[Medscape] Sức khoẻ đường ruột “cực kì quan trọng” đối với sức khoẻ tinh thần

Nghiên cứu mới cho thấy, các rối loạn trong hệ vi sinh vật đường ruột có liên quan đến sự suy giảm vi khuẩn kháng viêm và sự gia tăng của vi khuẩn tiền viêm, một mô hình gắn liền với một số rối loạn tâm thần chính bao gồm trầm cảm, rối loạn lưỡng cực (BD), tâm thần phân liệt và lo âu.

Một phân tích tổng hợp của 59 nghiên cứu, bao gồm khoảng 2600 bệnh nhân mắc các tình trạng tâm thần, cho thấy sự giảm độ phong phú của vi sinh vật ở những bệnh nhân có tình trạng tâm thần so với nhóm chứng.

Ngoài ra, những người mắc bệnh trầm cảm, lo âu, BD và tâm thần có một loạt các bất thường tương tự trong hệ vi sinh vật, đặc biệt là mức độ thấp hơn của Faecalibacterium và Coprococcus – hai loại vi khuẩn này có tác dụng kháng viêm trong đường ruột – và mức độ Eggerthella cao hơn, một vi khuẩn với tác dụng gia tăng vi khuẩn tiền viêm.

Tác giả chính Viktoriya Nikolova, MRes, Trung tâm Rối loạn Cảm xúc, King’s College London, London, Vương quốc Anh, nói với Medscape Medical News rằng “Sự phong phú của bằng chứng mà chúng tôi đã tổng kết được chứng minh rõ ràng rằng hệ vi sinh vật đường ruột là cực kỳ quan trọng đối với sức khoẻ tinh thần của mỗi cá nhân”

“Mặc dù vẫn còn quá sớm để đề xuất các biện pháp can thiệp cụ thể, rõ ràng là các bác sĩ lâm sàng cần nâng cao nhận thức về sức khoẻ đường ruột khi xem xét điều trị một số rối loạn tâm thần”.

Nghiên cứu được công bố trực tuyến ngày 15 tháng 9 trong JAMA Psychiatry.

Bio-marker đáng tin cậy

Các tác giả viết “Bằng chứng của sự xáo trộn hệ vi sinh vật đường ruột đã tích luỹ cho nhiều rối loạn tâm thần, với các dấu hiệu của hệ vi sinh vật được đề xuất như là các bio-marker tiềm năng”.

Tuy nhiên, Nikolova nói “Trong khi có vô số bằng chứng cho thấy những bất thường ở trong các thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột có liên quan đến một số rối loạn tâm thần, vẫn chưa có bất kỳ nỗ lực nào để đánh giá về tính cụ thể của bằng chứng này – nghĩa là, nếu những thay đổi là duy nhất đối với những rối loạn cụ thể hoặc được chia sẻ với nhiều người”

Các tác giả lưu ý, các nghiên cứu trước đây về rối loạn cá nhân đã xác định “ các mẫu có thể là bio-marker đích đầy hứa hẹn”, với tiềm năng “cải thiện sự chính xác trong chẩn đoán, hướng dẫn điều trị, và hỗ trợ theo dõi đáp ứng điều trị”

Nikilova cho biết “Chúng tôi muốn xem liệu chúng tôi có thể thiết lập các bio-marker một cách đáng tin cậy cho các tình trạng bệnh nhân nhằm nỗ lực để nâng cao hiểu biết của chúng tôi về mối quan hệ giữa bệnh tâm thần và hệ sinh vật đường ruột”

Các nhà nghiên cứu muốn “Đánh giá độ đặc hiệu và khả năng tái tạo của những thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột và xác định những thay đổi có tiềm năng trở thành bio-marker”

Họ đã xác định có 59 nghiên cứu (64 so sánh bệnh chứng; n=2643 bệnh nhân, 2336 đối chứng). Phần lớn (54.25) được tiến hành ở Đông Á, theo đó là các nhóm dân số Tây hoá (40.7%) và Châu Phi (1.7%).

Những nghiên cứu này đã đánh giá sự đa dạng hay phong phú của các vi khuẩn đường ruột ở những người trưởng thành bao gồm một loạt các rối loạn tâm thần: rối loạn trầm cảm ưu thế (MDD), BD, rối loạn tâm thần và tâm thần phân liệt, rối loạn ăn uống (biếng ăn tâm thần và chứng cuồng ăn), lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).

Mặc dù các nghiên cứu tương tự nhau về tiêu chí loại trừ, một số ít cố gắng giảm thiểu thay đổi chế độ ăn kiêng hoặc kiểm soát khẩu phần ăn. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc điều trị tâm thần cũng “thay đổi đáng kể”

Các nghiên cứu đã tiến hành một số phân tích, với kết quả ban đầu bao gồm “các phép đo cấp cộng đồng về thành phần hệ vi sinh vật đường ruột (đa dạng anpha và beta) cũng như các phát hiện phân loại học ở cấp độ loài, họ và chi (mức độ phong phú tương đối).

Tính đa dạng alpha cung cấp “bản tóm tắt về cộng đồng vi sinh vật trong các mẫu riêng lẻ”, có thể được so sánh giữa các nhóm để đánh giá vai trò của một yếu tố cụ thể (trong trường hợp này là chẩn đoán tâm thần) đối với sự phong phú (số lượng loài) và độ đồng đều (mức độ mỗi loài được đại diện) trong mẫu”.

Mặt khác, đa dạng beta “đo lường sự đa dạng giữa các cá nhân (giữa các mẫu) để đánh giá mức độ tương đồng của các cộng đồng so với các mẫu khác được phân tích.”

Mẫu đối chứng bao gồm những người tham gia mà không có điều kiện liện quan.

Chồng chéo sinh học?

Phân tích tổng hợp đa dạng alpha bao gồm 34 nghiên cứu (n= 1519 bệnh nhân, 1429 đối chứng). Các nhà nghiên cứu nhận thấy mức độ phong phú vi sinh vật ở bệnh nhân giảm đáng kể so với đối chứng (sự khác biệt trung bình được chuẩn hoá theo loài quan sát được (SMD) = -0.26; 95% CI,-0.47 đến -0.06; Chao1 SMD= -0.5%; 95% CI, -0.79 đến -0.21). Mặt khác, khi họ kiểm tra từng chẩn đoán riêng biệt, họ nhận thấy mức độ giảm nhất quán chỉ ở rối loạn lưỡng cực. Có một sự sụt giảm không hề nhỏ, không đáng kể về đa dạng phát sinh loài giữa các nhóm.

MDD, rối loạn tâm thần và tâm thần phân liệt là những tình trạng duy nhất mà sự khác biệt về dạng beta được quan sát thấy một cách nhất quán.

Các tác giả viết “Những phát hiện này cho thấy có bằng chứng đáng tin cậy về sự khác biệt trong cấu trúc phát sinh loài được chia sẻ trong MĐ và rối loạn tâm thần và tâm thần phân liệt so với nhóm chứng,”

Tuy nhiên, “phương pháp đo lường và phương pháp phân loại bệnh nhân (dựa trên triệu chứng so với chẩn đoán) có thể ảnh hưởng đến kết quả,” họ nói thêm.

Khi họ tập trung vào sự phong phú tương đối, họ đã tìm thấy “ít bằng chứng” về tính đặc hiệu của rối loạn, mà đúng hơn là “mô hình chẩn đoán biến đổi của các dấu hiệu vi sinh vật,”

Đặc biệt, mức độ cạn kiệt của Faecalibacterium và Coprococcus và mức độ phong phú của Eggerthella được “chia sẻ một cách nhất quán” giữa MDD, BD, rối loạn tâm thần và tâm thần phân liệt, và lo âu, “cho thấy những rối loạn này được đặc trưng bởi sự giảm vi khuẩn sản xuất butyrate kháng viêm, trong khi các chi tiền viêm được làm phong phú.”

Nikilova nói “Phát hiện sự xáo trộn dường như không có rối loạn cụ thể cho thấy rằng hệ vi sinh vật bị ảnh hưởng một cách tương tự bởi các điều kiện giống như trầm cảm, lo âu, rối loạn lượng cực, và tâm thần,”

“Chúng tôi đã thấy kết quả tương tự từ các phân tích tổng hợp trước đây về nghiên cứu dấu hiệu viêm và nghiên cứu di truyền, ví dụ, cho thấy rằng có một sự chồng chéo sinh học giữa các tình trạng này, mà chúng tôi cũng đã thấy nó trong hệ vi sinh vật.”

Các tác giả đã nêu bật các yếu tố gây nhiễu tiềm ẩn, bao gồm khu vực nghiên cứu và việc sử dụng thuốc.

Các tình trạng như MDD, rối loạn tâm thần và tâm thần phân liệt “phần lớn được điều tra ở phương Đông”, trong khi chứng biếng ăn tâm thần và OCD chủ yếu được điều tra ở phương Tây.

Advertisement

Hơn nữa, so sánh kết quả từ các nghiên cứu không dùng thuốc với 80% bệnh nhân trở lên đang dùng thuốc điều trị tâm thần cho thấy sự gia tăng các họ vi khuẩn Lactobacilaceae, Klebsiella, Steptococcus và Megasphaera chỉ trong các nhóm dùng thuốc, và giảm ở Dialister.

Các nhà điều tra lưu ý, vì những yếu tố gây nhiễu này, các phát hiện nên được coi là “sơ bộ”

Cần tiêu chuẩn hoá cao hơn

Bình luận về nghiên cứu cho Medscape Medical News, Emeran Mayer, MD, Giám đốc Trung tâm sinh học thần kinh Oppenheimer về căng thẳng và khả năng phục hồi tại UCLA ở Los Angeles, nói “Hấp dẫn khi suy đoán rằng kích hoạt miễn dịch cấp thấp do giảm sản xuất butyrate có thể là một yếu tố tổng quát ảnh hưởng đến thành phần vi sinh vật được chia sẻ tương tự trong một số rối loạn não. Tuy nhiên, một cơ chế như vậy vẫn chưa được xác nhận trong các nghiên cứu cơ học cho đến nay.”

Ngoài ra, Mayer, người không tham gia vào nghiên cứu, cảnh báo “Gộp chung một số lượng lớn các nghiên cứu và quần thể bệnh nhân không đồng nhất, có và không có thuốc điều trị tập trung, không có tiền sử về chế độ ăn uống đầy đủ, được nghiên cứu ở các nhóm dân tộc khác nhau, nghiên cứu với các phương pháp thu thập và phân tích rất khác nhau, bao gồm mẫu biến động cao và nghiên cứu kích thước cho các bệnh khác nhau, và chỉ sử dụng các phép đo về thành phần vi sinh vật mà không sử dụng chức năng.”

Mayer, người cũng là Giám đốc sáng lập của Trung tâm Vi sinh vật đường ruột của UCLA khẳng định, các nghiên cứu trong tương lai “với tiêu chuẩn hoá cao hơn, thì nhiều đối tượng và các kỹ thuật phân tích lâm sàng và sinh học có thể đánh giá lại kết quả của nghiên cứu hiện tại và xác nhận hoặc bác bỏ các giả thuyết chính.”

Nguồn: https://www.medscape.com/viewarticle/959154

Bài viết được biên tập và dịch thuật bởi ykhoa.org – vui lòng không reup khi chưa được cho phép !

Người dịch: Thuỳ Linh