Question
Bệnh nhân nam 17 tuổi từ bang Massachusetts vào cuối mùa hè nhập viện với nổi ban như hình dưới. Bệnh nhân không biểu hiện gì khác. Trên thăm khám lâm sàng phát hiện nhiều ban xuất huyết khác nhau, tổn thương dẹt như hình dưới. Ngoài ra bệnh nhân biểu hiện ổn, nhịp tim không nhanh, thở bình thường; không đau không sưng các khớp. Điện tim hình dưới.
Vấn đề tim mạch nào biểu hiện ở bệnh nhân này và hãy cho biết bệnh nhân đang ở giai đoạn nào của bệnh lý (một bệnh phù hợp với tình trạng của bệnh nhân hiện tại)??
Answer
Ở bệnh nhân này, chẩn đoán phù hợp nhất đó là bệnh Lyme, bệnh lý được đặc trưng bởi tổn thương da mở rộng, hình khuyên, không ngứa, không đau khi chạm vào, có thể là ban đỏ đồng nhất hoặc có vùng trắng ở giữa (mắt bò) và thường có đường kính từ 5 cm trở lên. Vùng trắng ở giữa ít gặp hơn ở những bệnh nhân sống trong vùng lưu hành dịch tại Hoa Kỳ (khoảng 20%) so với những vùng không lưu hành dịch tại Hoa Kỳ và châu Âu (khoảng 80%). Biểu hiện này thường đi kèm các triệu chứng thực thể, chẳng hạn như sốt và đau khớp. Những tổn thương dạng hồng ban đồng tâm đơn độc không được điều trị thường giảm trong vài ngày đến vài tuần. Có thêm nhiều tổn thương da đa hình khi vi khuẩn lây lan từ vị trí nguyên phát. Tại châu Âu, vị trí nhiễm khuẩn chính trên da thường là dạng tổn thương dạng hồng ban đồng tâm – erythema migrans (EM) không đau, ít gây viêm và tiến triển chậm hơn (Theo BMJ best practice). Bệnh lý gây ra do xoắn khuẩn Borrelia burgdorferi (châu Mỹ), B. afzelii và B. garinii (châu Âu và châu Á), bệnh lây truyền qua vết căn của con bọ vẹ Ixodes và trải qua 3 giai đoạn:
Gia đoạn sớm – gđ bệnh khu trú: giai đoạn này được đặc trưng bởi tổn thương hồng ban đồng tâm tại vị trí cắn, tồn tại thông thường vào khoảng 2 tuần và có thể kèm theo sốt, đau đầu, mệt mỏi, đau cơ khớp. Xét nghiệm huyết thanh thường âm tính trong giai đoạn này. (xem thêm ở CASE 79)
Giai đoạn bệnh lan rộng – disseminated disease: gđ này được đặc trưng bởi nhiều hồng ban đồng tâm cũng như các dấu hiệu hệ thống diễn ra trong vài tuần đến vài tháng sau vết cắn ban đầu. Viêm màng não, liệt các dây thần kinh sọ (đặc biệt là dây VII), và viêm cơ tim (thường gặp block nhĩ thất) có thể gặp trong giai đoạn này.
Giai đoạn muộn – xảy ra từ vài tuần đến vài tháng sau khi điều trị nhiễm khuẩn ban đầu. Đặc trưng của bệnh lý ở giai đoạn này đó là viêm khớp (>90% là khớp gối). Sốt thường không phổ biến ở giai đoạn này. Viêm cơ tim ở bệnh Lyme thường ở giai đoạn bệnh lý lan rộng và hay gặp đó là block AV; có thể cấp II hoặc III (như trường hợp này). Đối với bệnh nhân block AV cấp I và khoảng PR >0.3 s hoặc cấp II hoặc cấp III, nên tiến hành điều trị nội trú.
Keywords:
dermatology, rash, cardiology
Bibliography
Kimberlin D, Brady MT, Jackson MA, Long SS etal. Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. 30th ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics, 2015. Robinson ML, Kobayashi T, Higgins Y, Calkins H, Melia MT. Lyme carditis. Infect Dis Clin North Am2015;29(2):255–68
Nguồn ” Pediatric Emergency Medicine ( Second edition ) ” _ EDITED BY ALISA MCQUEEN S. MARGARET PAIK
Tham khảo dịch của ” Trần Khánh Luân , sinh viên Y5 Đa Khoa Trương Đại Học Y Dược Huế “
Xem tất cả các case lâm sàng tại đây : https://ykhoa.org/category/khoa-hoc/ca-lam-sang/