Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Giữ cho tinh thần tốt là điều cần thiết đối với mọi người, và nó đặc biệt quan trọng đối với các bác sĩ. Trên cương vị là các chuyên gia y tế, họ thường xuyên bị quá tải, kiệt sức, phải đương đầu với các tình huống căng thẳng và các quyết định đầy thách thức. Mặc dù vậy, việc tìm kiếm sự trợ giúp về chăm sóc sức khỏe tâm thần lại là ưu tiên sau cùng – hoặc hoàn toàn không được nghĩ tới.
Điều đó thật đáng buồn và nguy hiểm, vì tổ chức The American Colledge of Emergency Physicians cho biết hằng năm có 300-400 bác sĩ chết do tự sát và theo một nghiên cứu trước đại dịch, sự kỳ thị khiến 69% bác sĩ nữ không tìm đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần.
Trong báo cáo Một bi kịch nghề nghiệp: Báo cáo về sự tự sát của bác sĩ Medscape năm 2022, 11% bác sĩ nữ và 9% bác sĩ nam cho biết họ từng có ý định tự tử và 64% mắc chứng trầm cảm (cảm thấy chán nản, buồn bã hay u sầu).
Hơn nữa, các bác sĩ thường được nhìn nhận là người mạnh mẽ, có năng lực, và được những người thân, bệnh nhân cũng như công chúng tôn vinh như siêu nhân. Vì thế thật khó khăn đối với họ khi cần dành thời gian để giải tỏa áp lực và điều trị sức khỏe tâm thần.
Emil Tsai, MD, Ph.D., MAS, giáo sư tại Khoa Tâm thần học và Khoa học Hành vi tại Đại học California, Los Angeles (UCLA), một nhà khoa học có uy tín quốc tế về thần kinh học và các rối loạn thần kinh cho biết: “Các bác sĩ thực sự lo ngại khi nhắc đến việc chăm sóc sức khỏe tâm thần.”
Tsai cho biết, sự lo ngại này xuất phát từ sự kỳ thị đối với các vấn đề sức khỏe tâm thần, những hệ quả tiềm tàng đối với việc làm và khả năng bị đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép hành nghề.
Tsai chia sẻ với Medscape rằng để giải quyết sự lo lắng về “hình phạt” mà nhiều bác sĩ lo sợ khi tìm đến sự chăm sóc sức khỏe tâm thần, chúng ta phải cho phép các bác sĩ tạm gác công việc chăm sóc bệnh nhân hàng ngày để dành thời gian nghỉ ngơi và điều trị mà không bị khiển trách.
Vì nghề y rất áp lực và có tỷ lệ trầm cảm và tự tử cao, nên việc tìm ra giải pháp là cấp thiết. Và phải tạo mọi điều kiện khiến các bác sĩ cảm thấy được hỗ trợ đầy đủ để tìm đến điều trị khi cần. Vậy làm thế nào chúng ta có thể bình thường hóa việc các bác sĩ tìm đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần?
Thẳng thắn bàn về tình trạng căng thẳng và kiệt sức
Tsai chia sẻ với Medscape , cách duy nhất để bình thường hóa bất kỳ hành vi nào là cởi mở và thẳng thắn. Những trao đổi về sức khỏe tâm thần phải diễn ra trên diện rộng, không chỉ trong ngành y.
Tsai chia sẻ: “Điều tuyệt vời nhất chúng ta có thể làm để cố gắng trút bỏ gánh nặng đặt trên vai các bác sĩ là sẵn lòng trò chuyện và thành thực về những căng thẳng mà các bác sĩ phải đối mặt, cùng với tầm quan trọng của việc mọi người cảm thấy thoải mái khi điều trị và nghỉ ngơi nhằm củng cố sức khỏe tâm thần.”.
Tsai cho rằng càng trao đổi nhiều về sức khỏe tâm thần và cách điều trị, càng giúp ta giảm bớt sự kỳ thị. Đó có thể là nhiều hơn những cuộc đánh giá trao đổi giữa người tuyển dụng và nhân viên, sự tư vấn như một phần của quá trình chăm sóc sức khỏe cho các bác sĩ và chương trình được xây dựng không như một hệ thống hình sự. Tsai đặt vấn đề rằng: “Sức khỏe tâm thần trong ngành y là một vấn đề lớn, phải được đón nhận với tình thương và sự quan tâm như khi đối xử với bất kỳ bệnh nhân nào. Chúng ta có kiểm tra sức khỏe thể chất định kỳ hàng năm. Vậy tại sao chúng ta không cung cấp dịch vụ khám sức khỏe tâm thần định kì hàng năm cho tất cả mọi người, bao gồm cả các bác sĩ?”.
