Y khoa Diễn đàn Y khoa, y tế sức khoẻ, kiến thức lâm sàng, chẩn đoán và điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Nghiên cứu mới khám phá đặc điểm não bộ của “superagers” – những người trên 80 tuổi vẫn duy trì khả năng nhận thức tốt, mở ra hy vọng về sức khỏe não bộ tuổi già.
Nghiên cứu về siêu người già và khả năng nhận thức của họ
Một trong những lĩnh vực nghiên cứu đang được khám phá là lý do tại sao một số người vẫn duy trì khả năng nhận thức tốt hơn khi già đi. Gần đây, một nghiên cứu được công bố trong tạp chí Alzheimer’s & Dementia đã chỉ ra những đặc điểm não bộ độc đáo của nhóm người gọi là “siêu người già” (superagers). Những người này, ít nhất 80 tuổi, có khả năng nhớ từ tương tự như những người trẻ tuổi hơn rất nhiều.
Nghiên cứu này không chỉ chỉ ra rằng siêu người già có những đặc điểm não bộ đặc biệt, mà còn cho thấy họ thường có tính xã hội cao hơn so với những người cùng tuổi. Việc nghiên cứu thêm về nhóm người này có thể dẫn đến những biện pháp can thiệp giúp bảo vệ chức năng nhận thức cho những người già khác.
Đặc điểm não bộ của siêu người già
Nghiên cứu cho thấy siêu người già có một số đặc điểm não bộ độc đáo, chẳng hạn như mức độ cao của các tế bào von Economo, còn được gọi là tế bào “spindle”. Những tế bào não này dường như có vai trò quan trọng trong việc xử lý cảm xúc và nhận thức xã hội. Nghiên cứu đã xem xét “25 năm đầu tiên của Chương trình Siêu Già của Đại học Northwestern”, nhằm tìm hiểu liệu có thể ngăn ngừa sự suy giảm khả năng não bộ theo tuổi tác hay không.
Khái niệm siêu người già được phát triển bởi Trung tâm Nghiên cứu Bệnh Alzheimer của Northwestern. Siêu người già là những người trên 80 tuổi, đạt điểm cao trong bài kiểm tra Rey Auditory Verbal Learning Test, với điểm số tương tự như những người trong độ tuổi từ 56 đến 66.
Thông tin từ nghiên cứu thực tiễn
Hiện tại, có 133 người tham gia đang hoạt động trong Chương trình Siêu Già của Northwestern. Các nhà nghiên cứu đã thực hiện 77 ca khám nghiệm tử thi để xem xét các đặc điểm não bộ của những người đã mất. Tuy nhiên, họ không xác định được lối sống cụ thể nào liên quan đến siêu người già, vì một số người tham gia có lối sống lành mạnh, trong khi những người khác lại không.
Mặc dù siêu người già có một số vấn đề sức khỏe tương tự như những người đồng trang lứa, nhưng họ lại có xu hướng xã hội cao hơn, tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa và có mối quan hệ tích cực hơn.
Khám phá sự phát triển não bộ
Sử dụng công nghệ hình ảnh não bộ, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng siêu người già không có dấu hiệu mỏng vỏ não, điều mà những người không thuộc nhóm này thường gặp phải. Dù cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định xem siêu người già có não lớn hơn ngay từ đầu hay không, nhưng họ cho rằng sự mỏng vỏ não diễn ra chậm hơn ở nhóm này.
Một khu vực não bộ quan trọng được gọi là cingulate trước đã cho thấy độ dày vỏ não cao hơn so với những người trẻ tuổi bình thường. Khu vực này liên quan đến cảm xúc và mạng lưới xã hội. Ngoài ra, trong vùng cingulate trước, số lượng tế bào von Economo cũng cao hơn, cho thấy một sự phát triển độc đáo có thể bắt đầu từ khi sinh ra.
Những phát hiện quan trọng từ nghiên cứu
Nghiên cứu cũng tìm kiếm sự hiện diện của các tảng protein neurofibrillary, mà có thể xuất hiện trong bệnh Alzheimer cũng như trong quá trình lão hóa bình thường. Tóm lại, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng siêu người già có ít vấn đề neurofibrillary hơn so với những người cùng tuổi, với ít tảng protein hơn trong vùng não rhinal.
Họ kết luận rằng có ít nhất hai con đường dẫn đến việc duy trì khả năng ghi nhớ tuổi trẻ trong não bộ già. Kiểu não này có thể chống lại sự khởi đầu của các vấn đề neurofibrillary và có khả năng phục hồi tốt hơn trước những tác động tiêu cực.
