USPSTF, không có đủ bằng chứng để khuyến nghị khám sàng lọc bổ sung cho những người có mô vú dày hơn nếu hình ảnh chụp X-quang tuyến vú không cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào của ung thư.
Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ
Theo Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ đề xuất lịch khám sàng lọc hơi khác một chút, tiếp tục khuyến nghị khám sàng lọc hàng năm cho đến giữa những năm 50. Tương tự như USPSTF, Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ không có khuyến nghị cụ thể cho những người có mô vú dày hơn, do thiếu bằng chứng để hỗ trợ các sàng lọc bổ sung.
Trường cao đẳng sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG)
Các bác sĩ của ACOG nhấn mạnh việc ra quyết định chung giữa bác sĩ và bệnh nhân, cùng với việc tư vấn về lợi ích và rủi ro của các kỳ khám sàng lọc khác nhau. Nếu bạn không có triệu chứng và không có yếu tố nguy cơ nào ngoài mô vú dày hơn, ACOG Không khuyến nghị xét nghiệm thay thế hoặc bổ sung ngoài chụp tia Xquang vú, trừ khi luật tiểu bang yêu cầu.
Đối với người có nguy cơ cao bị ung thư vú?
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), bạn có thể có nguy cơ phát triển ung thư vú cao hơn nếu bạn:
- Có đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2
- Có mô vú dày hơn
- Có họ hàng gần (ông bà, cha mẹ, anh chị em, con, cô, chú hoặc anh chị họ) bị đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2
- Đã điều trị bức xạ ở vùng ngực của bạn khi bạn từ 10 đến 30 tuổi
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư làm tăng nguy cơ ung thư vú của bạn
- Có tiền sử gia đình về một số rối loạn hiếm gặp, bao gồm hội chứng Fraumeni, hội chứng Cowden hoặc hội chứng Bannayan-Riley-Ruvalcaba
Nói chuyện với bác sĩ về các yếu tố nguy cơ của bạn. Bạn cũng có thể tính toán nguy cơ ung thư vú của mình bằng cách sử dụng một trong các công cụ đánh giá của CDC.
Nếu bạn có nguy cơ ung thư vú cao hơn mức bình thường, Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo bạn nên chụp X-quang tuyến vú và chụp MRI hàng năm, bắt đầu từ 30 tuổi, miễn là sức khỏe của bạn tốt. Điều quan trọng là phải cân nhắc lời khuyên của bác sĩ khi bạn quyết định thời điểm bắt đầu khám sàng lọc hàng năm.
Theo CDC, Mạng lưới ung thư toàn diện quốc gia – nhóm phi lợi nhuận bao gồm 31 trung tâm ung thư – khuyến cáo những người có nguy cơ cao nên bắt đầu chụp X-quang tuyến vú và chụp MRI hàng năm từ 25 đến 40 tuổi, hoặc ở độ tuổi sớm nhất khi ai đó trong gia đình họ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư.
Chấp nhận sự giúp đỡ sau khi mắc ung thư vú
Có thể khó chấp nhận đối với những người độc lập về sự giúp đỡ sau khi được chẩn đoán ung thư vú. Đây là cách một biên tập viên thành công học được cách dựa vào người khác để giúp cô ấy vượt qua.
Những phương pháp được sử dụng để tầm soát ung thư vú?
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể phát hiện những thay đổi trong mô vú của bạn, bao gồm cả những dấu hiệu ban đầu của ung thư có thể xảy ra, bằng một số xét nghiệm khác nhau, bao gồm:
Khám vú lâm sàng
Trong một cuộc kiểm tra vú lâm sàng (CBE), bác sĩ sẽ kiểm tra vú của bạn bằng tay để phát hiện bất kỳ khối u hoặc bất thường nào có thể sờ thấy được. Tuy nhiên, theo một đánh giá năm 2020, nghiên cứu không rõ ràng về sự chính xác mức độ hiệu quả của CBE như thế nào trong việc ngăn ngừa tử vong do ung thư.
Một số nhà nghiên cứu, như trong một nghiên cứu năm 2016, chỉ ra rằng bác sĩ có thể phát hiện một số loại ung thư thông qua CBE mà có thể bị bỏ sót khi chụp X-quang tuyến vú. Tuy nhiên, đối với một số nhóm người, CBE chỉ được sử dụng hạn chế như một phương tiện chẩn đoán.
