Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Tôi suy nghĩ về 33 ca tử vong sau khi được tiêm vaccine ở Na Uy (và 10 ca ở Đức). Làm sao đánh giá nguy cơ tử vong một cách khách quan?
Cách khách quan nhứt là chúng ta quay lại bảng 2×2 mà tôi bàn trong một cái note trước đây. Chúng ta so sánh nguy cơ tử vong ở những người được tiêm vaccine và những người không tiêm vaccine.
Theo các giới chức y tế, Na Uy đã tiêm chủng vaccine Pfizer cho 42,000 người (tuyệt đại đa số là cư dân viện dưỡng lão). Trong số này có 33 người chết sau khi được tiêm đại đa số trên 80 tuổi,. Họ còn nói rằng nguy cơ tử vong dưới 1 phần ngàn (“well under 1 out of 1000”) [1]. Trước đây thì họ nói nguy cơ tử vong là 0.04% [2]. Nhưng họ ‘quên’ nói rằng đây là nguy cơ tử vong trong MỘT TUẦN. Chúng ta thử tính chính xác nguy cơ tử vong 1 tuần ở người được tiêm vaccine:
p1 = 33 / 42000 = 0.00078.
Thế còn nguy cơ ở người không tiêm vaccine thì sao? Một cách tốt nhứt là xem xét qua y văn về nguy cơ tử vong ở các viện dưỡng lão bên Na Uy. May mắn thay, đã có một nghiên cứu về vấn đề này [3], và trong nghiên cứu này, họ theo dõi 690 người ở viện dưỡng lão suốt 3 năm trời để ghi nhận nguy cơ tử vong. Kết quả cho thấy nguy cơ tử vong trong 6 tháng đầu là 17%. Nếu nguy cơ tử vong phân bố đồng đều theo thời gian thì nguy cơ tử vong 1 tuần là:
p2 = 0.17 / 26.07 tuần = 0.0065
Nguy cơ này thấp hơn một chút so với nguy cơ tử vong trong cộng đồng người 80 tuổi. Theo lifetable của Na Uy [4], người 80 tuổi có nguy cơ tử vong trong 1 tuần là 0.0075, cao hơn 10 lần so với nguy cơ ở người tiêm vaccine.
Như vậy, so sánh giữa p1 và p2, chúng ta thấy nguy cơ tử vong sau khi tiêm vaccine thấp hơn nhiều, chỉ bằng 1/10 nguy cơ tử vong ở những người trong viện dưỡng lão không tiêm vaccine. Rất tiếc là giới báo chí và ngay cả giới chức y tế không biết đến những con số này, nên họ làm cho cộng đồng quá quan tâm.
Advertisement
Tóm lại, so sánh khách quan cho thấy nguy cơ tử vong sau khi tiêm vaccine tuy nhìn vào con số tuyệt đối (33 người) thì có vẻ cao, nhưng so sánh với nguy cơ tử vong ‘bình thường’, thì rất thấp. Giới chức y tế Na Uy có lí khi nói rằng họ chưa cảm thấy báo động về biến cố 33 người chết sau khi tiêm vaccine, vì lợi ích vẫn cao hơn nhiều so với tác hại.
Một cách đánh giá khác là dùng khái niệm ‘vi tử’ (micromort) cũng cho ra kết quả như trên:
____
GS. Nguyễn Văn Tuấn
