[Healthline] Mọi thứ bạn cần biết về trào ngược acid và Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh mạn tính và nghiêm trọng hơn chứng trào ngược acid. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ bao gồm ăn quá nhiều và mang thai. Hầu hết mọi người có thể kiểm soát các triệu chứng của họ bằng cách thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc.

Trào ngược acid xảy ra khi các chất từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Quá trình này còn được gọi là trào ngược acid hoặc trào ngược dạ dày thực quản.

Nếu bạn có các triệu chứng trào ngược acid nhiều hơn hai lần một tuần, bạn có thể mắc một tình trạng gọi là bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).

Theo Viện Quốc gia về Bệnh đái tháo đường và Tiêu hóa và Bệnh thận của Hoa Kỳ (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases – NIDDK), GERD ảnh hưởng đến khoảng 20% người dân ở Hoa Kỳ. Nếu không được điều trị, đôi khi nó có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng

Các triệu chứng của GERD

Triệu chứng chính của GERDlà trào ngược acid. Trào ngược acid có thể gây ra cảm giác nóng rát khó chịu ở ngực, có thể di chuyển lên cổ và họng của bạn. Cảm giác này thường được gọi là chứng ợ nóng.

Nếu bạn bị trào ngược acid, bạn có thể cảm thấy vị chua hoặc đắng ở phía sau họng. Nó cũng có thể gây trào ngược thức ăn hoặc chất lỏng từ dạ dày vào miệng của bạn

Một số triệu chứng khác của GERD bao gồm:

• Buồn nôn
• Đau ngực
• Đau khi nuốt
• Khó nuốt
• Ho dai dẳng
• Khàn giọng
• Hôi miệng

Những lựa chọn điều trị GERD

Để quản lý và làm giảm các triệu chứng của GERD, bác sĩ  của bạn có thể khuyến khích bạn thực hiện một số thay đổi trong lối sống như:

• Duy trì trọng lượng vừa phải, nếu có thể
• Bỏ hút thuốc nếu bạn hút thuốc
• Tránh những bữa ăn lớn, thịnh soạn vào buổi tối
• Đợi vài giờ sau khi ăn để nằm xuống
• Nâng đầu trong khi ngủ (bằng cách nâng đầu giường của bạn 6-8 inch)

Dùng thuốc

Bác sĩ của bạn cũng có thể đề nghị dùng thuốc không kê đơn (OTC) như những thuốc được liệt kê dưới đây. Tất cả các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ, vì vậy hãy bàn bạc với bác sĩ để đưa ra lựa chọn tốt nhất cho bạn.

Thuốc kháng acid

Thuốc kháng acid như Tums thường được sử dụng cho các triệu chứng nhẹ và không thường xuyên của trào ngược acid và GERD. Nhưng nếu bạn thấy rằng mình hầu như đang dùng thuốc kháng acid mỗi ngày, bạn có thể cần một loại thuốc mạnh hơn.

Thuốc chẹn thụ thể H2

Thuốc chẹn H2 như Pepcid AC có tác dụng làm giảm lượng acid mà dạ dày của bạn tạo ra. Nhiều thuốc chẹn H2 có sẵn thuốc không kê đơn, trong khi liều cao hơn của những loại thuốc này cũng có thể được kê đơn.

Điều quan trọng cần lưu ý là một loại thuốc chẹn H2 – ranitidine (còn được gọi là Zantac) – gần đây đã bị FDA thu hồi vì có chứa thành phần N-Nitrosodimethylamine (NDMA), được biết đến là một chất gây ung thư.

Thuốc ức chế bơm proton (PPIs)

Thuốc ức chế bơm proton như Prilosec cũng làm giảm lượng acid mà dạ dày của bạn tạo ra. Bởi vì chúng có xu hướng hoạt động tốt hơn thuốc chẹn H2 nên chúng hữu ích hơn khi chữa lành niêm mạc thực quản – lớp niêm mạc này có thể bị tổn thương khi ai đó đang điều trị GERD trong một thời gian.