Đối với người khác, quá trình CBE có thể không quá ngạc nhiên, đặc biệt nếu họ có tiền sử lạm dụng thể chất hoặc tình dục, theo một nghiên cứu năm 2017. Cảm giác kích thích khi khám vú thậm chí có thể khiến phụ nữ trì hoãn hoặc tránh các cuộc kiểm tra có thể cứu sống họ.
Nếu bạn từng bị chấn thương hoặc bị lạm dụng khiến bạn cảm thấy dễ bị tổn thương, bất lực hoặc lo lắng khi khám vú lâm sàng, bạn có thể trao đổi trước với chuyên gia chăm sóc sức khỏe về những lo lắng của mình.
Bạn có thể yêu cầu một loại sàng lọc khác hoặc yêu cầu làm sang lọc bởi một người thuộc giới tính cụ thể. Cũng có thể có người khác có mặt trong phòng khi bạn làm bài kiểm tra.
Chụp X-quang tuyến vú
Chụp X-quang tuyến vú là phương pháp tầm soát ung thư vú được chấp nhận rộng rãi nhất. Đó là một ảnh chụp X-quang vú của bạn, được chụp bằng máy chụp tia X và được bác sĩ X quang đọc. Chụp X-quang tuyến vú được hầu hết các chương trình bảo hiểm y tế chi trả, bao gồm cả Medicare và Medicaid.
Chụp X-quang 3D tuyến vú
Loại chụp X-quang tuyến vú này, còn được gọi là quá trình tổng hợp của vú , cung cấp hình ảnh rõ ràng và chi tiết hơn nhiều về mô vú của bạn.
Theo hiệp hội ung thư hoa kỳ báo cáo rằng chụp X-quang 3D tuyến vú có thể tạo ra hình ảnh rõ ràng hơn so với chụp X-quang tuyến vú thông thường và nó có thể hiệu quả hơn trong việc xác định vị trí có thể mắc bệnh ung thư. Các bài kiểm tra 3D cũng có thể làm giảm khả năng bạn trở lại làm lần tiếp theo.
Siêu âm
Siêu âm sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh bên trong vú của bạn. Nó đặc biệt tốt để phân biệt giữa cục rắn và cục chứa đầy chất lỏng trong mô vú của bạn.
Trong quá trình siêu âm, một kỹ thuật viên đặt một ít gel lên vú của bạn và sau đó di chuyển một đầu dò quanh bề mặt vú của bạn để ghi lại hình ảnh do sóng âm thanh tạo ra. Quá trình này không gây hại.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Một MRI sử dụng sóng năng lượng và đài phát thanh nam châm để tạo ra một hình ảnh chi tiết của các mô vú của bạn. Chụp MRI có thể đặc biệt hữu ích nếu bạn có mô vú dày.
Trong khi chụp MRI, bạn nằm trên bàn có khoảng trống cho ngực của bạn. Chiếc bàn này có thể trở thành một máy MRI hình ống lớn. Các thiết bị quét xoay quanh bạn. Quá trình quét không ồn ào, nhưng nó không gây hại.
Nếu bạn không thoải mái trong không gian kín, MRI có thể làm bạn lo lắng. Nếu bác sĩ của bạn yêu cầu chụp MRI, hãy cho họ biết nếu bạn là người sợ hãi hoặc lo lắng. Họ có thể thảo luận về những cách giúp bạn giảm bớt lo lắng. Họ cũng có thể kê đơn thuốc giãn cơ hoặc thuốc chống lo âu trước khi xét nghiệm.
Điều gì xảy ra khi bạn chụp X-quang tuyến vú?
Chụp X quang tuyến vú thường được thực hiện tại một trung tâm hình ảnh hoặc trong phòng khám của bác sĩ X-quang. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn chuẩn bị cho việc chụp X-quang tuyến vú:
- Nếu có thể, hãy cố gắng chụp X-quang tại cùng một nơi mọi lần khám. Đó là điều quan trọng vì bác sĩ X-quang phải xem mô vú của bạn đã thay đổi như thế nào theo thời gian. Nếu bạn cần đến một trung tâm khác, hãy yêu cầu trung tâm cũ gửi hình ảnh cũ của bạn đến trung tâm mới.
