Lần đầu tiên, các đột biến DNA trong tế bào gan đã được xác định có tác động đến quá trình trao đổi chất và độ nhạy insulin ở bệnh nhân mắc bệnh gan. Những đột biến này đặc trưng cho bệnh về gan bao gồm béo phì, đái tháo đường típ 2 và nghiện rượu.
Nghiên cứu, từ Viện Wellcome Sanger, Viện Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh Cambridge, nhóm Cancer Grand Challenges Mutographs và các cộng tác viên, đã xác định 5 gen bị đột biến ở những người mắc bệnh gan và hiểu rõ hơn về vai trò của 3 trong các gen này. trong rối loạn chuyển hóa chất béo ở bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) và nghiện rượu.
Nghiên cứu được công bố hôm nay (13/10/2021) trên tạp chí Nature, cho thấy những đột biến này làm giảm độ nhạy của tế bào gan với insulin, trong đó kháng insulin là dấu hiệu của đái tháo đường típ 2. Những phát hiện này chứng minh rằng các đột biến mắc phải trong cuộc đời của một người có thể làm suy giảm khả năng phản ứng bình thường của gan với đường và chất béo trong chế độ ăn uống.
Trong tương lai, việc biết được dạng đột biến gen trong gan của bệnh nhân có thể giúp xác định chẩn đoán chính xác. Các dạng đột biến này cũng có thể được sử dụng để mô tả các dạng khác nhau của bệnh gan, có thể giúp lựa chọn các phương pháp điều trị phù hợp cho từng nhóm bệnh. Ngoài ra, trong khi cần nghiên cứu rõ hơn, nghiên cứu này có thể là tiền đề cho một mô hình mới có tiềm năng để hiểu quá trình đột biến trong các loại tế bào cụ thể góp phần gây ra các hội chứng chuyển hóa hệ thống, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường.
Hiện tại, ước tính có khoảng 1,5 tỷ trường hợp mắc bệnh gan mãn tính trên toàn thế giới *, trong đó bệnh gan là nguyên nhân thứ ba gây tử vong sớm ở Anh **. Các nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan mãn tính là nghiện rượu, viêm gan siêu vi và NAFLD, bao gồm bệnh béo phì và bệnh đái tháo đường típ 2.
Nghiên cứu mới này đã phân tích 1590 bộ gen từ 34 mẫu gan của bệnh nhân, bao gồm gan khỏe mạnh và những người bị bệnh gan. Nhóm nghiên cứu đã xác định được 5 gen trong tế bào gan (hepatocytes), bị đột biến ở những bệnh nhân mắc bệnh gan. Ba trong số này là những gen có tác động trực tiếp đến qua trình tế bào gan chuyển hóa chất béo và phản ứng với insulin.
Khi tiêu thụ nhiều rượu hoặc calo, insulin sẽ truyền tín hiệu đến các tế bào gan để tiếp nhận, xử lý và lưu trữ một lượng lớn chất béo. Nếu điều này duy trì trong thời gian dài, gánh nặng tích trữ chất béo dư thừa này sẽ làm tổn hại các tế bào, dẫn đến viêm, bệnh gan mãn tính và cuối cùng là sẹo (xơ gan) ở gan.
Các tế bào có đột biến trong các gen được xác định trong báo cáo không phản ứng với tín hiệu insulin và do đó không hấp thụ chất béo. Điều này giúp chúng không bị tổn thương do tích trữ mỡ thừa, đồng thời cho phép các tế bào đột biến này tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, mặc dù những đột biến này mang lại lợi ích cho từng tế bào gan, chúng có thể làm giảm khả năng của tế bào đối với chức năng của gan nói chung.
Đáng chú ý, nhiều bệnh nhân có nhiều đột biến độc lập trong các gen chuyển hóa. Ở một số bệnh nhân, điều này dẫn đến đột biến ảnh hưởng chung đến 15-25% toàn bộ gan, và có một số lượng lớn các tế bào gan mang đột biến có thể dẫn đến những thay đổi trên toàn bộ cơ quan trong chức năng gan.
Trong gan của một bệnh nhân, cùng một gen chuyển hóa thường bị đột biến lặp đi lặp lại. Tuy nhiên, giữa các bệnh nhân khác nhau, kiểu đột biến là khác nhau, cho thấy có thể có khả năng chia bệnh gan thành các nhóm bệnh khác nhau được xác định bởi các dạng đột biến của tế bào. Với những nghiên cứu sâu hơn, có thể phát triển và kết hợp các phương pháp điều trị mới cho các phân nhóm này.