Giống như thuốc chẹn H2, bạn có thể mua một số thuốc ức chế bơm proton không kê đơn và bác sĩ cũng có thể kê đơn cho bạn liều cao hơn.

Các vấn đề về tự điều trị tại nhà cho GERD

Một số người có thể ưu tiên bắt đầu với tự điều trị tại nhà để điều trị chứng ợ nóng của họ. Mặc dù một số biện pháp ấy có thể giúp ích một chút khi thỉnh thoảng bị trào ngược acid, nhưng nếu bạn đã được chẩn đoán mắc GERD, rất có thể bạn đang phải đối mặt với một vấn đề mãn tính.

Các vấn đề sức khỏe mãn tính đôi khi có thể được giảm bớt bằng cách thay đổi lối sống, nhưng cũng thường cần một số loại can thiệp y tế. Khi nói đến các vấn đề mãn tính, tốt nhất là nên chống lại mong muốn tự chẩn đoán và tự điều trị. Nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp điều trị mới.

Một số cách tự điều trị trôi nổi ngoài kia có thể gây hại nhiều hơn là có lợi bao gồm:

• Uống dung dịch baking soda và nước. Bởi vì baking soda có tính kiềm, nó có khả năng giúp trung hòa acid và hầu như an toàn khi tiêu thụ với liều lượng nhỏ. Nhưng baking soda có hàm lượng natri cao và bạn cũng có thể gặp tác dụng phụ nếu tiêu thụ quá nhiều.
• Kẹo cao su. Ý tưởng ở đây là vì nước bọt có tính kiềm nhẹ nên việc kích thích nó bằng cách nhai kẹo cao su sau khi ăn có thể giúp trung hòa lượng acid trong miệng và cổ họng của bạn. Mặc dù một nghiên cứu rất nhỏ từ năm 2005 đã tìm thấy một số giá trị đối với phương pháp này, nhưng quy mô của nghiên cứu khiến việc đưa ra bất kỳ kết luận thực sự trở nên khó khăn.
• Ăn gừng. Gừng là một biện pháp khắc phục phổ biến tại nhà cho các vấn đề như buồn nôn và khó tiêu, nhưng vẫn chưa rõ liệu nó có thực sự giúp ích cho các triệu chứng ợ nóng thường xuyên hay không. Trên thực tế, trong nhiều nghiên cứu, chứng ợ nóng là một triệu chứng của việc dùng quá nhiều gừng.
• Uống sữa. Do tính kiềm tự nhiên của nó, sữa là một biện pháp khắc phục tại nhà khác thường được quảng cáo là một cách để giảm bớt các triệu chứng ợ nóng. Thật không may, mặc dù ban đầu nó có thể tạo cảm giác dễ chịu, nhưng chất béo và protein chứa trong sữa cuối cùng có thể khiến các triệu chứng ợ nóng trở nên tồi tệ hơn sau khi sữa được tiêu hóa. Sữa ít béo có thể dễ dung nạp hơn đối với một số người.

Chẩn đoán GERD

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có thể bị GERD, họ sẽ tiến hành khám sức khỏe và hỏi về bất kỳ triệu chứng nào mà bạn đang gặp phải.

Sau đó, họ có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa hoặc có thể tự tiến hành một số xét nghiệm nhất định, bao gồm:

• Đầu dò pH lưu động 24 giờ. Một ống nhỏ được gửi qua mũi vào thực quản. Một cảm biến pH ở đầu ống đo lượng axit tiếp xúc với thực quản và gửi dữ liệu đến một máy tính xách tay. Một người đeo ống này trong khoảng 24 giờ. Phương pháp này thường được coi là “tiêu chuẩn vàng” để chẩn đoán GERD.
• Phim chụp thực quản. Sau khi uống dung dịch bari, chụp X quang được sử dụng để kiểm tra ống tiêu hóa trên của bạn.
• Nội soi tiêu hoá trên. Một ống mềm với một máy ảnh nhỏ được luồn vào thực quản của bạn để kiểm tra và lấy mẫu mô (sinh thiết) nếu cần.
• Phương pháp kiểm tra thực quản. Một ống linh hoạt được đưa qua mũi vào thực quản của bạn để đo sức mạnh của cơ thực quản.
• Theo dõi pH thực quản. Một màn hình được đưa vào thực quản của bạn để tìm hiểu cách acid được điều chỉnh trong cơ thể bạn trong khoảng thời gian vài ngày

