Tổng quan
Đái tháo đường típ 1 ở trẻ em là tình trạng cơ thể của trẻ không còn khả năng sản xuất một loại hormone quan trọng (insulin). Trẻ cần có insulin để tồn tại, vì vậy lượng insulin bị thiếu cần được thay thế bằng cách tiêm hoặc bơm insulin. Đái tháo đường típ 1 ở trẻ em còn được gọi là bệnh đái tháo đường vị thành niên hoặc bệnh đái tháo đường phụ thuộc insulin.
Để chẩn đoán bệnh đái tháo đường típ 1 ở trẻ em có thể rất khó khăn, đặc biệt là trong thời gian đầu. Bởi vì đột nhiên bạn và con của bạn – tuỳ thuộc vào tuổi của trẻ – phải học cách tiêm thuốc, đo nồng độ carbonhydrate và theo dõi glucose máu.
Vẫn chưa có cách điều trị bệnh đái tháo đường típ 1 ở trẻ em, nhưng bệnh này có thể kiểm soát được. Những tiến bộ trong việc theo dõi nồng độ glucose máu và cung cấp insulin giúp cải thiện việc quản lý nồng độ glucose máu và chất lượng cho trẻ em mắc đái tháo đường típ 1.
Các triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh đái tháo đường típ 1 ở trẻ em thường tiến triển rất nhanh, và có thể bao gồm:
- Khát nước nhiều
- Thường xuyên tiểu nhiều, có thể tè dầm ở trẻ đang tập đi vệ sinh
- Thường xuyên cảm thấy đói
- Giảm cân không có chủ đích
- Mệt mỏi
- Khó chịu hoặc thay đổi hành vi
- Hơi thở có mùi trái cây
Khi nào cần gặp bác sĩ
Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh đái tháo đường típ 1 trên bạn nên đưa con của mình nên đến gặp bác sĩ.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính xác của bệnh đái tháo đường típ 1 vẫn chưa được biết đến. Nhưng ở hầu hết những người mắc bệnh đái tháo đường típ 1, hệ thống miễn dịch của cơ thể – vốn có nhiệm vụ chống lại vi khuẩn và vi rút có hại – đã phá huỷ nhầm các tế bào (đảo tuỵ) sản xuất insulin trong tuỵ. Các yếu tố di truyền và môi trường dường như đóng vai trò thúc đẩy quá trình này.
Một khi các tế bào đảo của tuyến tuỵ bị phá huỷ, con bạn sẽ sản xuất ra ít hoặc không sản xuất insulin. Trong khi đó insulin có vai trò thực hiện công việc quan trọng là đưa Glucose từ dòng máu tới các tế bào của cơ thể để lấy năng lượng.
Glucose đi vào dòng máu khi thức ăn được tiêu hoá. Nếu không có đủ insulin, Glucose sẽ được tích luỹ trong máu của con bạn. Đó có thể là nguyên nhân gây ra các biến chứng đe doạ tính mạng nếu không được điều trị.
Các yếu tố nguy cơ
Đái tháo đường típ 1 thường xảy ra ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Các yếu tố nguy cơ của bệnh đái tháo đường típ 1 ở trẻ em bao gồm:
- Tiền sử gia đình. Bất cứ ai có cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh đái tháo đường típ 1 đều có yếu tố nguy cơ mắc bệnh cao hơn một chút.
- Di truyền. Sự hiện diện của một số gen cũng là yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường típ 1.
- Chủng tộc. Ở Hoa Kì, đái tháo đường típ 1 phổ biến hơn ở trẻ da trắng – không có nguồn gốc Tây Ban Nha so với các trẻ ở chủng khác.
- Nhiễm vi rút. Tiếp xúc với các loại vi rút có thể kích hoạt hệ thống tự miễn phá huỷ các tế bào đảo tuỵ.
Biến chứng
Đái tháo đường típ 1 có thể ảnh hưởng lên các cơ quan chính trong cơ thể. Giữ cho nồng độ glucose máu gần với mức bình thường trong hầu hết thời gian có thể làm giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng.
Các biến chứng có thể bao gồm:
- Bệnh tim mạch và bệnh mạch máu. Đái tháo đường làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh như hẹp động mạch, tăng huyết áp, bệnh tim mạch và đột quỵ sau này của con bạn.
Tổn thương thần kinh. Nồng độ glucose dư thừa có thể làm tổn thương thành của các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng các thần kinh của con bạn. Điều này có thể là nguyên nhân gây ngứa, tê rần, rát hoặc đau. Tổn thương thần kinh thường xảy ra dần dần trong một thời gian dài.
- Tổn thương thận. Đái tháo đường có thể gây tổn thương một số mạch máu nhỏ trong thận nơi lọc chất thải ra khỏi máu của con bạn.
- Tổn thương mắt. Đái tháo đường có thể gây tổn thương mạch máu của võng mạc mắt, dẫn đến những vấn đề về thị lực.
- Loãng xương. Đái tháo đường có thể làm giảm mật độ khoáng của xương, làm tăng nguy cơ loãng xương của con bạn khi trưởng thành.
Bạn có thể giúp con của mình phòng ngừa các biến chứng của bệnh đái tháo đường bằng cách:
- Cùng con bạn duy trì kiểm soát tốt nồng độ glucose máu.
- Dạy cho trẻ về tầm quan trọng của việc ăn uống lành mạnh và luyện tập hoạt động thể chất thường xuyên
- Lên lịch thăm khám thường xuyên cho trẻ mắc bệnh đái tháo đường với bác sĩ
Trẻ mắc bệnh đái tháo đường típ 1 có nguy cơ mắc các rối loạn tự miễn khác, chẳng hạn như bệnh tuyến giáp và bệnh đường ruột không dung nạp gluten. Nhà cung cấp dịch vụ sức khoẻ của con bạn có thể đề nghị làm các xét nghiệm cho tình trạng này.
Phòng ngừa
Hiện tại không có cách nào chắc chắn để phòng ngừa bệnh đái tháo đường típ 1, nhưng đây là một lĩnh vực được nghiên cứu rất tích cực.
Các kháng thể liên quan đến bệnh đái tháo đường típ 1 ở trẻ em có nguy cơ mắc bệnh cao bị rối loạn có thể được phát hiện trong vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm trước khi triệu chứng đầu tiên của bệnh đái tháo đường típ 1 xuất hiện.
Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục:
- Nghiên cứu hoặc trì hoãn sự khởi phát bệnh đái tháo đường típ 1 ở những người có nguy cơ mắc bệnh cao.
- Nghiên cứu sự phá huỷ thêm các tế bào đảo tuỵ ở những người mới được chẩn đoán.
Nguồn: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/type-1-diabetes-in-children/symptoms-causes/syc-20355306
Người dịch: Nguyễn Thị Thuỳ Linh, Võ Thị Thảo Ngân
Người hiệu đính: BS Huỳnh Lê Thái Bão
Bài viết được biên tập và dịch thuật bởi ykhoa.org – vui lòng không reup khi chưa được sự cho phép !