Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Questions
Một trẻ gái 16 tuổi vào khoa cấp cứu với biểu hiện của đau bụng. Trẻ cho biết đã có cảm giác khó chịu từ tuần trước, tuy nhiên chỉ nặng lên trong vài ngày gần đây mà thôi. Trước đó đau kiểu âm ỉ, nhưng hiện tại thì đau nhói và nặng lên ở hạ vị. Lần kinh cuối là cách đây 3 tháng, nhưng đứa bé cho biết trước đây chưa bao giờ chu kỳ kinh của nó bình thường. Bệnh nhi còn cho biết rằng trẻ có cảm giác sưng húp lên, cô bé cho rằng là do nó ăn quá nhiều thức ăn nhanh, nhưng hiện tại vẫn nặng dần. Lần cuối nó đi đại tiện là cách 5 ngày và đi rất khó. Giảm cảm giác muốn ăn, nhưng không ghi nhận có nôn, không sốt, không sổ mũi, không tiểu khó, không tiêu chảy và cũng không phát ban. Bệnh nhân khẳng định không có quan hệ tình dục và cũng chưa từng mang thai.
Trên thăm khám lâm sàng, bệnh nhân ốm nhưng không có biểu hiện nhiễm độc và biểu hiệnđau ở mức độ trung bình. Sinh hiệu ổn định. Thăm khám tim phổi chưa ghi nhận bất thường. Khám bụng cho thấy bụng căng phồng, cảm ứng phúc mạc – diffuse tenderness tại vùng hố chậu phải cũng như cảm giác giác đầy bụng quanh vùng rốn. Không ghi nhận phản ứng dội – rebound tenderness, nhưng bệnh nhận lại có đề kháng thành bụng ở hố chậu phải khi sờ vào. Âm ruột bình thường. Thăm khám tiết niệu sinh dục bình thường. Tanner stage 5, không có tổn thương, không chảy dịch hoặc chảy máu âm đạo. Không căng đau góc sườn sống – costovertebral angle CVA.
Câu hỏi đặt ra: Chẩn đoán và tiến hành đánh giá như thế nào đối với bệnh nhân này để có thể đưa ra được chẩn đoán?
Answers
Bệnh nhi này mắc phải bệnh lý xoắn u nang buồng trứng – ovarian cyst with torsion. Nang buồng trứng là một cấu trúc chứa dịch sinh ra từ buồng trứng. U nang buồng trứng gặp ở mọi lứa tuổi. Nang noãn – follicular cysts là cấu trúc có thành mỏng, và dễ vỡ kèm chảy máu rất ít. Vỡ nang hoàng thể ‐ corpus luteal cysts chỉ xảy ra trước khi kinh nguyệt bắt đầu và có thể gây chảy máu nặng. Hầu hết u nang buồng trứng không có triệu chứng. Bệnh nhân có thể biểu hiện với khối vùng bụng không đau, tăng kích thước tại vòng eo, hoặc các triệu chứng mơ hồ như nôn hoặc táo bón. Lứa tuổi thanh niên có thể biểu hiện với triệu chứng đau vùng chậu, khó chịu khi tiểu tiện hoặc rối loạn kinh nguyệt.
Tiến hành đánh giá một bệnh nhi như thế này cần phải kiểm tra có thai hay không, CTM, bệnh lậu – gonorrhea/chlamydia (GC). Các đánh giá cao hơn cần thiết để loại trừ các nguyên nhân khác. Siêu âm là một phương tiện chẩn đoán hình ảnh phù hợp, kèm với Doppler để đánh giá mạch máu nếu như có nghi ngờ xoắn buồng trứng. CT và MRI có thể hữu ích trong quan sát nang buồng trứng.
Chẩn đoán phân biệt có thể rộng ở bệnh nhi biểu hiện đau bụng nhưng lại rất quan trọng khi khẳng định hay loại bỏ một chẩn đoán nghiêm trngj. Chẩn đoán phẩn biệt bao gồm, nhưng là bị giới hạn, xoắn buồng trứng, vỡ u nang buồng trứng, xoắn u nang buồng trứng, mang thai, thai lạc chỗ, lạc nội mạc tử cung – endometriosis 
Phẫu thuật cắt bỏ nang có thể cần trong trường hợp các triệu chứng nặng, kích thước nang >5cm và tiến triển nhanh, nang rắn chắn hoặc nang lớn tồn tại >3‐4 tháng. Hầu hết nang buồng trứng tự thoái hóa trong 4‐8 tuần.
Keywords: gynecology, ultrasound, mass, abdominal pain, CT
Bibliography
Hoffman RJ, Wang VJ, Scarfone R. Fleisher & Ludwig’s 5 Minute Pediatric Emergency Medicine Consult. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins, 2012
Nguồn “Pediatric Emergency Medicine (Second edition)” – Edited by ALISA MCQUEEN & S. MARGARET PAIK
Tham khảo bản dịch của ” Trần Khánh Luân, sinh viên Y5 Đa Khoa trường Đại Học Y Dược Huế ”
Xem tất cả case lâm sàng tại: https://ykhoa.org/category/khoa-hoc/ca-lam-sang/
