Y khoa Diễn đàn Y khoa, y tế sức khoẻ, kiến thức lâm sàng, chẩn đoán và điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
I. Đại cương:
– Ngạt là tình trạng trẻ đẻ ra không thở, không khóc làm cho trẻ bị thiếu oxy, thừa CO2. Để đánh giá mức độ ngạt, người ta dựa vào 2 chỉ số APGAR và SIGTUNA ở phút thứ 1, 5 và 10 sau sinh. Trẻ bị ngạt khi có điểm APGAR < 8 và SIGTUNA < 4.
– Hồi sức sơ sinh bị ngạt đòi hỏi sự khẩn trương, đúng kỹ thuật để giảm tử vong và di chứng cho trẻ.
II. Chỉ định:
– Trước tất cả các cuộc đẻ đều phải sẵn sàng cho việc hồi sức sơ sinh.
– Sơ sinh có điểm APGAR < 8 và SIGTUNA < 4.
– Sơ sinh có khả năng sống cao (có tuổi thai > 25 tuần).
III. Chống chỉ định:
– Không hồi sức hoặc ngừng hồi sức với thai < 23 tuần hoặc < 400gr.
– Trẻ sinh ra không có nhịp tim, sau hồi sức 10 phút vẫn không có nhịp tim, nên cân nhắc ngừng hồi sức.
IV. Chuẩn bị:
1. Người thực hiện:
Bác sĩ, nữ hộ sinh
2. Phương tiện:
– Trang bị hút: máy hút, ống hút số 6, 8, 10.
– Trang bị bóng và mặt nạ: bóng hồi sức dùng cho sơ sinh, mặt nạ nhiều cỡ, airway qua miệng nhiều cỡ, nguồn oxy và ống dẫn.
– Trang bị đặt nội khí quản: đèn soi thanh quản với lưỡi thẳng số 0 (non tháng), số 1 (đủ tháng), ống nội khí quản các cỡ 2,5- 3,0- 3,5- 4,0.
– Thuốc: Epinephrine 1:10.000, dung dịch làm tăng thể tích tuần hoàn: NaCl 0,9%, Lactate Ringer, nước cất.
– Dụng cụ khác: bàn sưởi ấm, ống nghe, ống chích 1, 3, 5, 10, 20, 50ml, kim 25, 21, 18, ống chia 3.
V. Đánh giá trẻ ngạt:
– Bảng điểm Apgar đánh giá trẻ sơ sinh trong phút đầu:
– Đánh giá trẻ cần hồi sức hay không:
• Apgar 8 – 10: bình thường, không cần hồi sức, chỉ cần làm thông đường thở, kích thích qua xúc giác, giữ ấm và quan sát giai đoạn chuyển tiếp sát sao.
• Apgar 4 – 7: ngạt nhẹ: cần hồi sức thở.
• Apgar 0 – 3: ngạt nặng: cần hồi sức thở và hồi sức tim.
• Apgar sau 1 phút cho biết có cần hồi sức sơ sinh không.
• Apgar sau 5 phút cho biết tiên lượng về sơ sinh, là cơ sở để gửi về phòng dưỡng nhi hoặc cho về với mẹ. Nếu sau 5 phút hồi sức Apgar trở lại bình thường, tiên lượng tốt. Nếu sau 5 phút hồi sức tích cực Apgar không trở lại bình thường là tiên lượng xấu, nếu sống sót dễ để lại di chứng.
– Chỉ số Sigtuna:
• Nếu chỉ số Sigtuna đạt 4 điểm là bình thường.
• Nếu chỉ số Sigtuna đạt 3 điểm là ngạt nhẹ.
• Nếu chỉ số Sigtuna đạt 2 điểm là ngạt vừa.
• Nếu chỉ số Sigtuna đạt 1 điểm là ngạt nặng.
• Nếu chỉ số Sigtuna đạt 0 điểm là chết lâm sàng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Bộ Y Tế. Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám chữa bệnh sản phụ khoa, trang 203-206.
2. Bệnh viện Hùng Vương, Hướng dẫn điều trị sản phụ khoa (2020) tập 1, trang 433- 437.
3. BV Đại học y Dược TP Hồ Chí Minh, Phác đồ điều trị sản phụ khoa, trang 71.
