Các bệnh da liễu rất khác nhau về những triệu chứng và mức độ nghiêm trọng. Chúng có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, và có thể không đau hoặc đau. Một số bệnh có nguyên nhân, trong đó có thể kể đến là do di truyền.
Trong khi hầu hết các rối loạn về da là nhẹ, thì rối loạn khác lại có thể chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng hơn. Liên hệ với bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng bản thân có thể mắc một trong những bệnh da liễu phổ biến này.
Hình ảnh các bệnh da liễu
Có nhiều loại bệnh da liễu khác nhau. Ở dưới đây là danh sách 25 loại cùng với hình ảnh.
Chú ý: Hình ảnh được trình bày phía trước
Mụn trứng cá
- Phổ biến ở trên mặt, cổ, vai, ngực, và sau lưng.
- Mụn trên da bao gồm mụn đầu đen, mụn trứng cá, mụn nhọt, hoặc mụn rỗ, mụn nang và mụn sưng đỏ.
- Có thể để lại sẹo và thâm trên da nếu không được điều trị
Vết loét lạnh
- Vết phồng rộp màu đỏ, đau nhiều, chứa đầy chất lỏng xuất hiện gần miệng và môi.
- Khu vực bị ảnh hưởng thường sẽ ngứa và bỏng rát trước vết loét lộ ra.
- Các đợt bùng phát có thể đi kèm với các triệu chứng giống cúm như sốt nhẹ, đau nhức cơ thể, và sưng các hạch bạch huyết.
Mụn rộp
- Đặc trưng bởi vùng da có nước, trong, chứa đầy chất lỏng
- Có thể kích thước nhỏ hơn 1cm (mụn nước) hoặc lớn hơn 1cm (bọng nước) và chúng xảy ra đơn lẻ hoặc thành tập trung thành nhóm.
- Có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể
Nổi mề đay
- Các vết mề đay nổi, ngứa xảy ra sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng
- Màu đỏ, ấm, và hơi đau khi chạm vào
- Có thể nhỏ, hình tròn, và hình chiếc nhẫn hoặc lớn và hình dạng ngẫu nhiên.
Dày sừng ánh sáng
- Thường nhỏ hơn 2cm, hoặc có kích thước bằng cục tẩy bút chì
- Mảng da dày, có vảy, hoặc sần sùi
- Xuất hiện ở trên các bộ phận của cơ thể nhất là những phần tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời (bàn tay, cánh tay, mặt, da đầu và cổ)
- Thường có màu hồng nhưng có thể có màu nâu, mà sạm hoặc xám
Chứng đỏ mặt
- Bệnh về da mạn tính trải qua các chu kỳ mờ dần đi và tái phát
- Tái phát có thể do kích thích bởi thức ăn cay, đồ uống có cồn, ánh nắng mặt trời, căng thẳng, và vi khuẩn ruột như Helicobacter pylori
- Có bốn loại bệnh của Rosacea bao gồm nhiều triệu chứng khác nahu
- Triệu chứng phổ biến nhất bao gồm khuôn mặt đỏ bừng, sưng, mụn đỏ, khô da, da nhạy cảm.
Hậu bối
- Khối u màu đỏ, đau, và khó chịu dưới da
- Có thể kèm theo sốt, đau nhức cơ thể, và mệt mỏi
- Có thể gây ra bệnh da liễu bị dập hoặc chảy nước
Dị ứng latex
Tình trạng này được coi là một cấp cứu y tế. Chăm sóc khẩn cấp là điều cần thiết
- Phát ban có thể xảy ra trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi tiếp xúc với một sản phẩm latex
- Các nốt sẩn đỏ, ngứa, ấm tại chỗ tiếp xúc có biểu hiện khô, bề ngoài đóng vảy sau khi tiếp xúc nhiều lần với latex
- Hạt latex trong không khí có thể gây ho, sổ mũi, hắt xì, và ngứa, chảy nước mắt.
