Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Series sản phụ khoa: Bài 06 CHLAMYDIA TRACHOMATIS
Tổng quát
-
Chlamydia trachomatis là một vi khuẩn không điển hình (không có vách vi khuẩn).
-
Chlamydia trachomatis cùng với Lậu là 2 tác nhân lây qua đường tình dục thường đồng nhiễm với nhau nhất.
-
Các serovars (protein màng) của vi khuẩn bao gồm: A-C (gây bệnh mắt hột), D-K (viêm niệu dục), L1-L3 (gây bệnh hột xoài). (A-C là A,B,C)
-
Triệu chứng lâm sàng đa dạng từ viêm kết mạc sơ sinh, viêm phổi không điển hình, viêm đường tiểu, viêm loét sinh dục, bệnh hạch bạch huyết.
-
Chẩn đoán dựa vào lâm sàng và xét nghiệm NAAT (phóng đại nucleic acid).
-
Điều trị: Kháng sinh nhóm Macrolide hoặc Doxycycline.
Vị trí gây bệnh và lâm sàng tương ứng
-
Với kết mạc mắt, chúng ta có bệnh mắt hột (Trachoma) do Chlamydia trachomatis A,B,C gây ra. Thường gặp trẻ em mắc bệnh này do vệ sinh tay, mặt không sạch sẽ, lây từ bạn bè cùng lớp. Bệnh mắt hột tạo ra những bọng nước, chủ yếu ở mí trên, bọng nước vỡ gây sẹo, co kéo mí mắt. Sau đó các lông mi ở mí trên quặp vào, bệnh nhân nháy mắt và các lông mi này sẽ cọ sát vào giác mạc, gây loét và cuối cùng là gây mù. Tuy nhiên, điều này xảy ra khi mà Trachoma tái đi tái lại nhiều đợt, nhiều sẹo, bệnh nhân lên đến tuổi trưởng thành, lúc này biến chứng mù mới xảy ra. (co kéo như hình dưới)
-
Với đường niệu dục, viêm đường tiểu ở 2 giới, viêm âm đạo ở phụ nữ. Triệu chứng như tiểu buốt, tiểu rát, tiểu mủ, chảy dịch âm đạo, cổ tử cung bở. Nặng hơn có thể gây bệnh viêm chậu bán cấp. Bệnh cảnh này do serovars D-K gây nên.
-
Với bộ phận sinh dục, do serovars L1,L2,L3 thì có các biểu hiện như loét bộ phận sinh dục, nổi hạch vùng (hạch bẹn, hạch đùi), sốt. Loét ở đây thường không đau, tuy nhiên hạch thường ấn đau. Hạch ở 2 bên dây chằng bẹn tạo nên dấu groove (như hình ảnh dưới).
-
Với trẻ sơ sinh, mẹ bị nhiễm serovars D-K. Như đã nêu ở trên, đây là loại Chlamydia trachomatis hiện diện ở trong đường niệu dục nên nó có thể lây mẹ-con cho trẻ sơ sinh. Với các bệnh cảnh là viêm kết mạc, viêm phổi.Advertisement
Điều trị
-
Sử dụng Azithromycin cho các serovars A-C và D-K. Đường uống.
-
Sử dụng Doxycycline cho bệnh hột xoài (Lymphogranuloma venereum) hay serovars L1, L2, L3.
Câu hỏi 1: Mô tả dấu hiệu groove (groove sign)?
Câu hỏi 2: Tại sao sơ sinh bị viêm kết mạch do Chlamydia lại sử dụng kháng sinh đường uống thay vì dùng thuốc bôi / nhỏ mắt?
Tác giả :BS Xuân Sơn
Xin gửi lời cảm ơn đến BS Xuân Sơn đã đồng ý đăng tải bài viết lên Diễn đàn Y khoa.