- Nếu bạn có kinh nguyệt và cảm thấy ngực căng tức xung quanh kỳ kinh nguyệt, hãy cố gắng lên lịch chụp X-quang tuyến vú vào thời điểm không gần với kỳ kinh nguyệt. Đó là bởi vì chụp X-quang tuyến vú liên quan đến việc nén vú của bạn, vì vậy sẽ dễ dàng hơn nếu vú của bạn chưa mềm.
- Hầu hết các trung tâm đều khuyên bạn không nên bôi phấn, chất khử mùi, kem hoặc kem dưỡng da dưới cánh tay vì nó có thể làm cho hình ảnh khó đọc chính xác hơn.
- Nếu bạn đang cho con bú hoặc bạn nghĩ rằng bạn có thể mang thai, hãy nói với kỹ thuật viên của bạn trước khi kiểm tra.
Khi bạn đến trung tâm, có thể bạn sẽ được phát một chiếc áo choàng để mặc ở phía trước. Khi đến giờ làm kiểm tra, kỹ thuật viên sẽ giúp bạn đặt vú vào giữa hai tấm trên máy X-quang.
Ngực của bạn cần phải phẳng nhất có thể để máy có thể chụp ảnh rõ nét. Thông thường, quá trình này có cảm giác căng và không thoải mái, nhưng nếu cảm thấy đau, bạn có thể nói với kỹ thuật viên.
Kỹ thuật viên sẽ chụp từng bên vú một, thường là từ hai góc độ khác nhau. Mỗi hình ảnh chỉ diễn ra trong vài giây, sau đó áp suất được giải phóng. Tùy thuộc vào số lượng hình ảnh cần thiết, toàn bộ quá trình chụp X-quang tuyến vú có thể kết thúc trong khoảng 20 phút.
Sau khi kiểm tra, bác sĩ chụp X-quang sẽ nói chuyện với bác sĩ khám cho bạn về bất kỳ phát hiện nào. Bác sĩ của bạn sẽ nói chuyện với bạn về kết quả, thường là trong vòng vài ngày. Nếu bạn không nhận được phản hồi từ bác sĩ của mình trong vòng một tuần, bạn có quyền gọi điện yêu cầu nói chuyện với bác sĩ và xem xét kết quả.
Điều gì xảy ra nếu kết quả không như mong đợi?
Nếu bác sĩ hoặc bác sĩ chụp X-quang của bạn nhận thấy một khu vực cần quan tâm, bạn có thể cần chụp X-quang tuyến vú thứ hai, được gọi là chụp X-quang chẩn đoán.
Bác sĩ của bạn cũng có thể đề xuất một số xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như siêu âm, quét MRI hoặc sinh thiết. Trong khi làm sinh thiết bác sĩ sẽ lấy một chút mô vú của bạn để có thể phân tích kỹ hơn.
Những xét nghiệm bổ sung này không phải là hiếm và chúng không có nghĩa là bạn bị ung thư vú. Bạn có thể được gọi lại vì:
- Hình ảnh không đủ rõ ràng để nhìn thấy mô vú của bạn.
- Mô vú của bạn dày đặc hơn.
- Bác sĩ muốn xem xét kỹ hơn sự thay đổi trong mô vú của bạn.
- Cần xem xét kỹ hơn một vết vôi hóa, u nang hoặc cột sống.
Phần lớn các cuộc kiểm tra ung thư vú không đồng nghĩa kết quả chẩn đoán ung thư.
Có bất kỳ rủi ro nào liên quan đến việc tầm soát ung thư vú không?
Hầu hết mọi kiểm tra y tế đều có một số rủi ro, bao gồm cả việc kiểm tra ung thư vú. Điều quan trọng là phải xem xét những rủi ro đã biết khi bạn quyết định khi nào bắt đầu khám sàng lọc và tần suất bạn muốn khám.
Nguy cơ ung thư liên quan đến bức xạ
Tiếp xúc với bức xạ có thể gây ra những thay đổi đối với các tế bào của bạn, một số có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Bạn nên biết rằng bức xạ từ chụp X-quang tuyến vú là rất thấp.
Nó thấp hơn so với chụp X-quang ngực thông thường và có thể so sánh được, với lượng bức xạ bạn sẽ tiếp xúc trong môi trường thông thường trong khoảng thời gian khoảng 7 tuần.