- Một dị ứng mạnh nhất do latex có thể gây phù và khó thở
Bệnh chàm
- Các mảng vảy bong ra có màu vàng hoặc trắng
- Xung quanh có thể bị đỏ, ngứa, bóng , hoặc đổ dầu
- Có thể xảy ra rụng tóc ở vùng bị phát ban
Bệnh vảy nến
- Các mảng da có vảy, màu bạc , rõ nét
- Thường ở trên da đầu, cùi chỏ, đầu gối và lưng dưới
- Có thể ngứa hoặc không có triệu chứng
Viêm mô tế bào
Tình trạng này được coi là một cấp cứu y tế. Chăm sóc khẩn cấp là điều cần thiết
- Lý do bởi vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập qua một vết nứt hoặc vết cắt trong da
- Da đỏ, đau, sưng da với hoặc rỉ ra lây lan rất nhanh
- Khi chạm vào thấy nóng và mềm
- Sốt, ớn lạnh, và vệt đỏ do phát ban có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế.
Bệnh sởi
- Triệu chứng bao gồm sốt, viêm họng, đỏ, chảy nước mắt, mất cảm giác thèm ăn, ho, và sổ mũi
- Nốt ban đỏ lay từ mặt xuống dưới toàn cơ thể từ ba đến năm ngày sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên
- Đốm nhỏ đỏ với trung tâm là xanh-trắng xuất hiện bên trong miệng
Ung thư biểu mô tế bào đáy
- Vùng da nổi lên, chắc, và nhợt nhạt có thể nhìn giống như vết sẹo
- Khu vực nhìn giống như mái vòm, màu hồng hoặc đỏ, sáng bóng và trắng như ngọc trai có thể có một vị trí trung tâm lõm, nhìn giống như miệng núi lửa.
- Có thể nhìn thấy mạch máu tăng sinh
- Dễ chảy máu hoặc rỉ dịch làm vết thương khó lành, hoặc lành rồi và lại xuất hiện trở lại.
Ung thư biểu mô tế bào vảy
- Thường xảy ra trong vùng tiếp xúc với tia UV, giống như mặt, tai, và mu bàn tay
- Các mảng da có vảy, hơi đỏ tiến triển thành vết sưng tấy và tiếp tục tăng sinh
- Tăng trưởng dễ chảy máu và khó lành, hoặc lành rồi tái phát
Ung thư tế bào hắc tố
- Là dạng ung thư da nghiêm trọng nhất, thường xảy ra ở những người da trắng
- Nốt ruồi ở bất kỳ đâu trên cơ thể có các cạnh hình dạng bất thường, hình không đối xứng, và nhiều màu
- Nốt ruồi này có thể thay đổi màu hoặc lớn thêm qua thời gian
- Thường lớn hơn tẩy bút chì
Bệnh Lupus
- Triệu chứng bao gồm một mỏi, đau đầu, sốt, và các khớp sưng hoặc đau
- Phát ban có vảy, hình đĩa không bị ngứa hoặc đau
- Mảng vảy đỏ hoặc hình nhẫn rất phổ biến ở trên vai, cẳng tay, cổ, và thân trên tình trạng nó trở nên xấu đi khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
- Phát ban đỏ, nóng lan rộng trên má và sống mũi như hình cánh bướm và tình trạng xấu đi trong ánh nắng mặt trời
Viêm da tiếp xúc
- Xuất hiện từ vài giờ đến vài ngày sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng
- Phát ban có đường viền rõ ràng và xuất hiện khi da của bạn chạm vào chất gây kích ứng
- Da sẽ bị ngứa, đỏ, có vảy hoặc thô ráp
- Rộp gây chảy nước, rỉ dịch, hoặc trở lên khô cứng
Bệnh bạch biến (bệnh bạch bì)
- Mất đi sắc tố của da do quá trình tự miễn bị phá hủy của tế bào tạo nên màu sắc da
- Tiêu điểm: mất màu sắc da chỉ ở một số vùng nhỏ có thể hợp nhất với nhau
- Mô hình phân đoạn: sự mất sắc tố trên một phần của cơ thể
- Da dầu và / hoặc lông mặt bị xám sớm
Mụn cóc
- Lý do là bởi rất nhiều loại vi rút khác nhau gọi là vi rút u nhú ở người (HPV)
- Có thể tìm thấy trên da và màng nhầy
- Có thể xảy ra đơn lẻ hoặc theo nhóm
- Dễ lây lan và có thể qua những nơi khác
Thủy đậu
- Các đám mụn nước ngứa, đỏ, chứa đầy dịch trong các giai đoạn chữa lành khác nhau trên cơ thể
- Phát ban đi kèm với sốt, nhức mỏi cơ thể, viêm họng, và mất cảm giác thèm ăn.