Tiến sĩ Stanley Ng, tác giả đầu tiên và Nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ tại Viện Wellcome Sanger, cho biết: “Bệnh gan là một bệnh phức tạp, thường là trung tâm của các vấn đề và tình trạng khác như béo phì và đái tháo đường típ 2. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa các bệnh này chưa được rõ ràng. Mặc dù cần có các nghiên cứu sâu hơn để hiểu mối liên hệ di truyền giữa các tình trạng này và hệ quả lâm sàng của các đột biến đối với bệnh nhân của chúng tôi, nghiên cứu của chúng tôi phát hiện những kiến thức mới hấp dẫn về các bệnh hệ thống và cách chẩn đoán, quản lý và điều trị chúng.”
Tiến sĩ Matthew Hoare, tác giả chính, Nhà nghiên cứu lâm sàng ưu tú tại Viện Nghiên cứu Ung thư Cambridge Vương quốc Anh và là thành viên của CRUK Cambridge Centre Early Detection Programme, cho biết: “Hiểu được vai trò của những yếu tố này và các đột biến khác trong bệnh gan có thể giúp xác định những người sẽ có nguy cơ cao bị các biến chứng trong tương lai, chẳng hạn như các vấn đề chuyển hóa hoặc ung thư gan. Điều thú vị là không có đột biến nào trong các gen chuyển hóa có liên quan đến sự phát triển của ung thư gan, có thể do tế bào ung thư đói chất dinh dưỡng và những đột biến này thực sự có thể phá vỡ khả năng đáp ứng nhu cầu trao đổi chất của tế bào. Thông tin này có thể hữu ích trong việc hiểu những thay đổi của bệnh ung thư gan khi nó phát triển từ bệnh gan mãn tính. ”
Tiến sĩ David Scott, Giám đốc của Cancer Grand Challenges tại Viện Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh, cho biết: “Nhóm nghiên cứu Cancer Grand Challenges Mutographs đang giúp cải thiện hiểu biết của chúng tôi về mối liên quan giữa đột biến và ung thư. Nghiên cứu này không chỉ về ung thư mà bao gồm cả việc giúp chúng tôi tìm hiểu thêm về vai trò của đột biến đối với các bệnh khác, như bệnh gan. ”
Dr. Peter Campbell, tác giả chính kiêm Trưởng phòng Ung thư, Lão hóa và Đột biến Soma, và Trưởng phòng tại Viện Wellcome Sanger, đồng thời là đồng điều tra viên của nhóm Cancer Grand Challenges Mutographs, cho biết: “Các đột biến có trong các loại tế bào cụ thể, chẳng hạn như tế bào gan, trước đây chưa bị nghi ngờ là nguyên nhân sinh học của các bệnh như béo phì và đái tháo đường típ 2. Đây là đam mê khoa học – chúng tôi bắt đầu nghiên cứu này với hy vọng hiểu được cách thức ung thư gan phát triển từ bệnh gan mãn tính, mà thay vào đó thổi một làn gió mới vào mô hình nghiên cứu trong cùng một vấn đề di truyền gen thu nhận độc lập nhiều lần trong gan, chiếm một phần đáng kể các tế bào gan. Các đột biến có thể bảo vệ tế bào gan khỏi độc tính, nhưng chỉ bằng cách cho phép các tế bào đó trốn tránh nhiệm vụ trao đổi chất. ”
* Moon AM, Singal AG, Tapper EB. (2020) Dịch tễ học đương đại về bệnh gan mãn tính và bệnh xơ gan. Clin Gastroenterol Hepatol. DOI: 10.1016 / j.cgh.2019.07.060.
** British Liver Trust Statistics.
Nguồn thông tin:
Tư liệu được cung cấp bởi Wellcome Trust Sanger Institute. Ghi chú: Nội dung có thể đã được sửa đổi trình bày và độ dài.
Tài liệu tham khảo:
- Convergent somatic mutations in metabolism genes in chronic liver disease.
Stanley W. K. Ng, Foad J. Rouhani, Simon F. Brunner, Natalia Brzozowska, Sarah J. Aitken, Ming Yang, Federico Abascal, Luiza Moore, Efterpi Nikitopoulou, Lia Chappell, Daniel Leongamornlert, Aleksandra Ivovic, Philip Robinson, Timothy Butler, Mathijs A. Sanders, Nicholas Williams, Tim H. H. Coorens, Jon Teague, Keiran Raine, Adam P. Butler, Yvette Hooks, Beverley Wilson, Natalie Birtchnell, Huw Naylor, Susan E. Davies, Michael R. Stratton, Iñigo Martincorena, Raheleh Rahbari, Christian Frezza, Matthew Hoare, Peter J. Campbell. Nature, 2021;
DOI: https://www.nature.com/articles/s41586-021-03974-6
Bài viết được dịch thuật và biên tập bởi ykhoa. org – vui lòng không reup khi chưa được cho phép!
Nguồn: ScienceDaily
Link: https://www.sciencedaily.com/releases/2021/10/211013122736.htm
Tác giả: Roxie Dương