[ X- QUANG NGỰC CƠ BẢN] Bài 10- Xương
Chuyện ngành Y
23/11/2019
Xquang Ngực
3,343 Lượt xem
Xương
Xương là mô có đậm độ cao nhất có thể nhìn thấy trên X-Quang ngực bình thường. Mặc dù ta dễ thấy các bất thường chính của một hay nhiều xương nhưng đôi khi các tổn thương này lại rất tinh vi, khó thấy.
Các xương có thể thấy trên phim bao gồm xương đòn (Clavicles), xương sườn (Ribs), xương bả vai (Scapulae), một phần cột sống (spine), đoạn gần xương cánh tay (Proximal humeri). Trong đó chỉ xương đòn được nhìn thấy toàn bộ. Xương ức cũng nằm trong phim chụp ngực nhưng lại bị che mờ bởi các cấu trúc thuộc đường giữa khác.
Các xương có thể dùng để đánh giá chất lượng phim chụp như sự xoay (rotation) của bệnh nhân, độ xuyên của tia hay đánh giá xem bệnh nhân đã hít vào tối đa chưa.
|
Cần nhớ
- Đánh giá các xương trên mỗi phim X-Quang ngực
- Kiểm tra các bất thường đơn độc của xương hay các bệnh mang tính chất lan tỏa
- Các xương có thể hữu ích trong việc đánh giá chất lượng phim chụp
|
Xương đòn, các đốt sống và xương sườn
Cách học: Bạn hãy suy nghĩ và suy đoán trước. Sau đó hãy xem đáp án ở cuối bài
|
- Xương đòn (clavicle) được thấy rõ trên phim X-Quang. Các mỏm đốt sống (spinous processes) nằm ở đường giữa, lý tưởng là ở trung điểm của đường nối đầu ức của các xương đòn (màu vàng). Nếu các mỏm này không ở giữa, bệnh nhân có thể đã ở tư thế xoay (rotation)
- Đầu trước và sau của xương sườn số 5 cũng được thấy trên hình
|
Xương đòn, xương bả vai, xương cánh tay
Cách học: Bạn hãy suy nghĩ và suy đoán trước. Sau đó hãy xem đáp án ở cuối bài
|
Xương đòn, xương bả vai, xương cánh tay thường được thấy rõ trên phim. Thỉnh thoảng ta sẽ thấy dấu hiệu của một bệnh lý như di căn ở các xương này.
- 1. Xương đòn (Clavicle)
- 2. Khớp cùng vai – đòn (Acromioclavicular joint)
- 3. Mỏm cùng vai của xương bả vai (Acromion process of scapula)
- 4. Thân xương bả vai (Body of scapula)
- 5. Ổ chảo xương bả vai (Glenoid fossa of scapula)
- 6. Đầu xương cánh tay trái (Head of left humerus)
- 7. Khớp ổ chảo – cánh tay (Glenohumeral joint)
- 8. Mỏm quạ xương vai (Coracoid process of scapula)
|
Xương sườn
Cách học: Bạn hãy suy nghĩ và suy đoán trước. Sau đó hãy xem đáp án ở cuối bài
|
- Các xương sườn đóng một vai trò quan trọng trong việc đánh giá khả năng hít vào của bệnh nhân. Đầu trước của các xương sườn 5-7 thường được thấy trên cơ hoành ở đường trung đòn, nếu điều này không thỏa mãn, bệnh nhân chưa hít vào tối đa. Trên phim X-Quang này đầu trước xương sườn 7 giao với cơ hoành ở đường trung đòn.
- Trên phim ta cũng có thể thấy các rãnh dưới xương sườn (đường màu đỏ), các rãnh này chứa bó mạch thần kinh dưới sườn. Để tránh tổn thương thần kinh và mạch máu, đầu trên của xương sườn dưới là vị trí đưa kim vào để thực hiện các thủ thuật chọc dò, dẫn lưu hay sinh thiết.
Advertisement
- Cũng cần lưu ý rằng cột sống có thể được thấy xuyên qua tim, điều này chứng tỏ tia chụp đạt yêu cầu.
|
Đánh giá các xương trên phim
Các xương thường sẽ hữu ích trong đánh giá ban đầu chất lượng tia chụp, các thông tin quan trọng như sự xoay, cường độ tia hay mức độ hít vào của bệnh nhân.
Các bất thường có thể thấy bao gồm gãy xương, tình trạng di căn, kể cả các xương phía ngoài như xương bả vai, xương cánh tay. Vì vậy cần có một cái nhìn đầy đủ đối với toàn bộ xương có thể thấy trên X-Quang.
Hình ảnh đáp án
Hình 1
Hình 2
Hình 3