- Sẽ vẫn dễ lây lan cho đến khi các vết rộp này đóng vảy
Viêm da dầu
- Các mảng vảy bong ra có màu vàng hoặc trắng
- Khu vực xung quanh bị ảnh hưởng có thể có màu đỏ, ngứa, bóng hoặc đổ dầu.
- Rụng tóc có thể xảy ra cùng lúc với phát ban
Dày sừng nang lông
- Bệnh da liễu phổ biến nhất thường nhìn thấy ở trên cánh tay và chân, nhưng cũng có thể xảy ra trên mặt, mông và thân
- Thường tự hết khi 30 tuổi
- Các mảng da sần sùi, hơi đỏ và có cảm giác thô ráp
- Có thể trở nên tệ đi trong thời tiết khô
Hắc lào
- Phát ban có vảy hình tròn với đường viền gồ lên
- Da trong vùng trung tâm của vòng có vẻ rõ và khỏe, và các cạnh của vòng có thể lan ra ngoài
- Gây ngứa
Nám da
- Là bệnh da liễu phổ biến gây ra ác mảng tối màu trên mặt và ít khi ở cổ, ngực hoặc cánh tay
- Phổ biến nhiều ở phụ nữ mang thai (rám má) và những người có màu da sẫm màu hơn và tiếp xúc nhiều với ánh nắng
- Không có triệu chứng nào khác ngoài sự đổi màu da
- Có thể tự biến mất trong vòng một năm hoặc có thể trở thành vĩnh viễn
Bệnh chốc lở
- Thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ em
- Phát ban thường ở tại các vùng xung quang miệng, cằm và mũi
- Phát ban khó chịu và mụn nước chưa đầy chất lỏng, dễ dàng bật ra và tạo thành lớp vỏ màu mật ong
Bệnh da liễu tạm thời
Nhiều bệnh da liễu tạm thời vẫn còn tồn tại, bao gồm viêm da tiếp xúc và dày sừng nang lông
Viêm da do tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc là một trong những bệnh nghề nghiệp thường gặp. Tình trạng này thường là kết quả của việc tiếp xúc với hoá chất hoặc vật liệu gây kích ứng khác. Những chất này có thể kích hoạt phản ứng là lý do gây cho da bị ngứa, đỏ, và bị viêm. Hầu hết các trường hợp viêm da tiếp xúc không nghiêm trọng, nhưng chúng có thể khá ngứa. Kem bôi ngoài da và tránh chất kích ứng là phương pháp điều trị điển hình
Dày sừng nang lông
Dày sừng nang lông là một tình trạng nhỏ gây ra các nốt sần nhỏ, hô ráp trên da. Những nốt thô này thường hình thành trên cánh tay, đùi hoặc má. Chúng thường có màu đỏ hoặc trắng và không gây đau hoặc ngứa. Không cần thiết phải điều trị, nhưng các loại kem bôi có thể cải thiện ngoài da.
Bệnh da liễu vĩnh viễn
Một số tình trạng bệnh da liễu mạn tính có từ khi sinh ra, trong khi số khác lại xuất hiện đột ngột trong cuộc đời.
Nguyên nhân của các rối loạn này không phải lúc nào cũng được biết đến. Nhiều bệnh da liễu vĩnh viễn có phương pháp điều trị hiệu quả giúp thuyên giảm trong thời gian dài. Tuy nhiên, chúng không thể chữa khỏi và triệu chứng có thể xuất hiện lại bất cứ lúc nào. Ví dụ về các bệnh da liễu mạn tính bao gồm:
- Chứng đỏ mặt, với đặc trưng bởi các nốt mụn nhỏ, màu đỏ, chứa đầy mủ trên mặt
- Bệnh vảy nến, là thứ gây ra các mảng vảy, ngứa và khô
- Bạch biến, dẫn đến các mảng da lớn, không đều
Bệnh da liễu ở trẻ em
Bệnh da liễu thường gặp ở trẻ em. Trẻ có thể gặp nhiều bệnh da liễu giống như người lớn. Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi cũng là đối tượng có nguy cơ gặp các vấn đề về da liên quan đến tã lót. Vì trẻ em thường xuyên tiếp xúc nhiều với những đứa trẻ khác và vi trùng, chúng có thể phát triển thành các bệnh da liễu mà hiếm xảy ra ở người lớn. Nhiều vấn đề về da lúc nhỏ sẽ biến mất theo tuổi tác, nhưng trẻ em còn có thể bị di truyền các bệnh da liễu vĩnh viễn. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể điều trị vấn đề về da cho trẻ bằng các loại kem bôi ngoài da, kem dưỡng ẩm hoặc thuốc điều trị cụ thể.
Các bệnh da liễu thường gặp ở trẻ bao gồm:
- Bệnh chàm
- Hăm tã
- Viêm da dầu
- Thuỷ đậu
- Bệnh sởi
- Mụn cóc
- Mụn trứng cá
- Ban đỏ nhiễm khuẩn (bệnh thứ năm)
- Mẩn ngứa
- Hắc lào
- Phát ban do nhiễm vi khuẩn hoặc nấm
- Phát ban do phản ứng dị ứng
Các triệu chứng của bệnh da liễu
Bệnh da liễu có một loạt các triệu chứng. Triệu chứng trên da của bạn xuất hiện do vấn đề thường không phải lúc nào cũng là kết quả của chứng bệnh da liễu. Các triệu chứng như vậy có thể bao gồm phồng rộp từ việc đeo giày hoặc quần bó sát. Tuy nhiên, các vấn đề về da không có nguyên nhân rõ ràng có thể cho thấy bệnh da liễu thực tế cần điều trị.
Các bất thường về da thường là các triệu chứng của bệnh da liễu bao gồm:
- Các nốt ban màu đỏ hoặc trắng
- Phát ban, có thể đau hoặc ngứa
- Đóng vảy hoặc da bị sần
- Bong tróc
- Loét
- Vết thương hở hoặc thương tổn
- Da khô, nứt nẻ
- Các mảng da bị đổi màu
- Mụn thịt, mụn cóc hoặc tăng sản khác của da
- Thay đổi về mà sắc hoặc kích thước của nốt ruồi
- Mất sắc tố da
- Đỏ bừng mặt
Nguyên nhân của bệnh da liễu
Các lý do của bệnh da liễu thường bao gồm:
- Tích tụ vi khuẩn trong lỗ chân lông trên da và nang lông
- Nấm, ký sinh trùng hoặc vi sinh vật sống trong da
- Vi rút
- Suy giảm hệ thống miễn dịch
- Tiếp xúc với dị nguyên, chất kích thích hoặc da bị lây nhiễm từ người khác
- Yếu tố di truyền
- Bệnh do tuyến giáp, hệ thống miễn dịch, thận, và hệ thông skhacs của cơ thể
Nhiều tình trạng sức khoẻ và yếu tố lối sống cũng có thể dẫn đến sự phát triển của một số rối loạn về da. Một số tình trạng của da chưa rõ nguyên nhân.
