SINH BỆNH VÀ CHẨN ĐOÁN TIỀN SẢN GIẬT
I. CƠ CHẾ SINH BỆNH
Hiểu đơn giản là sự xâm nhập nguyên bào nuôi của nhau thai vào các mạch máu xoắn trong tử cung sản phụ xảy ra một cách không hoàn toàn.
Sinh lý bình thường, các nguyên bào nuôi này sẽ xâm nhập sâu vào mạch máu lớp cơ tử cung, từ đây tạo ra mạch máu có khẩu kính rộng, trở kháng thấp để giúp sự cấp máu cho thai xảy ra thuận lợi hơn.
Trong tiền sản giật, nguyên bào nuôi chỉ xâm nhập một phần nông và tạo nên hồ mạch máu với khẩu kính thấp, trở kháng cao. Do đó, máu nuôi thai bị thiếu hụt.
Do các yếu tố tạo mạch và sinh mạch mất cân bằng, hiện tượng như trên cũng xảy ra ở các cơ quan xa hơn như gan, phổi, thận, não,…gây co mạch, tổn thương nội mô và cuối cùng là tổn thương cơ quan đích.
II. TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN TIỀN SẢN GIẬT:
Huyết áp tâm thu (HATT) ≥140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) ≥90 mmHg trong ít nhất 2 lần đo cách nhau ≥ 4 giờ ở thai kỳ ≥ 20 tuần tuổi ở sản phụ trước đó có huyết áp bình thường VÀ bệnh nhân mới khởi phát ≥ 1 các dấu hiệu dưới đây:
-
Protein niệu ≥0,3 g / 24 giờ hoặc tỷ lệ protein / creatinin ≥0,3 (mg / mg) (30 mg / mmol) trong mẫu nước tiểu ngẫu nhiên hoặc que thử nước tiểu (dipstick) ≥ 2+ nếu không có các cận lâm sàng trên.
-
Số lượng tiểu cầu <100.000 / mL
-
Creatinin huyết thanh >1,1 mg / dL (97,2 micromol / L) hoặc tăng gấp đôi nồng độ creatinin bình thường mà không có bệnh thận khác.
-
Transaminase gan cao ≥ gấp đôi giới hạn trên (x2 ULN).
-
Phù phổi
-
Đau đầu mới khởi phát, dai dẳng không rõ nguyên nhân khác và không đáp ứng điều trị với liều thuốc giảm đau thông thường
-
Các triệu chứng thị giác (ví dụ: mờ mắt, đốm sáng hoặc tia sét)
Nếu huyết áp tâm thu ≥160 mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥110 mmHg thì 2 lần đo chỉ cần cách nhau vài phút (so với 4 giờ như trên)
III. THUỐC ĐIỀU TRỊ
-
Điều trị tăng huyết áp: Hydralazine, Methyldopa, Nifedipine, Labetalol
-
Điều trị dự phòng sản giật: Magie Sulfat
-
Dự phòng tiền sản giật: Aspirin
Câu hỏi 1: Cấu trúc nào có vai trò quan trọng nhất trong sự xuất hiện tiền sản giật? Ý nghĩa của nó trong điều trị?
Câu hỏi 2: Trong các dấu hiệu trên thì dấu hiệu nào là dấu hiệu nặng trong tiền sản giật, dấu hiệu nào là không?
Câu hỏi 3: Thuốc hạ huyết áp nào không được sử dụng, tại sao?
Câu hỏi 4: Chỉ định sử dụng Magie Sulfat và Aspirin?
Tài liệu tham khảo:
[2]: Uptodate – Preeclampsia: Clinical features and diagnosis
[3]: First Aid for the USMLE Step 2 CK, Tenth Edition – Tao Le
[4]: Giáo trình sản phụ khoa – Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh
Cảm ơn Bác sĩ. Xuân Sơn đã chia sẻ bài viết đến Diễn đàn Y khoa!
Nguồn: BS. Xuân Sơn