Questions

Một bé trai 11 tuổi đau hông trái sau khi bị tai nạn do va chạm với xe máy. Không có chẩn thương vùng đầu. Trên thăm khám ghi nhận khớp háng trái ngắn so với bên đối diện và xoay trong. Cảm giác, cơ lực, mạch và thời gian đổ đầy mao mạch ở đầu xa của chi dưới vẫn bình thường. Phim x quang bên dưới.

⇒ Câu hỏi đặt ra:

1.Các biến chứng có thể xảy ra đối với chẩn thương kiểu như thế này?
2. Kỹ thuật nắn chỉnh như thế nào?

Answers

Ở bệnh nhi này biểu hiện của trật khớp háng. Trên lâm sàng cần phân biệt với gãy xương đùi bằng biểu hiện của gãy xương đùi là chi ngắn đi và xoay ngoài, trong khi đó trật khớp háng biểu hiện ngắn chi và xoay trong. Trật khớp háng có thể có liên quan đến tổn thương dây thần kinh tọa và các dây thân kinh đủi, cũng như gia tăng nguy cơ của viêm xương khớp – osteoarthritis sớm. Nắn chỉnh sớm là cần thiết, nếu kéo dài thời gian nắn chỉnh sẽ gia tăng nguy cơ của hoại tử chỏm xương đùi vô mạch – avascular necrosis of the feromal head. Biến chứng này thường gặp ở trẻ em đặc biệt là với trường hợp chỏm xương đùi trật khỏi ổ cối khớp háng như trường hợp này – this complication (avascular necrosis of the feromal head) is more common in children with open physes, as in this case.

Trừ trường hợp gãy xương được phát hiện, thì nên tiến hành nắn sớm trong phòng cấp cứu để giảm nguy cơ của tình trạng hoại tử vô mạch. Trẻ bị trật khớp có chỏm xương đùi trật hoàn toàn khỏi ổ chảo nên được tham khảo ý kiến của các bác sĩ chấn thương chỉnh hình. Phương pháp Allis – cho bệnh nhi nằm ngửa thoải mái trên giường bệnh, được gây mê, háng và gối gấp 90 độ, đùi khép nhẹ. Người phụ giữ cố định hai mào chậu xuống mặt giường, hoặc buộc đai cố định xương chậu vào giường. Người tiến hành nắn kê đầu gối của mình dưới khoeo của bệnh nhân làm điểm tựa, tay ấn cổ chân của người bệnh xuống và lực kéo chính dựa vào một đai vai quàng số 8 vào cổ người nắn và vòng vào dưới gối người bệnh để kéo đùi thẳng lên trời. Có thể dạng thêm hoặc duỗi nhẹ đùi. Nắn được sẽ nghe tiếng “cục”. Ngoài ra còn có thực hiện kéo thẳng đùi theo cách như hình sau:

Một kỹ thuật mới, được biết đến với tên gọi là kỹ thuật nắn “Captain Morgan” – bệnh nhân nằm trên giường, gây mê; người phụ giữa cố định mào chậu hoặc dùng đai cố định mào chậu vào giường, tư thế gập khớp háng và đùi góc 90 độ, kê chân người nắn phía dưới khoeo của bệnh nhân, tay phải giữ đùi bệnh nhân, tay trái ấn cổ chân bệnh nhân xuống kết hớp với xoay trong và ngoài sao cho khớp háng vào đúng vị trí.

Advertisement

Có thể xem trên thực tế các bác sĩ tiến hành như thế nào ở các video sau:

Kỹ thuật nắn Captain Morgan:

https://www.youtube.com/watch?v=HlMVx- ZWOQg

https://www.youtube.com/watch?v=82ln7i2JdZ E

Kỹ thuật nắn Allis và cả kỹ thuật Captain Morgan

https://www.youtube.com/watch?v=VYl6M87U h68

Keyword: orthopedics, extremity injury, procedures

Bibliography
Stein MJ, Kang C, Ball V. Emergency department evaluation and treatment of acute hip and thigh pain. Emerg Med Clin North Am 2015 May;33(2):327–43.

Nguồn “Pediatric Emergency Medicine (Second edition)”  – Edited by  ALISA MCQUEEN & S. MARGARET PAIK

Tham khảo bản dịch của ” Trần Khánh Luân, sinh viên Y5 Đa Khoa trường Đại Học Y Dược Huế ” 

Xem tất cả case lâm sàng tại: https://ykhoa.org/category/khoa-hoc/ca-lam-sang/