Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
An và bạn trai của cô rời buổi prom và đang trên đường đến bữa tiệc sau prom khi một chiếc limousine chở những học sinh khác đâm sầm vào chiếc xe thể thao của họ. An không thắt dây an toàn, cô bị văng từ xe và va vào hàng rào. Khi xe cứu thương đến, rõ ràng là cô bị thương rất nhiều, bao gồm một vết thương xuyên qua ngực gây tràn khí màng phổi. Cô khó thở và pulse oximetry cho thấy độ bão hòa O2 là 85%. Trong phòng cấp cứu, X quang ngực xác nhận phổi trái của cô bị xẹp và một lỗ vết thương lớn ở khoang ngực của cô.
1, Tổn thương gây tràn khí màn phổi, áp lực trong khoang màng phổi bằng 0. Giá trị áp lực khoang màng phổi bình thường là? Áp lực đó về 0 có ý nghĩa gì?
Áp lực trong khoang màng phổi bình thường âm hoặc thấp hơn áp suất khí quyển. Áp lực âm trong khoang màng phổi được tạo ra bởi lực đàn hồi của nhu mô phổi và thành ngực => kéo về hai hướng trái ngược nhau ở khoang màng phổi. (Chú ý rằng khoang màng phổi không phải là khoang ảo, nó là khoang giữa màng phổi thành và màng phổi tạng). Khi hệ thống cân bằng (FRC– dung tích cặn chức năng), với đặc tính đàn hồi của nhu mô phổi, bản chất nghiêng về hướng xẹp và thành ngực với đặc tính nghiêng về hướng bị kéo ra. Hai lực kéo cân bằng và trái ngược ở khoang màng phổi => khoảng chân không hay áp lực âm trong khoang.
Khi Serena bị vết thương xuyên qua ngực trong vụ tai nạn, thành ngực của cô bị thủng và khoang màng phổi bị mở thông với áp suất khí quyển. Áp lực trong khoang màng phổi bằng 0 => áp lực trong khoang màng phổi cân bằng với áp suất khí quyển.
2, Tại sao tràn khí màn phổi => phổi trái bị xẹp?
Tràn khí màng phổi làm phổi cô bị xẹp vì vết thương đã làm mất áp lực âm trong khoang màng phổi lúc bình thường. Bình thường, phổi luôn được giữ mở bởi áp lực âm trong khoang màng phổi ngoài nó. Không có áp lực bên ngoài nó, phổi theo bản chất xu hướng bị xẹp (đặc tính đàn hồi của nó)
3, Tràn khí màng phổi còn làm thành ngực “spring out”. Tại sao?
Đặc tính đàn hồi của thành ngực sao cho nó nghiêng về bản chất “spring out” (giống compressed coil). Xu hướng thành ngực bình thường đối ngược với áp lực âm trong khoang. (Chỉ khi áp lực âm trong khoang giữ phổi không bị xẹp, nó cũng giữ cho thành ngực mở (Spring out)). Khi áp lực âm trong khoang màng phổi bị loại bỏ bởi vết thương tràn khí màng phổi, thành ngực “spring out” bởi vì nó không còn lực đối nghịch với xu hướng bản chất
4, Ống ngực được liên kết với chân không. Mục đích của việc tạo một khoảng chân không trong khoang ngực?
Một cái ống lớn liên kết với chân không được chèn vào trong ngực của Serena. Khoang chân không lưu trữ áp lực âm bình thường hiện diện trong khoang màng phổi, nó sẽ tác động reinflating sự xẹp phổi của cô.
5, Phần trăm O2 bão là 85% là thấp hơn bình thường. Ý nghĩa của con số này là gì? Và điều gì khiến nó thấp như vậy?
Trong khi phổi trái của cô bị xẹp, pulse oximetry được đánh giá phần trăm bão hòa O2 là 85%. Giá trị đó nghĩa là phần trăm bão hòa của Hb bởi O2; giá trị 85% nghĩa là 85% nhóm heme được liên kết với O2 và 15% không được liên kết. 85% bão hòa => PO2 động mạch tương ứng khoảng 50 mmHg.
PO2 = 50 mmHg thấp đáng kể hơn giá trị bình thường 100 mmHg – cô bị thiếu oxy mô nghiêm trọng => khiếm khuyết tỉ lệ V/Q. Thứ phát do tràn khí màng phổi, phổi trái của cô bị xẹp và không thể được thông khí, hậu quả dòng máu đến phổi trái trở thành shunt, ở đó có sự tưới máu vùng phổi không thông khí. Máu tưới phổi trái – shunt – có cùng PO2 với máu tĩnh mạch trộn40mmHg. Shunt máu đó từ phổi trái trộn với dòng máu được thông khí từ phổi phải và được pha loãng thành PO2 của động mạch chủ.
Case được dịch từ sách: Physiology cases and problems
Tham khảo bản dịch của: NGUYỄN THỊ HUỲNH NHƯ – Khoa Y ĐHQG TP.HCM