Sau khi đi đến chẩn đoán, bác sĩ sẽ quyết định biện pháp can thiệp nào sẽ hiệu quả nhất với bạn và xem xét có nên phẫu thuật hay không.

Phẫu thuật bệnh GERD

Trong hầu hết các trường hợp, thay đổi lối sống và dùng thuốc là đủ để ngăn ngừa và làm giảm các triệu chứng của GERD. Nhưng đôi khi, phẫu thuật cũng cần thiết trong một số trường hợp

Ví dụ, bác sĩ của bạn có thể đề nghị phẫu thuật nếu chỉ thay đổi lối sống và dùng thuốc thôi thì không làm hết các triệu chứng của bạn. Họ cũng có thể đề nghị phẫu thuật nếu bạn đã phát triển các biến chứng của GERD

Có nhiều loại phẫu thuật để điều trị GERD, bao gồm phẫu thuật tạo đáy (trong đó phần trên của dạ dày được khâu quanh thực quản) và phẫu thuật giảm béo (thường được khuyến nghị khi bác sĩ kết luận rằng GERD của bạn có thể trầm trọng hơn do thừa cân quá nhiều).

GERD so với chứng ợ nóng

Điều quan trọng cần lưu ý là có sự khác biệt rất rõ ràng giữa chứng ợ nóng không thường xuyên (có thể không cần can thiệp y tế) và GERD.

Hầu hết mọi người thỉnh thoảng bị ợ nóng và nói chung, chứng ợ nóng không thường xuyên không phải là vấn đề đáng lo ngại.

Nhưng nếu bạn bị ợ nóng hơn hai lần một tuần và đặc biệt nếu bạn cũng bị ho dai dẳng và đau ngực, thì bạn có thể đang phải gặp bệnh GERD.

Nguyên nhân của GERD

Mặc dù không có nguyên nhân duy nhất gây ra GERD, nhưng có một cơ chế trong cơ thể bạn – khi không hoạt động bình thường – có thể làm tăng khả năng xảy ra bệnh này.

Cơ thắt thực quản dưới (LES) là một dải cơ tròn ở cuối thực quản. Khi nó hoạt động bình thường, nó sẽ giãn ra và mở ra khi bạn nuốt. Sau đó, nó thắt chặt và đóng lại sau đó.

Trào ngược acid xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới của bạn không thắt chặt hoặc đóng đúng cách. Điều này cho phép dịch tiêu hóa và các chất khác từ dạ dày trào lên thực quản.

Các nguyên nhân khác có khả năng bao gồm:

• Thoát vị khe hoành. Đây là khi một phần của dạ dày di chuyển trên cơ hoành về phía vùng ngực. Nếu cơ hoành bị tổn hại, điều đó có thể làm tăng khả năng rằng cơ thắt thực quản dưới của bạn không thể thực hiện đúng chức năng của nó.
• Thường xuyên ăn nhiều bữa. Điều này có thể gây ra sự căng phồng của phần trên dạ dày. Sự căng phồng này đôi khi có nghĩa là không có đủ áp lực lên cơ thắt thực quản dưới và nó không đóng đúng cách.
• Nằm xuống quá sớm sau bữa ăn thịnh soạn. Điều này cũng có thể tạo ra ít áp lực hơn mức cơ thắt thực quản dưới cần để hoạt động bình thường.