Tiềm năng của siêu người già trong nghiên cứu lão hóa
Nghiên cứu này mở ra khả năng phát triển các chiến lược giúp “những người già bình thường” duy trì khả năng nhận thức. Các chuyên gia như Alexandra Touroutoglou từ Trường Y Harvard đã nhấn mạnh rằng siêu người già cho thấy rằng sự suy giảm trí nhớ liên quan đến tuổi tác không phải là điều không thể tránh khỏi. Những gì chúng ta có thể học từ những người già này sẽ giúp chúng ta tìm ra các phương pháp điều trị mới, từ can thiệp đến thay đổi lối sống, nhằm kéo dài sức khỏe nhận thức cho những người khác.
Emily K. Hurst, một bác sĩ chuyên khoa, cũng nhấn mạnh rằng việc xác định và nghiên cứu các đặc điểm độc đáo của siêu người già có thể giúp xác định những thay đổi có thể điều chỉnh được, nhằm ngăn chặn sự suy giảm nhận thức. Điều này có thể mang lại lợi ích lớn cho xã hội, vì nó giúp nhận ra giá trị của những người lớn tuổi trong cộng đồng.
Kết luận
Bài viết này mang đến một cái nhìn mới mẻ về việc lão hóa và sức khỏe não bộ ở người cao tuổi, đặc biệt là nhóm người được gọi là “superagers”. Những người này, mặc dù đã trên 80 tuổi, vẫn duy trì khả năng nhận thức tương đương với những người trẻ tuổi hơn. Điều này không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với nghiên cứu khoa học mà còn mở ra nhiều cơ hội trong việc cải thiện sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam.
Hiểu biết sâu sắc về các đặc điểm sinh học và lối sống của “superagers” có thể giúp các chuyên gia y tế phát triển các phương pháp can thiệp hiệu quả nhằm bảo vệ sức khỏe não bộ cho người cao tuổi. Từ đó, chúng ta có thể tạo ra những chương trình hỗ trợ, khuyến khích sự kết nối xã hội và các hoạt động trí tuệ cho người già, giúp họ không chỉ sống lâu mà còn sống khỏe.
Sự nghiên cứu này cũng khuyến khích xã hội nhìn nhận giá trị của người cao tuổi không chỉ qua độ tuổi mà còn qua khả năng và tiềm năng của họ. Điều này có thể góp phần thay đổi cách thức chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người cao tuổi tại Việt Nam, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho họ trong những năm tháng cuối đời.
Hỏi đáp về nội dung bài này
Câu hỏi 1: Superagers là ai và họ có đặc điểm gì nổi bật?
Superagers là những người từ 80 tuổi trở lên, có khả năng nhận thức tương đương với những người trẻ hơn nhiều tuổi. Họ thường có những đặc điểm não bộ đặc biệt, chẳng hạn như số lượng tế bào não von Economo cao hơn, có liên quan đến xử lý cảm xúc và nhận thức xã hội.
Câu hỏi 2: Nghiên cứu nào đã chỉ ra rằng superagers có khả năng nhận thức tốt hơn?
Nghiên cứu gần đây được công bố trong tạp chí Alzheimer’s & Dementia đã chỉ ra rằng superagers có khả năng ghi nhớ từ vựng tốt hơn so với những người cùng tuổi, với điểm số tương tự như những người trong độ tuổi từ 56 đến 66. Họ cũng thể hiện mức độ hoạt động xã hội cao hơn.
Câu hỏi 3: Superagers có lối sống như thế nào?
Dữ liệu cho thấy superagers không có một lối sống cụ thể nào liên quan đến khả năng nhận thức của họ. Một số người trong nhóm này có lối sống lành mạnh, trong khi những người khác lại có thói quen ít lành mạnh hơn. Tuy nhiên, họ thường có xu hướng xã hội hóa tốt và đánh giá cao các mối quan hệ cá nhân.
Câu hỏi 4: Những yếu tố nào có thể giúp bảo vệ chức năng nhận thức của superagers?
Nghiên cứu chỉ ra rằng superagers có khả năng chống lại sự suy giảm nhận thức tốt hơn so với người cùng tuổi, nhờ vào sự dày đặc của các tế bào thần kinh và không có hiện tượng mỏng vỏ não mà những người khác thường gặp. Điều này có thể giúp họ duy trì khả năng ghi nhớ và xử lý thông tin tốt hơn.
Câu hỏi 5: Tại sao việc nghiên cứu superagers lại quan trọng?
Nghiên cứu về superagers có thể giúp tìm ra các chiến lược và can thiệp để hỗ trợ những người cao tuổi khác trong việc duy trì sức khỏe nhận thức. Điều này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới và thay đổi lối sống giúp kéo dài sức khỏe nhận thức cho nhiều người trong cộng đồng.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: medicalnewstoday, ‘Superagers’ have more brain cells tied to social, emotional cognition
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: Ban biên tập Y khoa
Vui lòng không reup bài khi chưa được cho phép!