Bệnh viêm ruột
Bệnh ruột là một thuật ngữ chỉ một nhóm bệnh rối loạn đường ruột gây ra tình trạng viêm nhiễm kéo dài cho đường tiêu hoá. Những rối loạn của bệnh viêm ruột này thường gây ra các vấn đề về da. Các loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh này có thể dẫn đến một số bệnh da liễu nhất định, như:
- U mềm treo
- Nứt hậu môn
- Nhiệt miệng
- Viêm mạch máu
- Bạch biến
- Chàm dị ứng
Bệnh đái tháo đường
Nhiều người mắc bệnh đái tháo đường gặp phải vấn đề về da do tình trạng của họ vào một thời điểm nào đó. Một số bệnh da liễu này chỉ ảnh hưởng đến những người mắc đái tháo đường. Những bệnh khác thường xảy ra thường xuyên hơn ở những người đái tháo đường vì bệnh này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và các vấn đề về lưu thông máu. Các bệnh da liễu liên quan đến bệnh đái tháo đường bao gồm:
- Các chứng nhiễm trùng do vi khuẩn, như mụn nhọt, lẹo và viêm nang lông
- Nhiễm nấm, như bệnh nấm da chân, hắc lào và nhiễm trùng nấm men
- Bệnh gai đen
- Mụn nước do đái tháo đường
- Bệnh teo da do đái tháo đường
- Xơ cứng ngón tay
Mắc bệnh Lupus
Lupus là một bệnh viêm mạn tính có thể gây thương tổn cho da, khớp hoặc các cơ quan bên trong cơ thể. Các vấn đề về da thường gặp do lupus bao gồm:
- Tổn thương quanh mặt và đầu
- Tổn thương dày, màu đỏ, tróc vảy
- Tổn thương màu đỏ, hình nhẫn trên phần cơ thể nơi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
- Vết nổi mẩn trên mặt và cơ thể nhìn giống như cháy nắng
- Màu đỏ, tím, đốm đen trên ngón tay và ngón chân
- Vết loét bên trong miệng và mũi
- Những đốm nhỏ màu đỏ trên chân
Trong thai kỳ
Thai kỳ gây ra những thay đổi đáng kể về mức độ hormone nên có thể dẫn đến các vấn đề về da. Các vấn đề về da sẵn có có thể bị thay đổi hoặc trở nên xấu đi trong khi mang thai. Hầu hết các bệnh lý về da phát sinh trong thời kỳ mang thai sẽ biến mất sau khi em bé được sinh ra.
Các tình trạng về da thường gặp do mang thai bao gồm:
- Vết rạn da
- Nám da
- Bọng nước Pemphigoid
- Các sẩn và mảng mày đay ngứa
- Bệnh chàm
Căng thẳng
Căng thẳng có thể gây mất cân bằng hormone, nó có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh da liễu. Các vấn đề về da gây ra do căng thẳng bao gồm:
- Bệnh chàm
- Bệnh vảy nến
- Mụn trứng cá
- Chứng đỏ mặt
- Bệnh vảy cá
- Bạch biến
- Chứng nổi mề đay
- Viêm da dầu
- Rụng tóc từng mảng
Ánh nắng mặt trời
Ánh nắng mặt trời là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh da liễu khác nhau. Một số là phổ biến và không nghiêm trọng, trong khi một số khác hiếm gặp hoặc nguy hiểm đến tính mạng. Biết được liệu ánh nắng mặt trời có gây ra hoặc làm tình trạng bệnh da liễu của bạn bị trầm trọng hay không là điều rất quan trọng để điều trị đúng cách.
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các tình trạng sau:
- Nốt ruồi
- Nếp nhăn
- Cháy nắng
- Dày sừng ánh sáng
- Ung thư da, bao gồm ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và u thư hắc tố
- Mẫn cảm với ánh sáng
Điều trị bệnh da liễu
Nhiều bệnh da liễu có thể điều trị được. Các phương pháp điều trị phổ biến cho các bệnh da liễu bao gồm:
- Thuốc kháng histamin
- Kem bôi và thuốc mỡ
- Thuốc kháng sinh
- Vitamin hoặc tiêm steroid
- Liệu pháp laser
- Thuốc kê đơn theo chỉ định của bác sĩ
Không phải tất cả các bệnh da liễu đều đáp ứng với điều trị. Một số tình trạng biến mất mà không cần điều trị. Những người có tình trạng bệnh da liễu vĩnh viễn thường trải qua các giai đoạn có các triệu chứng nghiêm trọng. Đôi khi họ có thể buộc những tình trạng không thể chữa khỏi thuyên giảm. Tuy nhiên, hầu hết bệnh da liễu lại xuất hiện trở lại do một số tác nhân gây ra, chẳng hạn như căng thẳng hoặc bệnh tật.