Các yếu tố nguy cơ của GERD

Một lần nữa, không có một nguyên nhân nào gây ra GERD, có những lựa chọn về lối sống và một số yếu tố sức khỏe có thể khiến chẩn đoán dễ xảy ra hơn. Bao gồm các:

• Sống chung với béo phì
• Có thai
• Sống chung với chứng rối loạn mô liên kết
• Hút thuốc
• Thường xuyên ăn những bữa ăn lớn
• Liên tục nằm xuống hoặc ngủ ngay sau khi ăn
• Ăn nhiều loại thực phẩm nhất định, như đồ chiên nhiều mỡ hoặc cà chua
• Uống một số loại đồ uống, như soda, cà phê hoặc rượu
• Sử dụng nhiều thuốc chống viêm không steroid (NSAIDS), như aspirin hoặc ibuprofen

Rượu và GERD

Mối liên hệ giữa rượu và GERD đã được chỉ ra trong nhiều nghiên cứu và có vẻ như bạn uống càng nhiều rượu thì khả năng bạn mắc GERD càng cao.

Mặc dù mối liên hệ không rõ ràng – rượu có ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thắt thực quản dưới hay những người uống nhiều rượu cũng có những hành vi khác có thể dẫn đến GERD? — điều rõ ràng là việc hạn chế uống rượu hoặc ngừng uống rượu hoàn toàn sau khi bạn được chẩn đoán có thể giúp giảm bớt một số triệu chứng.

Chế độ ăn uống kích thích bệnh GERD

Một số người đã được chẩn đoán GERD nhận thấy rằng một số loại thực phẩm và đồ uống có thể gây ra các triệu chứng của họ. Mặc dù các yếu tố kích hoạt có thể rất cá nhân, nhưng có một số loại thực phẩm thường được coi là kích hoạt nhiều hơn những loại khác. Chúng bao gồm:

• Thực phẩm giàu chất béo (như đồ chiên và thức ăn nhanh)
• Trái cây và nước trái cây họ cam quýt
• Cà chua và sốt cà chua
• Hành
• Bạc hà
• Cà phê
• Soda

GERD và các điều kiện khác

Các triệu chứng của GERD đôi khi có thể trở nên trầm trọng hơn do các tình trạng khác mà bạn có thể đang sống chung.

Chứng lo âu và GERD

Theo nghiên cứu từ năm 2015, lo lắng và chứng ợ nóng có thể có liên quan với nhau. Khi một trong hai tăng mức độ nghiêm trọng, cái kia cũng có thể như vậy. Cũng có thể những người sống chung với chứng ợ nóng hoặc GERD lo lắng hơn vì sống chung với tình trạng này có thể tạo ra các triệu chứng không mong muốn.

Nếu bạn nghi ngờ rằng sự lo lắng đang làm cho các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn, hãy cân nhắc nói chuyện với bác sĩ về các chiến lược để giảm bớt nó.

Mang thai và GERD

Mang thai có thể làm tăng khả năng bạn bị trào ngược acid. Nếu bạn bị GERD trước khi mang thai, các triệu chứng của bạn có thể trở nên tồi tệ hơn.

Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai có thể khiến các cơ trong thực quản của bạn giãn ra thường xuyên hơn. Thai nhi đang phát triển cũng có thể gây áp lực lên dạ dày của bạn. Điều này có thể làm tăng nguy cơ acid dạ dày xâm nhập vào thực quản của bạn.

Nhiều loại thuốc được sử dụng để điều trị trào ngược acid là an toàn khi dùng trong thời kỳ mang thai. Nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên bạn nên tránh một số loại thuốc kháng acid hoặc các phương pháp điều trị khác.

Hen và GERD

Hen và GERD thường xảy ra cùng nhau.

Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu chính xác mối quan hệ giữa hen và GERD, nhưng có thể GERD có thể làm cho các triệu chứng hen suyễn trở nên tồi tệ hơn. Ngoài ra, bệnh hen và một số loại thuốc điều trị hen có thể làm tăng nguy cơ mắc GERD.

Nếu bạn bị hen và GERD, điều quan trọng là phải kiểm soát cả hai tình trạng này.