Đánh giá khối lượng công việc
Elizabeth Lombardo, Ph.D., nhà tâm lý học, huấn luyện viên và diễn giả toàn cầu, cho rằng các nhà tuyển dụng trong ngành chăm sóc sức khỏe nên lượng giá lại khối lượng công việc của bác sĩ để đánh giá liệu chúng có đang góp phần gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần cho các bác sĩ hay không.
Elizabeth Lombardo cho hay: Những trao đổi về sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc không nên xoay quanh việc liệu một người nào đó có thể trung hòa các tác nhân gây căng thẳng “bình thường” tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe hay không. Thay vào đó, các nhà quản lý tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe nên định lượng lại khối lượng công việc để đảm bảo rằng các bác sĩ không phải gánh quá nhiều trách nhiệm mà vì thế có thể dẫn đến tình trạng quá tải, kiệt sức và các vấn đề về sức khỏe tâm thần.”
Giảm bớt sự kỳ thị
Ngay cả khi các bác sĩ muốn tìm kiếm sự giúp đỡ cho những vấn đề tâm lý của mình thì họ vẫn có thể cảm thấy mệt mỏi với cách đồng nghiệp sẽ phản ứng nếu biết về điều đó. Raffaello Antonino , MD, giám đốc tại Trung tâm trị liệu ở London, Vương quốc Anh, cho biết một số lo ngại cốt lõi tiềm ẩn có thể cản trở bác sĩ tìm đến sự chăm sóc, ví dụ như bị coi là yếu đuối, bị đánh giá là không phù hợp để hành nghề y và quan niệm rằng “chắc chắn họ có điều không ổn.”
Antonino chia sẻ chúng ta cần hiểu rằng các bác sĩ phải đối mặt với sự buồn bã và sang chấn tới từ việc không thể cứu được bệnh nhân. “Những vấn đề này có thể dễ dàng tích tụ ngày một nhiều thành những cảm xúc khó xử, không được giải quyết, sau đó phát sinh thành các triệu chứng và dấu hiệu của rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), lo âu và trầm cảm.
Giống như bất kỳ hình thức định kiến và khuôn mẫu nào, giáo dục là cách tốt nhất để chấm dứt sự kỳ thị này. Chẳng hạn như chúng ta hiểu rằng các chuyên gia chăm sóc sức khỏe luôn có nguy cơ bị kiệt sức. Vì vậy, giáo dục các bác sĩ về các triệu chứng và cách kiểm soát tình trạng kiệt sức cũng như hậu quả của nó cùng với các chiến lược phòng ngừa là điều bắt buộc.
Lori McIsaac Bewsher, MSW, RSW, một nhà trị liệu sang chấn và chủ một phòng khám sức khỏe tâm thần chuyên về sang chấn ở New Brunswick, Canada cho hay: “Hãy tưởng tượng điều gì có thể được đem lại nếu có nhiều cơ hội thường xuyên để giải quyết các biến cố trong ngày trước khi tan ca. Nhân hàng tuần là cách duy nhất để giảm bớt căng thẳng tinh thần là một sai lầm.”
Bà cũng chia sẻ thêm: “Có nhiều cách tích hợp chăm sóc sức khỏe tâm thần cá nhân tại nơi làm việc của các bác sĩ và bệnh viện một cách đơn giản, hiệu quả và bảo mật. Cách tốt nhất để thực hiện những can thiệp đó là áp dụng sớm và mang tính tập thể; bởi không ai miễn nhiễm với tác động tiềm ẩn của việc tiếp xúc với sang chấn. Những can thiệp này có thể được tiếp cận càng sớm thì kết quả thu được càng tốt.”
Antonino gợi ý, có lẽ trong tương lai, các tổ chức có thể tiến hành “kiểm tra tình trạng kiệt sức” hoặc kiểm tra sức khỏe tâm thần cho các bác sĩ giống như cách chúng ta kiểm tra nhanh nhiều bệnh lý thực thể. Điều gì sẽ xảy ra nếu các bác sĩ thường xuyên trả lời một khảo sát gồm 10 câu hỏi về sức khỏe tâm thần như một phần của chiến lược phòng ngừa kiệt sức hoặc sang chấn?