Một nghiên cứu năm 2016 đã phân tích tỷ lệ mắc ung thư vú ở 100.000 người trong độ tuổi từ 50 đến 74 cho thấy chụp X-quang tuyến vú có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của ung thư vú trong khoảng từ 0,7% đến 1,6% các trường hợp.
Nếu bạn có nguy cơ cao bị ung thư vú, bạn và bác sĩ của bạn nên nói về việc chụp X-quang tuyến vú thường xuyên có thể ảnh hưởng như thế nào đến rủi ro của bạn.
Các rủi ro khác
Kiểm tra ung thư vú đôi khi có thể dẫn đến:
- Kết quả dương tính giả
- Chẩn đoán quá mức các khối u vú
- Sinh thiết không cần thiết của mô vú
Nhìn chung, các chuyên gia y tế đồng ý rằng lợi ích của việc tầm soát ung thư vú thường xuyên, bao gồm cả việc phát hiện sớm ung thư, vượt xa những rủi ro của việc tự kiểm tra.
Điểm mấu chốt
Tầm soát ung thư vú có thể được sử dụng để giúp bác sĩ của bạn phát hiện ung thư khi ung thư ở giai đoạn sớm nhất. Ung thư giai đoạn đầu thường dễ điều trị hơn so với ung thư được điều trị ở giai đoạn sau.
Cách phổ biến nhất để tầm soát ung thư vú là sử dụng chụp X-quang tuyến vú, nhưng siêu âm và quét MRI cũng có thể là những xét nghiệm hiệu quả.
Nhiều chuyên gia về ung thư khuyên phụ nữ nên bắt đầu chụp X-quang tuyến vú hàng năm ở tuổi 40. Khi đến tuổi 50, bạn có thể chọn chụp X-quang tuyến vú cách năm.
Khi nào bạn quyết định bắt đầu chụp X-quang tuyến vú và khi nào bạn quyết định ngừng chụp X-quang tuyến vú là vấn đề nên nói chuyện với bác sĩ, vì các yếu tố nguy cơ cá nhân khác nhau ở mỗi người.
Có một số rủi ro khi thực hiện tầm soát ung thư vú, nhưng chúng thường được coi là khá nhỏ so với lợi thế của việc có thể phát hiện và điều trị ung thư vú ở giai đoạn sớm nhất.
Nguồn tham khảo:
- American Cancer Society recommendations for the early detection of breast cancer. (2021).
cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/american-cancer-society-recommendations-for-the-early-detection-of-breast-cancer.html - Breast cancer risk assessment and screening in average-risk women. (2017).
acog.org/clinical/clinical-guidance/practice-bulletin/articles/2017/07/breast-cancer-risk-assessment-and-screening-in-average-risk-women - Breast cancer screening. (2016).
uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/recommendation/breast-cancer-screening - Caring for young women who are at high risk for early-onset breast cancer. (n.d.).
cdc.gov/cancer/breast/young_women/bringyourbrave/pdf/screening_ct_guidelinesF.pdf - Mammogram basics. (2020).
cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/mammograms/mammogram-basics.html - Management of women with dense breasts diagnosed by mammography. (2015).
acog.org/clinical/clinical-guidance/committee-opinion/articles/2015/03/management-of-women-with-dense-breasts-diagnosed-by-mammography - Ngan TT, et al. (2020). Effectiveness of clinical breast examination as a ‘stand-alone’ screening modality: An overview of systematic reviews.
bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-020-07521-w - Pauwels EKJ, et al. (2016). Breast cancer induced by X-ray mammography screening? A review based on recent understanding of low-dose radiobiology.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5588356/ - Provencher L, et al. (2016). Is clinical breast examination important for breast cancer detection?
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4974039/ - Schnur JB, et al. (2017). Development of the healthcare triggering questionnaire in adult sexual abuse survivors.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5659978/ - Survival rates for breast cancer. (2021).
cancer.org/cancer/breast-cancer/understanding-a-breast-cancer-diagnosis/breast-cancer-survival-rates.html - What is a mammogram? (2020).
cdc.gov/cancer/breast/basic_info/mammograms.htm - Nguồn: Healthline.com
- Link: https://www.healthline.com/health/breast-cancer/breast-cancer-screening#takeaway
- Bài viết được dịch thuật và biên tập bởi ykhoa.org – vui lòng không reup khi chưa được cho phép.
- Người dịch: BS.Kiều Trinh