Hội chứng ruột kích thích và GERD

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng có thể ảnh hưởng đến ruột già của bạn. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau bụng
• Đầy bụng
• Táo bón
• Tiêu chảy

Theo một đánh giá năm 2018, các triệu chứng liên quan đến GERD đã trở nên thường gặp hơn ở những người mắc hội chứng ruột kích thích so với dân số nói chung.

Nếu bạn có các triệu chứng của cả hội chứng ruột kích thích và GERD, hãy hẹn gặp bác sĩ. Họ có thể đề nghị thay đổi chế độ ăn uống, thuốc men hoặc các phương pháp điều trị khác của bạn.

GERD ở trẻ sơ sinh

Đôi khi trẻ sơ sinh nhổ thức ăn và nôn mửa là điều bình thường. Nhưng nếu trẻ của bạn thường xuyên nhổ thức ăn hoặc nôn mửa, chúng có thể bị GERD.

Các dấu hiệu và triệu chứng tiềm ẩn khác của GERD ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Từ chối ăn
• Khó nuốt
• Bịt miệng hoặc nghẹt thở
• Ợ ướt hoặc nấc cụt
• Khó chịu trong hoặc sau khi cho ăn
• Cong lưng trong hoặc sau khi cho ăn
• Giảm cân hoặc kém tăng trưởng
• Tái phát ho hoặc viêm phổi
• Khó ngủ

Nếu bạn nghi ngờ con mình có thể bị GERD hoặc một tình trạng sức khỏe khác, hãy hẹn gặp bác sĩ của chúng.

Các biến chứng tiềm ẩn của GERD

Ở hầu hết mọi người, GERD không gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Nhưng trong một số ít trường hợp, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Các biến chứng tiềm ẩn của GERD bao gồm:

• Viêm thực quản, là một tình trạng viêm nhiễm ở thực quản
• Hẹp thực quản, xảy ra khi thực quản của bạn bị hẹp hoặc thắt chặt
• Thực quản Barrett, liên quan đến những thay đổi vĩnh viễn đối với niêm mạc thực quản của bạn
• Ung thư thực quản, ảnh hưởng đến một phần nhỏ của những người bị Barrett thực quản
• Mòn men răng, bệnh nướu răng hoặc các vấn đề răng miệng khác

Để giảm nguy cơ biến chứng, điều quan trọng là phải thực hiện các bước để quản lý và điều trị các triệu chứng của GERD.

Thông điệp

Nếu thỉnh thoảng bạn bị ợ nóng, bạn không cô đơn.

Điều trị những lần xuất hiện không thường xuyên này bằng thuốc kháng acid không kê đơn và một số thay đổi lối sống, chẳng hạn như đợi vài giờ để nằm xuống sau khi ăn, thường có thể giúp giảm đau. Nhưng nếu bạn thấy mình bị ợ nóng hơn hai lần một tuần và những thay đổi nhỏ trong lối sống dường như không giải quyết được gì, thì bạn có thể đang đối phó với GERD.

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc GERD, bác sĩ sẽ giúp bạn đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp với bạn. Thuốc không kê đơn, thuốc kê đơn và thậm chí cả phẫu thuật đều là những lựa chọn, tùy thuộc vào tình trạng bệnh của bạn.

Đừng để chứng ợ nóng dai dẳng cản trở cuộc sống của bạn. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu bạn tin rằng bạn có thể mắc các triệu chứng của bệnh GERD.

NGUỒN

https://www.healthline.com/health/gerd?fbclid=IwAR1iqYszuN0M6imdVtCsAcA4bk18JkCtoDf1RjlHvQgjPh5dROakD8r2r9Y#dietary-triggers

Người dịch: Trần Thị Phương, Võ Thị Thảo Ngân

Hiệu đính: BS. Huỳnh Lê Thái Bão

Bài viết được dịch thuật và biên tập bởi ykhoa.org – Vui lòng không reup khi chưa được cho phép!