Antonino cho hay: “Nghề y là một nghề chuyên nghiệp và đặc thù thường gắn liền với cảm giác về sức mạnh, khả năng lãnh đạo và quyền lực (nhân từ): những tính từ này, nếu chỉ nhìn vào bề nổi sẽ không ai nghĩ rằng, thật không may và cũng thật sai trái, chúng có thể liên quan tới các vấn đề về sức khỏe tâm thần.”
Giữ sự riêng tư
Khi nhắc đến việc loại bỏ kỳ thị đối với việc chăm sóc sức khỏe tâm thần và điều trị cho các bác sĩ, quyền riêng tư được đặt lên hàng đầu. Cần phải có một số hình thức bảo vệ quyền riêng tư cho các bác sĩ tìm đến sự trợ giúp từ chuyên gia vì các vấn đề sức khỏe tâm thần. Lombardo cho rằng các bác sĩ cần có quyền chọn lựa giữ kín quá trình chăm sóc sức khỏe tâm thần của mình. Bà nhấn mạnh: “Bình thường hóa đúng nghĩa tức là trò chuyện cởi mở về sức khỏe tâm thần, nhưng đối với các bác sĩ, đó có thể là vấn đề sống còn đối với sự nghiệp của họ, vì vậy việc lựa chọn giữ bí mật hay không nên dựa trên quyết định của họ.”
Cùng với đó, Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ đang thúc đẩy những thay đổi hệ thống trong các lĩnh vực lập pháp và điều hành để hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho các bác sĩ đang hành nghề, bác sĩ nội trú và sinh viên y khoa. Tổ chức này cũng đang kêu gọi các hệ thống y tế và các cơ quan cấp phép y tế của tiểu bang loại bỏ các câu hỏi về tiền sử điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần trên hồ sơ đăng ký.
Trong số nhiều chương trình trên phạm vi toàn quốc, Tổ chức Hiệp hội Y khoa Pennsylvania cũng đã tạo ra Chương trình Sức khỏe Bác sĩ, cung cấp các dịch vụ bảo mật về đánh giá, tư vấn và giới thiệu cho các bác sĩ có các quan ngại về sức khỏe tâm thần.
Harold Hong, MD, một bác sĩ tâm thần đã có chứng chỉ hành nghề tại Raleigh, North Carolina, cho biết: “Tất cả những giải pháp này đều rất quan trọng trong việc loại bỏ sự kỳ thị về các vấn đề sức khỏe tâm thần cho các bác sĩ.”
Tán dương lợi ích của việc điều trị
Hong cho rằng để tiếp tục giảm bớt sự kỳ thị đối về vấn đề sức khỏe tâm thần của các bác sĩ và bình thường hóa việc điều trị, chúng ta không chỉ phải nhấn mạnh việc chăm sóc sức khỏe tâm thần mang lại lợi ích cho từng cá nhân bác sĩ như thế nào mà còn nhấn mạnh lợi ích của nó đem lại đối với bệnh nhân của họ.
Hong chia sẻ cùng Medscape: “Một khía cạnh quan trọng có thể làm cơ sở cho vấn đề này là việc vẫn còn tồn tại sự tách biệt giữa sức khỏe tâm thần và sức khỏe thể chất. “Cảm thấy buồn, tức giận hay lo lắng nên trở thành một phần của cuộc sống, một đặc điểm của con người, giống như việc bị cảm lạnh hay gãy chân.” Đó là một sự bình thường hóa, có lẽ hơn bất cứ điều gì khác, có thể dẫn đường cho việc cải thiện sức khỏe tâm thần cho các bác sĩ và đồng thời cho toàn xã hội. Cuối cùng, khi xã hội có thể nhìn nhận sức khỏe và hạnh phúc của một người nào đó về cả trạng thái tâm lý và thể chất, thì lúc đó một phần của sự kỳ thị sẽ tiêu tan và có thể cứu được sinh mệnh của nhiều bác sĩ hơn.
NGUỒN
The Danger When Doctors Don’t Get Mental Health Help – Medscape – Nov 07, 2022.
Người dịch: Đỗ Thị Khánh Hồng – Dương Minh Minh
Hiệu đính: BS. Đỗ Trung Kiên
Bài viết được biên tập và dịch thuật bởi ykhoa.org – vui lòng không reup khi chưa được sự cho phép!