Bạn có thể điều trị các rối loạn về da tạm thời và thẩm mỹ bằng:
- Trang điểm y tế
- Sản phẩm chăm sóc da không kê đơn
- Thực hiện vệ sinh tốt
- Điều chỉnh lối sống, chẳng hạn như thực hiện một số thay đổi trong chế độ ăn uống
Phòng ngừa bệnh da liễu
Một số rối loạn về da không thể phòng ngừa, bao gồm tình trạng di truyền và một số vấn đề về da do các bệnh khác. Tuy nhiên, có thể ngăn ngừa một số rối loạn về da.
Thực hiện theo các mẹo sau để phòng ngừa các bệnh da liễu do nhiễm trùng:
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước ấm
- Tránh dùng chung dụng cụ ăn uốngvà ly uống nước với người khác
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với da của những người bị nhiễm trùng
- Có trách nhiệm vệ sinh nơi công cộng, chẳng hạn như thiết bị tập thể hình, trước khi sử dụng chúng
- Không dùng chung vật dụng cá nhân, chẳng hạn như chăn, lược hoặc đồ bơi
- Ngủ ít nhất bảy giờ mỗi đêm
- Uống nhiều nước
- Tránh căng thẳng quá mức về thể chất và tinh thần
- Ăn một chế độ dinh dưỡng
- Tiêm vắc xin cho các bệnh da nhiễm trùng, như thuỷ đậu
Bệnh da liễu không do nhiễm trùng, chẳng hạn như mụn trứng cá và viêm da dị ứng, đôi khi có thể phòng ngừa được. Các kỹ thuật phòng ngừa khác nhau tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh. Dưới đây là một số cách phòng ngừa các bệnh da liễu không do nhiễm trùng:
- Rửa mặt bằng sữa rửa mặt và nước mỗi ngày
- Sử dụng kem dưỡng ẩm
- Tránh các chất gây dị ứng từ môi trường và chế độ ăn
- Tránh tiếp xúc với chất hoá học mạnh và các chất kích thích khác
- Ngủ ít nhât bảy giờ mỗi đêm
- Uống nhiều nước
- Ăn uống lành mạnh
- Bảo vệ da khỏi tác động của lạnh, nóng và gió
Tìm hiểu về cách chăm sóc da thích hợp và điều trị cho các bệnh da liễu có thể rất quan trọng cho sức khoẻ của làn da. Một số tình trạng yêu cầu cần tới bác sĩ, trong khi bạn có thể giải quyết những bệnh khác một các an toàn tại nhà. Bạn nên tìm hiểu về các triệu chứng hoặc tình trạng của mình và trao đổi với bác sĩ để xác định các phương pháp điều trị tốt nhất.
Tài liệu tham khảo:
- Acne. (n.d.).
aad.org/public/diseases/acne-and-rosacea/acne - Skin complications. (2014).
diabetes.org/living-with-diabetes/complications/skin-complications.html - Skin complications of IBD. (2012).
crohnscolitisfoundation.org/resources/skin-complications-of-ibd.html - Skin exposures and effects. (2013).
cdc.gov/niosh/topics/skin/ - Skin problems in children. (2013).
my.clevelandclinic.org/health/articles/6951-skin-problems-in-children
Nguồn: https://www.healthline.com/health/skin-disorders#temporary-disorders
Bài viết được dịch thuật và biên tập bởi ykhoa.org – vui lòng không reup khi chưa được cho phép !
Người dịch: Thuỳ Linh