Y khoa Diễn đàn Y khoa, y tế sức khoẻ, kiến thức lâm sàng, chẩn đoán và điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
❗️Ung thư cổ tử cung (UTCTC) là bệnh lý ác tính của biểu mô vảy (biểu mô lát tầng) hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung, thường gặp từ độ tuổi 30 trở đi, đứng hàng thứ hai trong các ung thư sinh dục ở nữ giới về tỷ lệ mắc cũng như tỷ lệ tử vong.
❗️Ung thư cổ tử cung là bệnh nguy hiểm nhưng có thể làm giảm tỷ lệ mắc, tỷ lệ tử vong, gánh nặng cho gia đình và xã hội nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
⚠️Nguyên nhân
✍️Nhiễm một hoặc nhiều týp vi rút gây u nhú ở người (Human Papillomavirus HPV) nguy cơ cao đã được khẳng định là nguyên nhân tiên phát của UTCTC.
✍️HPV là tác nhân truyền qua đường tình dục. Cho đến nay đã phát hiện được khoảng 200 týp HPV, trong đó có hơn 30 týp thường lây lan qua quan hệ tình dục.
✍️Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) của Tổ chức Y tế thế giới phân chia các týp HPV sinh ung thư thành 4 nhóm như sau:
👉Nhóm 1: HPV 16, là nguyên nhân của khoảng 60% ung thư tế bào vây CTC.
👉Nhóm 2: HPV 18, 45, lần lượt là nguyên nhân của 15% và 5% ung thư tế bào vày CTC.
👉Nhóm 3: các týp nằm gần HPV 16 trong cây phả hệ, bao gồm HPV 33, 31, 52, 58 và 35, tỉnh chung gây ra khoảng 15% ung thư tế bào vảy CTC.
👉Nhóm 4: nguy cơ thấp hơn, bao gồm HPV 39, 51, 59, 56 và 68, tính chung gây ra khoảng 5% ung thư tế bào vảy CTC.
✍️Nguy cơ nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời của người phụ nữ là khoảng 85%, với tỷ lệ nhiễm cao nhất xảy ra trong độ tuổi 20-30, có thể lên đến 20-25% trong quần thể; trong khi nguy cơ nhiễm ít nhất 1 lần trong đời của nam giới là 91%.
💢Các yếu tố nguy cơ nhiễm HPV:
🚻Quan hệ tình dục sớm,
🚻Quan hệ tình dục với nhiều người,
🚻Sinh nhiều con,
🚻Vệ sinh sinh dục không đúng cách,
🚻Viêm cổ tử cung mạn tính, nhiễm khuẩn LTQĐTD,
🚻Điều kiện dinh dưỡng, kinh tế xã hội thấp,
🚻Hút thuốc lá, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch (nhiễm HIV)…
📛Diễn tiến tự nhiên của ung thư cổ tử cung
🫸Vi-rút HPV sau khi nhiễm vào biểu mô cổ tử cung sẽ gây ra các thay đổi ở biểu mô vảy và/hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung.
🫸Có trên 90% trường hợp nhiễm HPV sẽ đào thải virus trong vòng 2 năm, khoảng 10% các trường hợp vẫn còn vi rút HPV sau 3 năm và có dưới 5% tiến triển thành tổn thương CIN2 hoặc nặng hơn trong 3 năm.
🫸Tổn thương ung thư xâm lấn cổ tử cung bắt đầu xuất hiện sau khoảng 10-15 năm kể từ khi nhiễm HPV mạn tính, trong đó khoảng 20% CIN3 tiến triển thành ung thư trong vòng 5 năm tiếp theo và khoảng 50% CIN3 tiến triển thành ung thư trong vòng 30 năm.
🧑🔬Mô bệnh học
👋Tổn thương biểu mô vảy ở cổ tử cung phát triển qua giai đoạn tân sinh trong biểu mô cổ tử cung (CIN) trước khi hình thành ung thư xâm lấn.
👋Tùy thuộc vào số lượng của các tế bào bất thường, tân sinh trong biểu mô cổ tử cung được chia thành:
👉CIN1: các tế bào biểu mô bất thường chiếm 1/3 dưới chiều dày lớp biểu mô.
👉CIN2: các tế bào biểu mô bất thường chiếm 2/3 dưới chiều dày lớp biểu mô.
👉CIN3: các tế bào biểu mô bất thường chiếm gần hết chiều dày lớp biểu mô, chỉ còn vài lớp tế bào bình thường. CIN3 bao gồm cả ung thư biểu mô tại chỗ (carcinoma in situ – CIS): toàn bộ bề dày biểu mô bao gồm các tế bào ung thư nhưng chưa phá vỡ và xâm lấn qua màng đáy.
👋Ung thư biểu mô cổ tử cung xâm lấn có 2 loại thường gặp: ung thư tế bào vảy (còn gọi là tế bào lát hoặc tế bào gai) chiếm khoảng 85-90% các trường hợp, ung thư biểu mô tuyến chiếm khoảng 10-15% các trường hợp.
✏️Bạn nghĩ như thế nào về sự nguy hiểm của virus HPV?
Tài liệu tham khảo: Bộ Y Tế, 2024, Hướng dẫn dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung
